@Article{سعادتمصطفوی2007, author="سعادت مصطفوی, سیدحسن", title="علم خدا", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="3-37", abstract="علم الهی یکی از چهار صفت مهم حقیقة واجب الوجود است که از اهمیت خاصی برخوردار است. در مقاله حاضر پس از مرور دیدگاه‌های مختلف در تعریف علم و ارائه دلایل عقلی و نقلی عالم بودن خداوند، به تفصیل دربارة کیفیت علم الهی بحث شده است. در میان موضوعات مختلفی که متعلق علم الهی قرار می‌گیرد موجودات مادی و حالت‌های وجودی آنها بیش از همه بحث‌انگیز بوده است. کیفیت علم الهی به حالات وجودی موجودات مادی قبل از ایجاد آنها و همزمان با ایجاد آنها و نیز بعد از فنای آنها متفاوت است. بیشترین اشکال در مورد علم الهی قبل الایجاد به حالات وجودی مادیات است که مقاله حاضر به تفصیل و با توجه به دیدگاه‌های مختلف در تعریف علم آن را بررسی کرده است.  ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.265", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_265.html" } @Article{حشمت‌پور2007, author="حشمت‌پور, محمدحسین", title="رؤیت خدا", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="39-65", abstract="مقاله حاضر درباره امکان و عدم امکان رؤیت، و در فرض امکان درباره وقوع و عدم وقوع آن بحث می‌کند، ادلّه طرفداران امکان و عدم امکان و نیز ادلّه معتقدین به وقوع را مطرح و درباره آنها داوری می‌کند و حاصل مباحث آن، عدم امکان رؤیت و به اولویت، عدم وقوع آن می‌شود.  ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.266", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_266.html" } @Article{قربانی2007, author="قربانی, قدرت‌الله", title="مبدا و معاد انسان در پرتو حرکت جوهری ملاصدرا", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="67-88", abstract="اهمیت دیدگاه فلسفی ملاصدرا آن است که جهان مادی، به ویژه مادیت، بستر خلقت و سیر تکاملی انسان به سوی تجرد محض می باشد. از آنجا که بر اساس نظریۀ حرکت جوهری، تمام عالم مادی دارای حرکتی تدریجی از مادیت به سمت تجرد کامل است، نفس انسان نیز دارای همین حرکت جوهری است. بدین سان، پیش فرض های این مقاله چنین است: اولاً،  حرکت جوهری حرکتی تدریجی و مستمر است که در کل جهان هستی سریان دارد. ثانیاً، نفس انسان جسمانیت الحدوث و روحانیت البقا است چرا که در نظریه ملاصدرا انسان در ابتدای خلقت موجودی جسمانی است و جنبه روحی ندارد. نفس انسان تنها در صورت حیات در این دنیای خاکی است که مراحل تکامل خود را طی می کند و از مادیت به تجرد می رسد. مقاله حاضر بر آن است که به تبیین چگونگی و ماهیت تکامل در ماده و جسم و نیز تبدیل آن به تجرد تام که هدف خلقت است و انسان هم در این سیر  قرار دارد، بپردازد. ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.267", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_267.html" } @Article{بهارنژاد2007, author="بهارنژاد, زکریا", title="وجود شناسی عرفانی", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="89-115", abstract="وجودشناسی از موضوعات و مسایل با اهمیت در حوزه فلسفه و عرفان است، به طوری که محور اساسی این دو دانش به شمار می‌رود. هم فلاسفه و هم عرفا مدعی‌اند موضوع دانش آنها «وجود مطلق» است. این اشتراک در لفظ موجب پیدایش برخی از لغزشها در حوزه فلسفه و عرفان به ویژه برای پیروان فلفه صدرایی شده است «چه آنها به هنگام بحث از اصالت وجود و مسایل مربوط به وجودشناسی برای تایید نظرات خود به دیدگاه‌های عرفا استشهاد می‌کنند در صورتی که هیچ اشتراکی – جز اشتراک در لفظ – میان وجودشناسی صدرایی و وجودشناسی عرفانی وجود ندارد، زیرا اصالت وجود صدرایی در قلمرو وجود امکانی مطرح گردیده است، بدین معنا که وجود در قیاس با ماهیت که هر دو مربوط به عالم امکان می‌باشند (کل ممکن زوج ترکیبی له ماهیه و وجود) دارای اصالت است. لیکن مقصود عرفا از وجود مطلق وجود واجبی است و عارف هرگاه و هرکجا از وجود یا اصالت آن سخن می‌گوید مرادش وجود خداست و نه چیز دیگر. در این مقاله تلاش تا تفاوت این دو دیدگاه تبیین گردد. ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.268", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_268.html" } @Article{خادمی2007, author="خادمی, حمیدرضا", title="کارکرد متخیّله در دریافت امور غیبی از دیدگاه ابن سینا", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="117-138", abstract=" اگر در مباحث جهان شناختی پذیرفته باشیم که هستی دارای  دو بخش عالم غیب و عالم شهادت است و این مسأله نیز مستدل شده باشدکه هر امری که در عالم شهادت رخ می‌دهد در مبادی عالیه و عقول مجرده ثبت و ضبط است، در نتیجه دسترسی به عالم غیب به معنای پذیرش اتصال وارتباط نفس انسانی با مبادی عالیه است دراین مقاله سعی شده است با تبیین دیدگاه ابن سینا دربارة نقش متخیله در ارتباط با غیب، ابتدا با ارائة مقدمه و مدخلی پیرامون نقش تخیل در تفکر و ادراک کلیات به بررسی نحوة کارکرد متخیله در دریافت امور غیبی پرداخته شود، از این رو با تبیین فلسفی مقولة وحی و رؤیا به عنوان دومقوله اصلی درارتباط با غیب به چگونگی کارکرد متخیله در معرفت شناسی این دو مقوله پرداخته شده است. ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.269", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_269.html" } @Article{ایازی2007, author="ایازی, سید محمد علی", title="بررسی ونقد اشکالات ادعایی عربیت زبان قرآن کریم", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="139-168", abstract="انتخاب زبان عربی و همتاطلبی برای آن یکی از پرسش‌های مربوط به قرآن است. این مقاله به شبهاتی می‌پردازد که برخی سایت‌ها درباره عربیت این کتاب درافکنده‌اند.با آنکهرسالت دین جهانی ادعا شده، چرا زبان عربی برای آن گزیده شده و چرا به جای عربی زبان دیگر انتخاب نشد تا برای عده بیشتری از مردم جهان فهمیدنی باشد؟ آیا غیر منطقی نیست که خدا کتابی به زبان عربی نازل کند و از دیگران بخواهد به آن ایمان آورند؟ آیا با آمدن زبان عربی مسیر کشف اعجاز قرآن طولانی نمی‌شود؟ چگونه همگانی شدن و تصدیق به آن، با زبانی محدود ممکن است؟ و شبهاتی دیگر. در پاسخ به این شبهه در مقاله توضیح داده شده که زبان عربی مانع شناخت مردم از محتوای این کتاب نیست و همه وجه اعجاز قرآن، عربیت زبان نیست، محتوا و پیام‌های این کتاب است.  ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.270", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_270.html" } @Article{اکوان2007, author="اکوان, محمد", title="بررسی تطبیقی برهان جهان‌شناختی فلسفی و کلامی", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="169-197", abstract="برهان جهان­شناختی از مهم‌ترین براهین اثبات وجود خدا به شمار می­آید که فیلسوفان و متکلمان بر اساس مبانی فکری خود آن را بررسی کرده­اند. هسته مرکزی این برهان از دیدگاه فیلسوفان، امکان و وجوب و از دیدگاه متکلمان، حدوث و قدم است.  این مقاله این دو برهان را توضیح می­دهد و مبانی آنها را بیان می­کند، آن­گاه به دیدگاه فیلسوفان و متکلمان درباره معیار نیازمندی معلول به علت پرداخته، دیدگاه فیلسوفان و متکلمین را با توجه به معنای امکان و حدوث و واجب و قدیم به یک دیگر نزدیک می سازد. سرانجام این  دو برهان را نقد و بررسی می کند و سپس دیدگاه صدرالمتألهین را در این مورد بیان می دارد.            ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.271", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_271.html" } @Article{امیدیفرد2007, author="امیدی فرد, عبدالله", title="حق تشریع", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="199-234", abstract="دین مقدس اسلام، خداوند را قانون‌گذار حقیقی می‌داند. اندیشه ورزان مسلمان درباره برخورداری پیامبر اکرم (ص) از حق تشریع، اختلاف نظر دارند. دلایل معتقدان حق تشریع برای پیامبر و ائمه (ع)، قول به نقصان دین و تأیید نظریه بسط شریعت و تعدد مصادر تشریع و... را در پی‌دارد. این مقاله، دلایل این دیدگاه را بررسی می کند و نظریه حق تشریع برای غیر خدا را نامعتبر می شمرد. ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.272", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_272.html" } @Article{محامد2007, author="محامد, علی", title="بررسی قاعدة عدل و انصاف و آثار آن", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="235-270", abstract="قاعده عدل و انصاف آثار فراوانی در فقه دارد. این مقاله درپی اثبات این قاعده با استدلالات فقهى، عدل و انصاف را از نظر لغت و اصطلاح معنا مى‌کند و براى اثبات آن به دو دسته دلیل تحت عنوان دلایل عمومى و خصوصى می پردازد تا کلیت و عمومیت قاعده را اثبات کند. در بخش دیگر، مصادیقى را از ابواب فقه برمی‌شمرد و رابطه بین این قاعده را با قاعده قرعه مورد توجه قرار می‌دهد و به اثبات می‌رساند که قاعده عدل و انصاف بر قاعده قرعه مقدم است. در بخش پایانى مقاله، ضمن بیان نتیجه این قاعده یادآورى می کند که فقیه باید در استنباط احکام به این قاعده توجه نماید و در صدور فتوا از آن بهره گیرد. ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.273", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_273.html" } @Article{ناصح2007, author="ناصح, علی احمد", title="تناسخ از نگاه قرآن و برهان", journal="پژوهش‌های فلسفی -کلامی", year="2007", volume="8", number="2", pages="271-288", abstract="از دیرباز نظریه تناسخ و بازگشت ارواح پس از مرگ و انتقال آن از بدنی به بدن دیگر، در مکاتب خاور دور مطرح بوده است.این نظریه که ازحکیمان مشرق زمین به جا مانده، و زیربنای عقیده آیین­هایی چون «هندوئیسم» «بودیسم» و «جینیزم» گشته و مقبول گروهی از ساکنان مغرب زمین و برخی فرق منسوب به اسلام نیز شده است.دانش مندانی بزرگ نیز این ایده را مورد بحث و انتقاد قرار داده­اند که از میان آنان تلاش حکیمان و عالمان مسلمان یادکردنی است.این مقاله ضمن تبیین این ایده، بطلان آن از دیدگاه حکیمان و عالمان مسلمان و ناسازگاری آن با آموزه‌های دینی را بررسی می کند .     ", issn="1735-9791", doi="10.22091/pfk.2006.274", url="https://pfk.qom.ac.ir/article_274.html" }