%0 Journal Article %T ثمرات تفکیک امکان ماهوی و امکان وجودی در حکمت متعالیه %J پژوهش‌های فلسفی -کلامی %I دانشگاه قم %Z 1735-9791 %A پورحسن درزی, قاسم %A رشیدزاده, محمد %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 19 %N 1 %P 33-52 %! ثمرات تفکیک امکان ماهوی و امکان وجودی در حکمت متعالیه %K مواد ثلاث %K امکان ماهوی %K امکان وجودی %K علیت %K برهان صدیقین %K ملاصدرا %R 10.22091/pfk.2017.846 %X ملاصدرا نخستین فیلسوفی بود که میان امکان ماهوی و امکان وجودی تفکیک قائل شد. وی در منطق به دلیل بی‌نیازی از این تفکیک، آن را مطرح نکرد. ملاصدرا بر مبنای این جداانگاری، نظام فلسفی حکمت متعالیه را که مکمّل فلسفه مشاء است پایه‌ریزی کرد. مراد از امکان ماهوی سلب ضرورت از جانب ایجاب و سلب است یعنی سلب ضرورت وجود و عدم که همان امکان خاص است و امکان وجودی به معنای عین ربط و عین تعلق بودن معلول است به طوری که هیچ استقلالی در ذات و در وجود ندارد. برخی از ثمرات مهمی که این تفکیک در حکمت متعالیه بر جای گذاشت عبارتند از: الف) باطل بودن امکان ماهوی و طرح نوین در بحث مواد ثلاث؛ ب) جایگزینی فقر وجودی به جای امکان ماهوی درملاک نیازمندی معلول به علت و بازنگری در اصل علیت؛ ج) تکمیل و تعالی برهان صدیقین برای اثبات وجود خداوند با محوریت امکان فقری موجودات؛ د) نسبت دادن شرور به نقصان وجودی ممکنات و تنزه ذات حق از آن.  %U https://pfk.qom.ac.ir/article_846_23c8425a5b0fd0115e6b3099e16132de.pdf