%0 Journal Article %T « تجربه دینی از منظر جیمز » %J پژوهش‌های فلسفی -کلامی %I دانشگاه قم %Z 1735-9791 %A بلند همتان, کیوان %A نقیب‌زاده, میرعبدالحسین %D 2009 %\ 05/22/2009 %V 10 %N 3 %P 223-249 %! « تجربه دینی از منظر جیمز » %K روش پراگماتیکی %K دین %K تعریف دین %K تجربه دینی %K ویلیام جیمز %R 10.22091/pfk.2009.217 %X پراگماتیسم پیش از هر چیز، روش است- روشی جهتِ روی آوردن به تجربه؛ چه به معنای فرایندی آن و چه به معنای فرآورده ای آن. از این منظر، مفهوم تجربه در اندیشه پراگماتیکی جیمز جایگاهی ویژه می یابد. به گونه ای که می توان کل اندیشه او را در هر زمینه به آن برگرداند و بر مبنای آن فهمید. این نکته در مورد نگاه او به "دین" نیز صادق است. جیمز در پی بررسی دین در حدود زندگی آدمی، کنشها و تجارب اوست و برای این منظور، اصطلاح تجربه دینی را به کار می‌گیرد،  اما چون منظور جیمز از این اصطلاح به روشنی بیان نگردیده، می کوشد منظور او را در سه گام متمایز اما به هم پیوسته ( خلوت فرد با امر قدسی، احساس حضور آن و واکنش متاثر از آن در برابر جهان و انسان) دریابد. سپس بسترهای وقوع این تجربه را، که در نگاه جیمز منجر به "انواع تجربه دینی" خواهد شد، کاویده و مهمترین بستر آن، یعنی بستر روانی- عاطفی را که منظور نظر جیمز است، شرح خواهد داد. در نهایت مقاله به بررسی کاربردهای اندیشه جیمز و نقدهای وارد شده بر آن پرداخته و مهمترین نقد را بی توجهی او به مولفه اجتماعی و سنت دینی می داند.   %U https://pfk.qom.ac.ir/article_217_0f4885a97bc9ca8c1fbc6ea3637e5fba.pdf