%0 Journal Article %T عذاب جاویدان: عدالت و عشق الهی %J پژوهش‌های فلسفی -کلامی %I دانشگاه قم %Z 1735-9791 %A حجتی, غزاله %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 19 %N 1 %P 215-236 %! عذاب جاویدان: عدالت و عشق الهی %K عذاب جاویدان %K عدالت الهی %K عشق الهی %K آنسلم %K آدامز %K آکویناس %K مطهری %R 10.22091/pfk.2017.840 %X   براساس آموزه‌هایِ دینیِ ادیان بزرگ توحیدی، خداوند در جهان دیگر و در روز داوری بر اعمال و نیات همگان داوری خواهد کرد و این داوری عادلانه است. او به هر عملی، حتی کوچک‌ترین آن‌ها، رسیدگی خواهد کرد و جزای همگان را خواهد داد و از جمله، برخی گناهکاران را به عذاب جاویدان محکوم خواهد کرد. در مورد این آموزة دینی دست‌کم دو اشکال مهم طرح شده است: 1. عذاب جاویدان با عدالت الهی ناسازگار است؛ 2. عذاب جاویدان با عشق الهی ناسازگار است. متفکرانی چون آنسلم و جاناتان ادواردز سعی کرده‌اند سازگاری عذاب جاویدان با عدالت خدا را نشان دهند و آکویناس هم بر سازگاری عذاب جاویدان و عشق الهی استدلال کرده است. در سنت اسلامی نیز تلاش‌هایی برای طرح بحث از امکان سازگاری عذاب جاویدان اخروی با عدل الهی شده است که از نمونه‌های برجسته و متأخر آن دیدگاه مرتضی مطهری در عدل الهی است. در این مقاله، استدلال می‌کنم که گرچه همة این استدلال‌ها میزان قوت و ضعفشان یکسان نیست، همة آن‌ها در پاسخ اخلاقی موجه به اشکال‌های طرح‌شده، ناکام می‌مانند. %U https://pfk.qom.ac.ir/article_840_30104b7e9a9ddb84e44688c06c491dd4.pdf