ORIGINAL_ARTICLE
روش علمی نیوتن در علمالابصار
عموما تصور میشود که نیوتن از بدو کاوشهای طبیعت شناسانهاش دارای روشی بوده که همواره از آن آگاهانه پیروی میکرده است و دو کتاب بسیار تأثیرگذارش، اصول ریاضی فلسفه طبیعی و علمالابصار، مولود پیروی از آن روش است. اما اینشتاین هشدار میدهد که اگر میخواهید چیزی از فیزیکدانان درباره روشهایی که به کارگرفتهاند بدانید ”به حرفهای آنها گوش ندهید، وتوجه خود را معطوف به اعمال آنها کنید.“با توجه به هشدار تأملانگیز اینشتاین، در این مقاله کوشیدهام تا اوﻻً آنچه نیوتن در طبعهای مختلف علمالابصاردرباره روش علمی و قواعد روششناختیاش اظهار کرده مورد بازیابی و شناسایی قراردهم. ثانیاً، تلاش شده تا آنچه را نیوتن در عمل انجام داده شناسایی و ارائه کنم. در جریان این بازشناساییها، آشکار میشود که میان آنچه نیوتن درباره روش کار و کاوش گفته وآنچه در عمل انجام داده تغایر و تعارضات آشکاری وجود دارد. همچنین، این کاوش آشکار میکند که ابداً چنین نبوده که از ابتدا نیوتن به یک مجموعه خاصی از قواعد روششناختی آگاهی داشته و از آنها آگاهانه پیروی کرده است. نیوتن تنها پس از مواجهه با سیل خروشانی از انتقاداتی که متوجه طبع اولاصول ریاضیشد به قواعد روششناختی روی آورد.در طبعهای مختلف کتابعلمالابصار در سال 1704، 1706، 1717، نیوتن به تدریج به طرح قواعد و اصول روششناختی و مابعدالطبیعیای میپردازد تا نظریات طبیعتشناسانهاش مقبول و موجه شود.
https://pfk.qom.ac.ir/article_150_44e80134c739dda8a4baf1e4d268921d.pdf
2008-02-20
3
36
10.22091/pfk.2007.150
روش علمی
علمالابصار
فرضیهسازی
اصول مابعدالطبیعی
زمینه اجتماعی
بینشهای خداشناسانه
چهارچوبهای ارزشیـ مفهومیـ نظری
سعید
زیباکلام
1
دانشیار فلسفه دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
1. Bartley, III, W.W. (1968) "Theories of Demarcation between Science and Metaphysics" in I. Lakatos and A.. Musgrave, eds. (1968) Problems in The Philosophy of Science ( Amsterdam , North-Holland).
1
2. Cohen I. B. (1979) "Preface", to I. Newton (1704/1730) OPTICKS: or A Treatise of the Reflections, Refractions, Inflections and Colours of Light, 4th ed. ( New York . Dover Publications. 1952).
2
3. Hall A.R.. (1983) The Revolution in Science: 1500-1700 ( London , Longman).
3
4. Kuhn T.S. (1977) "The Function of Measurement in Modern Physical Science", in T.S. Kuhn (1977)
4
5. Kuhn T.S. (1977) The Essential Tension (Chicago, Chicago U.P.).
5
6. L. Laudan (1983) "The Demise of Demarcation Problem", R.S. Cohen and L. Laudan, eds. (1983) Physics, Philosophy, and Psychoanalysis ( Dordrecht , D. Reidel Pub. Co. )
6
7. NewtonI. (1692) "Letter to Richard Bentley", in H.S. Thayer, ed. (1953).
7
8. NewtonI. (1704/1730) OPTICKS ( New York . Dover , 1952).
8
9. Newton I. (1973) "Introduction", The Unpublished First Version of Isaac Newton's Lectures on Optics ( CambridgeUniversity Library).
9
10. Popper K.R. (1959/1980) The Logic of Scientific Discovery ( London , Hutchinson ).
10
11. Popper K.R. (1963/72) Conjectures and Refutations ( London , RKP).
11
12. Quine W.V. (1969) "Epistemology Naturalized", in W.V. Quine (1969) Ontological Relativity and Other Essays ( New York , Columbia U.P.).
12
13. Thayer, H.S. ed. (1953) Newton's Philosophy of Nature: Selections from His Writings ( New York , Hafner Press).
13
14. Verlet, L. (1996) "F=ma and the Newtonian Revolution: An Exit from Religion through Religion" History of Science, no 34 (1996).
14
15. Westfall, R. (1977) The Construction of Modern Science: Mechanisms and Mechanics ( Cambridge , Cambridge U.P..).
15
16. Westfall, R. (1994) The Life of Isaac Newton ( Cambridge , Cambridge U.P.)
16
1. diffraction
17
2. hypotheses
18
3. ر.ک. به:
19
I. Newton (1704/1730) OPTICKS or A Treatise of the Reflections, Refractions, Inflections and Colours of Light, 4th ed. ( New York . Dover Publications. 1952).
20
[4]. I. Bernard Cohen مورخ علمشناس آمریکایی معاصر
21
[5]. I. B. Cohen (1979) "Preface", to I. Newton (1952) OPTICKS: P. xxiii-xxiv.
22
[6] A. Rupert Hall مورخ علمشناس آمریکایی معاصر
23
[7]. A.R. Hall (1983) The Revolution in Science: 1500-1700: P. 325.
24
[8]. R. Westfall (1994) The Life of Isaac Newton: P. 253.
25
[9]. Lectiones Opticae
26
[10]. medium
27
[11]. Sensorium
28
[12]. inflection
29
[13]. impulse
30
[14]. cohesion
31
[15]. occult
32
16. ر.ک. به
33
W.W. Barteley (1968) "Theories of Demarcation between Science and Metaphysics" in I. Lakatos and A. Musgrave, eds. (1968).
34
L. Laudan (1983) "The Demise of Demarcation Problem", R.S. Cohen and L. Laudan, eds. (1983).
35
W.V. Quine (1969) Ontological Relativity and Other Essays ( New York , Columbia U.P.).
36
[17]. Method of Analysis
37
[18] Method of Composition
38
[19]. Synthesis
39
[20]. Thomas Young (1773-1829) فیلسوف طبیعی انگلیسی قرن نوزدهم
40
[21]. Augustin Fresnel (1788-1827)فیزیکدان فرانسوی قرن نوزدهم
41
[22]. I. Bernard Cohen (1979) "Preface" to Opticks: P. xiv.
42
[23]. Thomas Kuhn (1922-96) فیلسوف و مورخ علمشناس معاصر آمریکایی
43
[24]. Atwood machine
44
[25]. T.S. Kuhn (1977) "The Function of Measurement in Modern Physical Science", in T.S. Kuhn (1977): P. 189-90.
45
کارل پاپر نیز مشاهدة حدوداً مشابهی دربارة نظریة اینشتاین دارد و قائل است که تمام تلاشها برای نشان دادن اینکه آن نظریه کمابیش مستقیماً بر مشاهدات ابتنا شده بود متقاعدکننده نبود. وی سپس اضافه میکند که «این امر حتی در مورد نظریة نیوتن هم صادق بود». ر.ک. به K. Popper (1963) Conjectures and Refutations: P. 255.
46
[26]. Royal Society of London
47
[27]. speculations
48
[28]. I. B. Cohen (1979) "Preface", to OPTICKS: P. xxxiii.
49
[29]. I. Newton (1704/1730) OPTICKS: P. 348-9.
50
[30]. Richard Westfall (1924-1996) مورخ علمشناس معاصر آمریکایی
51
[31]. R. Westfall (1977) The Construction of Modern Science: P. 157.
52
[32]. Loup Verlet (1996) "F=ma and the Newtonian Revolution: An Exit from Religion through Religion":P. 309.
53
[33]. KR. Popper (1959/1980) The Logic of Scientific Discovery: P. 111.
54
ORIGINAL_ARTICLE
فلسفه علوم اجتماعی از دیدگاه پوپر
دراین مقاله تلاش شده است تا در خلال آثار گوناگون پوپر نگرش وی به فلسفه علوم اجتماعی مورد شناسایی وتحلیل قرار گیرد. درابتدا مختصری از زندگی او آورده شده که تلاش گردیده نشاندهنده علایق و مسایل او باشد.سپس افراد تاثیرگزار بر آرا او معرفی شدهاند (نظیر: سقراط، کانت، هایک و...).ازاین قسمت به بعد واردموضوع اصلی مقاله شده ایم ودرابتدانظرپوپر رادرباره وحدت روش درمیان علوم طبیعی واجتماعی تشریح نموده و سپس نقدپوپر را از استقراگرایان مطرح کردهایم ونشان داده ایم که از نظر پوپر علم از مساله آغاز میشود.سپس راه حلهای پیشنهادی عنوان میگردند، آنگاه آن راه حلها نقد میشوند ودر پی آن سوالات جدیدی سربر میآورند.و این گونه است که علم گامی به پیش می گذارد. در مقاله این روند بصورت مفصلو دقیقتری مورد بررسی قرارگرفته و سعی شده است به سیاق پوپر مسائل فلسفی او به واضح ترین نحو ممکن ارائه شود.
https://pfk.qom.ac.ir/article_155_618ca75a7a64a8809a0f8233ae7b9e2c.pdf
2008-02-20
37
66
10.22091/pfk.2007.155
ابطال گرایی
وحدت روش در علوم
حل مسئله
عینیت
مهندسی اجتماعی تدریجی
حسین
کچوئیان
1
دانشیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مجید
فولادیان
2
دانشجوی فلسفه غرب دانشگاه تهران
AUTHOR
اباذری، یوسف، حل مسئله، نامه علوم اجتماعی، شماره پیاپی 21، مجله 11، شماره، 1382.
1
پوپر، کارل و مارکوزه، هربرت، انقلاب یا اصلاح، ترجمه هویزی، تهران: انتشارات خوارزمی، 1380.
2
پوپر، کارل، اسطوره چارچوب، ترجمه علی پایا، تهران: انتشارات طرح نو، 1379.
3
__________ ، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: انتشارات خوارزمی، 1377.
4
__________ ، جستجوی ناتمام، ترجمه ایرج علی آبادی، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، 1369.
5
__________ ، حدس ها و ابطال ها، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1368.
6
__________ ، درس این قرن، ترجمه علی پایا، تهران: انتشارات روش، 1376.
7
__________ ، سرچشمه های دانایی و نادانی، ترجمه عباس باقری، تهران: نشر نی، 1379.
8
__________ ، فقر تاریخیگری، ترجمه احمد آرام، تهران: انتشارات خوارزمی، 1350.
9
__________ ، منطق اکتشاف علمی، ترجمه حسین کمالی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1381.
10
__________ ، منطق علوم اجتماعی، ترجمه غلامرضا خدیوی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال بیست و ششم، شماره اول، 1372.
11
چالمرز، جان اف، چیستی علم،ترجمه سعید زیبا کلام، تهران: انتشارات سمت، 1383.
12
سروش، عبد الکریم، علم چیست،فلسفه چیست؟، تهران: انتشارات یاران، 1361.
13
فی، برایان، فلسفه امروزین علوم اجتماعی،ترجمه: خشایار دیهمی، تهران: طرح نو، 1381.
14
کاتوزیان، محمد علی، چهارده مقاله در اجتماع و فلسفه، تهران: نشر مرکز، 1375.
15
مگی، برایان، پوپر، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران: انتشارات خوارزمی، 1359.
16
یوسا، مایوبارگاس، اهمیت کارل پوپر، ترجمه عزت الله فولادوند، ماهنامه نگاه نو، دوره جدید شماره 12، 1382.
17
ORIGINAL_ARTICLE
«تجرد نفس»
با توجه به اهمیت« فلسفه ذهن » در عصر حاضر و تقویت گرایشهای مادی گرایانه - که مهمترین دلیل آن ناکارآمدی براهین و نارسایی مفاهیم در باب رابطه نفس و بدن است- نویسندگان در این مقاله کوشیدهاند این مساله را ، با توجه به مبانی حکمت متعالیه ملاصدرا، بررسی نمایند و نشان دهند که از نگاه حکیم ملاصدرا ، انسان یک حقیقت وجودی است که هر چند منشأ مادی دارد و جسمانیةالحدوث است اما در بستر حرکت جوهری اشتدادی، تا مقام روحانیة البقاء ، سیر می کند. تبیین فلسفی این امر ، پاسخی به تحلیل های نارسا در باب «ثنویت نفس و بدن» و دیدگاه « منکران تجرد نفس» ، خواهد بود.
https://pfk.qom.ac.ir/article_158_19cf6553c67c23554c06cf8c332c6de3.pdf
2008-02-20
65
88
10.22091/pfk.2007.158
نفس – بدن
ذهن – بدن
نفس ناطقه
تجرد نفس
ثنویت
شهود
رضا
اکبریان
1
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
سیما
محمدپور دهکردی
2
دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات
AUTHOR
ابن سینا ،الاشارات و التنبیهات ، دفتر نشر کتاب، تهران، 1403ق.
1
2. ارسطو، متافیزیک ، محمد حسن لطفی ، طرح نو، 1385.
2
3. افلاطون ، دوره آثار ، محمد حسن لطفی ، خوارزمی، 1380.
3
4. اکبری ، رضا ، جاودانگی ، بوستان کتاب قم، 1382.
4
5. جوادی آملی ، رحیق مختوم ، اسراء، 1375.
5
6. حسن زاده آملی ، الحجج البالغه علی تجرد النفس، الناطقه ، بوستان کتاب قم، 1381.
6
7.__________ ، سرح العیون فی شرح العیون، 1379.
7
8. دکارت ، رنه ، تاملات در فلسفه اولی ، احمد احمدی، مرکز نشر دانشگاهی، 1369.
8
9. ژیلسون ، اتین، نقد تفکر فلسفی غرب ، احمد احمدی، مرکز نشر دانشگاهی، 1380.
9
10. سبزواری ، ملا هادی ، شرح المنظومة ،تصحیح و تعلیق حسن زاده آملی ، نشر ناب، 1384.
10
11.سهروردی، شهاب الدین ، مجموعه مصنفات، تصحیح و مقدمه هنری کربن، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1373.
11
12.سعیدی مهر ، محمد، شرح جلد هشتم الاسفار الاربعه، درسهای استاد مصباح یزدی ، موسسه امام خمینی قم، 1375.
12
13.صدرالمتالهین ، محمد ابن ابراهیم ، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، منشورات مصطفوی قم، 1378.
13
14. __________ ، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة ، تصحیح و تعلیق آشتیانی، بوستان کتاب قم، 1382.
14
15. __________ ، المبدا و المعاد ، تصحیح آشتیانی ، دفتر تبلیغات اسلامی قم، 1380.
15
16. __________ ، زاد المسافر ، شرح آشتیانی ، بوستان کتاب قم، 1381.
16
17. __________ ، اسرار الایات ، به کوشش محمد خواجوی ، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.
17
18. __________ ، مفاتیح الغیب ، به کوشش محمد خواجوی ، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
18
19.فلوطین ، دوره آثار ، محمد حسن لطفی ، خوارزمی، 1366.
19
20.مطهری ، مرتضی، حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ، حکمت، 1366.
20
21.یونگ ، آلفرد سیریل ، پرسشهای بنیادین فلسفه ، سیدمحمود یوسف ثانی، حکمت، 1383.
21
22. Alston. William p. Religious Experience in Rutledge Encyclopedia of philosophy Londan and New york Vol 8, 1998.
22
23.Barnes. Janathan. The Complete Works Of ARISTOTLE oxford translation, 1995.
23
24.Copleston s.j. Fredrick. A HISTORY OF PHILOSOPHY new york, 1985.
24
25. Edwards. Poul. Encyclopedia of philosophy new york, 1972.
25
26. Nasr. Seyyed Hossein. History Of Islamic Philosophy, 1995.
26
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل شکل گیری حزن و تحولات آن در عرفان و تصوف
حزن از شروع پیدایش، همانند دیگر مباحث عرفانی، تحولاتی را پشت سر گذاشت. عامل اولیة شروع حزن و اندوه، آیاتی از قرآن کریم و احادیثی از پیامبر (ص) است که مسلمانان را از عذاب آخرت بیم میدهد. با تأثر از این آیات و احادیث، عدهای غرق در ترس و خوف، با نگاهی به نقائص اعمال خود، در حزن و اندوه فرو رفتند. حزن در ابتدا، عکسالعمل روحی و روانی این عده از اصحاب پیامبر (ص) بود که به بکائین مشهور شدند؛ ولی در طی قرن اول هجری، به سبب بحرانهای سیاسی و اجتماعی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و به عنوان یک میراث معنوی، از زاهدان اولیه به عرفان و تصوف اسلامی رسید.بعد از این که حزن وارد حلقههای بحث صوفیان شد، مراتبی برای آن قائل شدند و علاوه بر خوف، از قبض و هیبت نیز به عنوان عوامل ایجاد آن نام برده شد و در برابر آن، بحث دربارة رجا، بسط و انس هم رونق گرفت.
https://pfk.qom.ac.ir/article_160_e4afb3af165914b188cee3750c06ad67.pdf
2008-02-20
89
112
10.22091/pfk.2007.160
حزن
خوف
رجا
قبض
بسط
مکتب بغداد
سید علی اصغر
میرباقری فرد
1
دانشیار ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
حسین
اقا حسینی
2
دانشیار ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
مهدی
رضایی
3
دانشجوی دکتری رشته ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
قرآن مجید
1
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد. المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادرعطا. بیروت: دارالکتب العلمیة، 1992.
2
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد. صفة الصفوة، تحقیق محمود فاخوری، بیروت: دارالمعرفة، 1985.
3
ابینعیم اصفهانی، احمدبن عبدالله. حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء . بیروت: دارالکتب العلمیة، 1967.
4
انصاری، خواجه عبدالله. طبقات الصوفیه، تصحیح محمد سرور مولایی. تهران: انتشارات توس، 1362.
5
انصاری، خواجه عبدالله. منازل السائرین. ترجمه و شرح روان فرهادی، تهران: انتشارات مولی، 1361.
6
بدوی، عبدالرحمن. تاریخ التصوّف الاسلامی من البدایة حتی نهایة القرن الثانی. کویت: وکالة المطبوعات، 1978.
7
سبکی، تاج الدین. طبقات الشافعیة الکبری،مصر: مطبعة الحسینیة المصریة، بی تا.
8
سراج، ابونصر. اللمع فی التصوف، ترجمة مهدی محبتی، تهران: انتشارات اساطیر، 1382.
9
سلمی، ابو عبدالرحمن. طبقات الصوفیه، تحقیق نورالدین شریبه. قاهره: جماعة الازهر للنشر و الترجمة، 1953.
10
سهروردی، ابوحفص عمر. عوارف المعارف، ترجمهی ابومنصور عبدالمومن اصفهانی . تهران: انتشارات علمی – فرهنگی، 1364.
11
شعیب، شیخ محمدة. مرآة الاولیاء. تصحیح غلام ناصر مروت. اسلامآباد: انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1379.
12
عطار، فریدالدین. تذکرة الاولیاء، تصحیح نیکلسون، با مقدمة محمد قزوینی. تهران: چاپخانة مظاهری، 1336.
13
_________ . تذکرة الاولیاء، تصحیح محمد استعلامی، تهران: انتشارات زوار، 1346.
14
غزالی، احمد. مجموعه آثار فارسی، به اهتمام احمد مجاهد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1376.
15
غزالی، محمد. کیمیای سعادت. تهران: کتابخانه مرکزی، 1352.
16
قشیری، عبدالکریم بن هوازن. الرساله، ترجمهی ابوعلی حسن بن احمد العثمانی، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1345.
17
لاهیجی، شمس الدین محمد. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز،تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و... . تهران: انتشارات زوّار، 1374.
18
مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد. شرح التعرّف لمذهب التصوّف، مقدمه محمد روشن. تهران : انتشارات اساطیر، 1365.
19
نجمالدین کبری، احمد بن عمر بن محمد. فوائح الجمال و فواتح الجلال، ترجمهی محمدباقر ساعدی، تهران: انتشارات مروی، 1368.
20
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. کشف المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی، تهران: انتشارات طهوری، 1380.
21
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسة هوسرل، هایدگر و گادامر با محک روششناسی
پدیدارشناسی، پدیدارشناسی هرمنوتیکی و هرمنوتیک فلسفی به صورت فزایندهای به عنوان روششناسیهای تحقیق مطرح شدهاند، اما هنوز در مورد جنبه های خاص و منحصر به فرد این روششناسیها، ابهاماتی وجود دارد. مقالة حاضر پس از بررسی مبانی فلسفی این روششناسیها به بحث دربارة تشابهات و تفاوت های اساسی آنها از جنبه های مختلف پرداخته و در نهایت، با تاکید بر تحقیق و نتایج آن، تفاوت این رویکرد ها را از منظر روششناسی برجسته میسازد.
https://pfk.qom.ac.ir/article_162_c9da72fc6d6a9ab1a5824a6e894d4e61.pdf
2008-02-20
113
138
10.22091/pfk.2007.162
هرمنوتیک
پدیدارشناسی
هوسرل
هایدگر
گادامر
روششناسی
مهین
چناری
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
Allen, D. G. (1995). Hermeneutics: philosophical traditions and nursing practice research. Nursing Science Quarterly, 8(4), 174-182.
1
Annells, M. (1996). Hermeneutic phenemenology: Philosophical perspectives and current use in nursing research. Journal of Advanced Nursing, 23, 705-713.
2
Barclay, M. W. (1992). The utility of hermeneutic interpretation in psychotherapy. Theoretical & Philosophical Psychology, 12(2), 103-118.
3
Beck, C. (1993). Qualitative research: the evaluation of its credibility, fittingness, and
4
auditability. Western Journal of Nursing Research, 15(2), 263-266.
5
Cohen, M. (1987). A historical overview of the phenomenologic movement. IMAGE - Journal of Nursing Scholarship, 19(1), 31-34.
6
Colazzi, P. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it. In R. Valle & M. Kings (Eds.), Existential phenomenological alternative for psychology (pp. 48-71). New York: OxfordUniversity Press.
7
Cotterill, P., & Letherby, G. (1993). Weaving stories: Personal auto/biographies in feminist research. Sociology, 27(1), 67-79.
8
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.). (2000). Handbook of qualitative research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
9
Edie, J. M. (1987). Edmund Husserl's phenemenology: A critical commentary. Bloomington: IndianaUniversity Press.
10
Gadamer, H.-G. (1998). Truth and method (2nd ed.). New York: Continuum. (Original work published 1960.)
11
Gadamer, H.-G. (1976). Philosophical heremeneutics. Berkeley: University of California Press.
12
Gergen, K. (1985). The social constructionist movement in modern psychology. American Psychologist, 40(3), 266-275.
13
Giorgi, A. (1985). Phenomenology and psychological research. Pittsburgh, PA: DuquesneUniversity Press.
14
Hall, J. M., & Stevens, P. E. (1991). Rigor in feminist research. Advances in Nursing Science, 13(3), 16-29.
15
Heidegger, M. (1962). Being and time. New York: Harper. (Original work published 1927)
16
Husserl, E. (1970). The idea of phenemenology. The Hague, The Netherlands: Nijhoff.
17
Husserl, E. (1980). Phenomenology and the foundations of the sciences. Boston: Martinus Hijhoff Publishers. (Original work published 1952.)
18
Jagger, A. (1989). Love and knowledge: emotion in feminist epistemology. In A. Garry & M. Pearsall (Eds.), Women, knowledge and reality: explorations in feminist philosophy (pp. 129-155). Boston: Unwin Hyman.
19
Klein, P., & Westcott, M. (1994). The changing character of phenomenological psychology.Canadian Psychology, 35(2), 133-157.
20
Koch, T. (1996). Implementation of a hermeneutic inquiry in nursing: Philosophy, rigor and representation. Journal of Advanced Nursing, 24, 174-184.
21
Koch, T. (1995). Interpretive approaches in nursing research: The influence of Husserl and Heidegger. Journal of Advanced Nursing, 21, 827-836.
22
Laverty, S. M. (2003). Hermeneutic phenomenology and phenomenology: A comparison of historical and methodological considerations. International Journal of Qualitative Methods, 2(3), 1-29.
23
Maggs-Rapport, F. (2001). ‘Best research practice’: In pursuit of methodological rigor. Journal of Advanced Nursing, 35(3), 373-383.
24
Munhall, P. (1989). Philosophical ponderings on qualitative research methods in nursing. Nursing Science Quarterly, 2(1), 20-28.
25
Osborne, J. (1994). Some similarities and differences among phenomenological and other methods of psychological qualitative research. Canadian Psychology, 35(2), 167-189.
26
Polkinghorne, D. E. (1989). Phenomenological research methods. In R.S. Valle & S. Halling (Eds.) Existential-phenemenological perspectives in psychology (pp. 41-60). New York: Plenum.
27
Polkinghorne, D. (1983). Methodology for the human sciences: Systems of inquiry. Albany: StateUniversity of New York Press.
28
Reeder, F. (1987). The phenomenological movement. IMAGE- Journal of Nursing Scholarship, 19(3), 150-152.
29
Sandelowski, M. (1986). The problem of rigor in qualitative research. Advances in Nursing Science, 8(3), 27-37.
30
Scruton, R. (1995). A short history of modern philosophy: From Descartes to Wittgenstein (2nd ed.). New York: Routledge.
31
Smith, D. G. (1991). Heremeneutic inquiry: the hermeneutic imagination and the pedagogic text. In E. Short (Ed.), Forms of curriculum inquiry (pp. 187-209.). New York: Suny Press.
32
Valle, R., King, M., & Halling, S. (1989). An introduction to existential phenomenological thought in psychology. In R. Valle & S. Halling (Eds.), Existential-phenomenoligical perspective in psychology (pp. 3-16). New York: Plenum Press.
33
van Manen, M. (1997). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy (2nd Ed.). London, Canada: The Althouse Press.
34
VanKaam, A. (1966). Existential foundations of psychology. Pittsburgh, PA: DuquesneUniversity Press.
35
Wilson, H., & Hutchinson, S. (1991). Triangulation of qualitative methods: Heideggerian hermeneutics and grounded theory. Qualitative Health Research, 1, 263-276.
36
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد نظریه مهبانگ در براهین غایتشناختی و کیهانشناختی
تئوری مهبانگ یا انفجار بزرگ، نظریهای جدید در کیهانشناسی است که در دهههای اخیر، خداشناسان علم مدار استنتاجهای خداباورانه از آن داشتهاند. مقاله حاضر به بررسی این نظریه علمی و نظریات علمی رقیب در برابر آن میپردازد و میکوشد تا میزان تأثیر این تئوری را بر روی براهین خداشناسی تبیین نماید. نگارنده، با پذیرفتن این اصل مسلم که همواره باید از استنتاج نتایج کلامی از نظریههای علمی جانب احتیاط را پیمود، معتقد است که پیشرفتهای برقآسای علم فیزیک و کیهانشناسی در قرن بیستم، نگرش معنوی به جهان را تقویت نموده و این قرن به لحاظ پیوند گزارههای دینی با گزارههای علمی بسیار موفق بوده است.
https://pfk.qom.ac.ir/article_176_01600a85921ec7fbf4888db8bcb61ca4.pdf
2008-02-20
139
152
10.22091/pfk.2007.176
نظریه مهبانگ
نظریه جهان نوسانی
نظریه آفرینش مداوم
نظریه جهانهای بسیار
براهین «تنظیم دقیق»
فرح
رامین
f.ramin@qom.ac.ir
1
دانشیار دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
1ـ پترسون، مایکل (و دیگران)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ اول، 1376.
1
2ـ گروه مترجمان، فرهنگ علم، تهران، انتشارات مازیار، 1372.
2
3ـ هیک، جان، اثبات وجود خداوند، ترجمه عبدالکریم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1382.
3
4- Barbour, Ian. G, Cosmos as Creation, Ted Peters (ed) (Nashville: Abingdon Press, 1990).
4
5- Corey, M.A, God and New Cosmology (USA: Rowman 8 Little Field, 1993).
5
6- Craig, William, Lane, The Kalam Cosmological Argument (New York: Barnes & Noble, 1979).
6
7- Craig, W.L and Smith Quentin, Theism, Atheism, and Big Bang, Cosmology (Oxford: Clarendon Press, 1993).
7
8- Davies, Paul, God and the New Physics (New York: Simon and Schuster, 1983).
8
9- Hick, John, An Interpretation of Religion (London: Macmillan, 1989).
9
10- Hoyle, Frederick, The Nature of the Universe (Oxford: Basil Blackwell, 1960).
10
11- Manson, N.A, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science (London: Routledge, 2003).
11
12- Schroder, Gerald, Genesis and The BigBang (New York: Bantam Books, 1990).
12
13- Smart, j.j.C and Haldane, Atheism and Theism (Oxford: Blackwell, 1996).
13
14- Swinburne, Richard, The Existence of God (Oxford: Clarendon Press, 1979).
14
15- The Internet Encyclopedia of Philosophy, “Design Arguments for the Existence of God”, Available: http:\\www.iep.utm.edu/d/design. htm [19 Des 2004].
15
ORIGINAL_ARTICLE
دوری بودن شکل نخست قیاس اقترانی در کلام ابو سعید ابو الخیر و پاسخهای ابنسینا و دیگران به آن
گرچه فضای گفتگوی منطقی میان ابوسعیدبنابیالخیر و ابنسینا مهآلود بوده و پیرامون زمان، مکان و یا اصل بهرهمندی آن از واقعیت تردیدهایی وجود دارد - و دستیابی به خورشید حقیقت در این زمینه مجالی گسترده و در خور را میطلبد- اما مهمتر از آن، سخن درباره محتوای این گفتگو است. کنکاش اصل پرسش ابوسعید، پیشینه و پسینه آن و نیز کاوش در پاسخ ابنسینا و سلف وی و همچنین رویکرد پسینیان به آن شایسته توجهی دو چندان است. مقاله حاضر در پی آن است که در محورهای یاد شده و بویژه شش پاسخ داده شده به این پرسش و با نمایاندن نادرستی برخی از آنها و استواری پارهای دیگر، کوششی سزاوار ارائه نماید و بدین ترتیب گامی سودمند در سیر مباحث منطقی بردارد.
https://pfk.qom.ac.ir/article_177_949a1fa3bac122365adb0e0bc1c8183e.pdf
2008-02-20
153
188
10.22091/pfk.2007.177
ابوسعید
ابنسینا
قیاس
شکل نخست
دور
ابراهیم
نوعی
1
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
LEAD_AUTHOR
ابن رشد، ابوالولید محمد بن احمد بن رشید، نصّ تلخیص منطق ارسطو، تحقیق د. جیرارجهامی، بیروت، دارالفکر اللبنانی، الطبعه الاولی، 1992 م، المجلد الرابع.
1
ابنزرعه، ابوعلی عیسی بن اسحاق زرعه، منطق ابن زرعه، تحقیق و ضبط و تعلیق د. جبر ارجهامی- د. رفیق العجم، بیروت، داراالفکر اللبنانی، الطبعه الاولی، 1994 م.
2
ابنسینا، حسینبنعلی، شفا، البرهان فیالمنطق، تصدیر و مراجعه الدکتور ابراهیم مدکور، قم، منشورات، مکتبه، آیه الله العظمی المرعشی النجفی، 1404 هـ ق.
3
_______ النجاه، نقحّه و قدّم له الدکتور ما جد فخری، بیروت، منشورات دارالافاق الجدیده، الطبعه الاولی، 1985 م.
4
_______ ، الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه، الطبعه الاولی، 1375 ه ش، جزء الاوّل.
5
ابهری، اثیرالدین مفضّل بن عمر، تنزیل الافکار (همراه با تعدیل المعیار خواجه توسی)، مجموعه منطق و مباحث الفاظ، به اهتمام مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1370 ه ش.
6
ارسطو، منطق ارسطو، حققه و قدّم له الدکتور عبدالرحمن بدوی، الکویت، وکاله المطبوعات و بیروت، دارالقلم، الطبعة الاولی، 1980 م، الجزء الاوّل.
7
ارموی، سراج الدین محمد بن ابی بکر، مطالع الانوار، (به همراه شرح المطالع، قطب الدین رازی)، قم، انتشارات کتبی نجفی، بیتا.
8
افلاطون، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، رضا کاویانی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خورازمی، چاپ سوم، 1380، جلد اوّل.
9
بغدادی، ابوالبرکات هبه الله ابنعلیبنملکا، المعتبر، ایران، منشورات جامعه اصفهان، الطبعه الثانیه، 1415 هـ ق.
10
تنکابنی، میرزا محمد، قصص العلماء، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، بیتا؛
11
التهانوی، محمد علی، موسوعه کشّاف اصطلاحات الفنون العلوم، تقدیم و اشراف و مراجعه د. رفیق العجم، بیروت، مکتبه الناشرون، الطبعه الاولی، 1996 م، الجزء الاوّل.
12
حسنزاده آملی، حسن، دروس معرفت نفس، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، 1362 هـ ش، دفتر سوم.
13
خوئی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات (تقریر درس خارج اصول فقه میرزای نائینی)، قم، کتابفروشی مصطفوی، بیتا.
14
دانشپژوه، محمد تقی، فرهنگ ایران زمین، به اهتمام ایرج افشار و دیگران، ایران، بهمن، چاپ دوم، 1354 هـ ش، جلد اول.
15
دبیران کاتبی، نجم الدین، علی، الرساله الشمسیه ( به همراه تحریر القواعد المنطقیه، قطب الدین رازی)، تصحیح محسن بیدارفر، قم، انتشارات بیدار، الطبعه الثالثه، 1427 ه ق.
16
رازی، قطبالدین، شرح المطالع، قم، انتشارات کتبی نجفی، به خط عبدالرحیم، بیتا.
17
سبزواری، ملاهادی، شرح منظومه، تعلیقه الاستاد حسنزاده الآملی، تهران، نشر ناب، چاپ اول، 1369.
18
سامی النشار، علی،المنطق الصوری منذار سطو حتی عصورنا الحاضرة، مصر، دارالمعرفة الجامعیة، 1999 م.
19
شهابی، محمود، رهبر خرد، تهران، کتابخانه خیام، چاپ سوم، 1379 ه ق (1329 ه ش)
20
طوسی، محمدبنالحسن، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 2535 شاهنشاهی.
21
ــــــــــ ، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه، الطبعه الاولی، 1375 ه ش.
22
عبدالرب عبادی، شمس العلما و دیگران، نامه دانشوران، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالفکر، چاپ دوم، جزء سوم (بدون ذکر سال کتاب).
23
غزالی، ابوحامد محمد، المستصفی من علم الاصول، مصر، المطبع الامیریه، الطبعه الاولی، 1322 ه ق.
24
ــــــــــ ، معیار العلم، قدّم و علّق علیه و شرحه الدکتور علی بو ملحم، بیروت، دارمکتبة الهلال، الطبعه الاولی، 1993 م.
25
فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر بن حسین، البراهین در علم کلام، با مقدمه و تصحیح سید محمد باقر سبزواری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1342 ه ش، جلد دوم.
26
ــــــــــ ، المحصّل، تقدیم و تحقیق دکتور حسین أتای، قم، منشورات الشریف الرضیّ، الطبعه الاولی، 1420 ه ق.
27
ــــــــــ ، منطق المخلص، تقدیم، تحقیق و تعلیق احمد فرامرز قراملکی و آدینه اصغری نژاد، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول، 1381.
28
قراچه داغی تبریزی، میرزا محمد علی بن احمد، (حاشیه بر) الحاشیه علی تهذیب المنطق للمولی عبدالله بن شهابالدین الحسینی الیزدی، قم، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین، الطبعه الثامنه، 1415 ه ق.
29
کاظمینی خراسانی، شیخ محمد علی، فوائد الاصول (تقریر درس خارج اصول فقه محقق نائینی)، قم، مؤسسه نشر الاسلامی، الطبعه السابعه، 1421 ه ق، ج 1.
30
گیلانی (الجیلانی)، شیخ عبدالله، الرساله المحیطه بالتشکیکات المنطقیه (با مقدمه علی شیخ الاسلامی)، قرار داده شده در مجموعه منطق و مباحث الفاظ، به کوشش مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1370 هـ ش.
31
ماکوولسکی. آ، تاریخ منطق، ترجمه فریدون شایان، تهران، چاپ مهارت، چاپ دوم، 1366.
32
مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات، 1364، جلد اول.
33
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، قم، انتشارات صدرا، چاپ هفتم، 1379، جلد پنجم.
34
ـــــــــــــــ ، (پاورقی بر) اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم، انتشارات صدرا، چاپ ششم، 1368، جلد دوم.
35
مظفر، محمد رضا، المنطق، بیروت، دارالتعاریف، الطبعه الاولی، 1400 ه ق.
36
ملکیان، مصطفی، تاریخ فلسفه غرب، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1379، جلد اول.
37
ORIGINAL_ARTICLE
دَرشَنَههای هندی و براهین اثبات وجود خدا
نظامهای فکری و یا دَرشَنَههای هندی را میتوان به دو دسته الهی و یا باورمند به وجود خدا و غیرالهی و یا غیرمعتقد به خدا تقسیم کرد. از دسته اول میتوان به دو مکتب نیایه و دانته اشاره کرد. در این مکاتب بهویژه اولی، برهانهایی بر وجود خداوند اقامه شده است که برخی از آنها معادلهایی در فلسفه اسلامی و غربی دارند و برخی دیگر نیز در زمینه خاص فرهنگ و آموزههای هندویی مطرح شدهاند. این برهانها عموماً از جانب مکاتب رقیب که خود، گاه از مکاتب الهی و باورمند به خدا به شمار میروند، مورد نقد و بررسیهای جدّی واقع شده است. تقریر مهمترین این براهین و مطرحترین نقدهای آنها به منظور آشنایی خواننده مسلمانِ پارسیزبان با نوع و شیوه طرح این مباحث در اندیشة هندی، و نه درگیرشدن در خود مباحث و یا ردّ و قبول استدلالها، هدف اصلی این نوشتار است.
https://pfk.qom.ac.ir/article_178_d4649204d0a1553fa6a80c0f480532cc.pdf
2008-02-20
189
208
10.22091/pfk.2007.178
نیایه
دَرشَنَه
اودَیَنَه
وجود خدا
علیّت
جَین
ابوالفضل
محمودی
ghahan@gmail.com
1
استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
LEAD_AUTHOR
چاترجی، ساتیش چاندرا؛ داتا، دربندراموهان، معرفی مکتبهای فلسفی هندی، ترجمه فرناز ناظرزاده کرمانی، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، قم، 1384.
1
Dāsgupta, S., The History of Indian Philosophy, Motilal Banarsidass, Delhi, 1997.
2
Dravid, N.S., Commentary on the Nyāyakusumanjali, Munshiram Manoharlal, 1996, Delhi.
3
Geden, A.S., “God (Buddhist)”, Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hasting (editor), Charles Scribner’s sons New York.
4
Hiranmayananda, s. “Indian Theism”, The Cultural Heritage of India, Haridas Bhattacharyya (editor), The Ramakrishna Mission Institute of Culture, Gol Park, Calcutta, 1969.
5
N.Bhattacharyya. N., Jain Philosophy, Historical outline, Munshiram Manoharlal publishers, 1999.
6
Radhakrishnan, Indian Philosophy, The Macmillan, company, New York, 1958.
7
Smart, Ninian, “Indian Philosophy”, Encyclopedia of philosophy, Paul Edwards (editor), Vol. 4., Macmillan publishing co. New York, 1972.
8
Smart, Ninian, World philosophies, Routledge, Taylor and Francis Group, London and Newy York, 2000.
9
Srinivasachari, p., The philosophy of viśistādvāita, madras, 1978
10
Suzuki, D.T., Outlines of Mahayana Buddhism, Munshiram Manaharlal publishers, New York, New Delhi, 2000.
11
The Thirteen Principal Upanishads, Robert, E. Hume (Translator), Oxford Universityt press, 2006.
12
Udayanācārya, Nyāyakusumanjali, Translated by N.S.Dravid, Munshiram Manoharlal, Delhi, 1996.
13
Vyāsa, Commentary on the yoga sutras of patanjali, translated and Annotated by James Haughton woods, Dover Publication, New York, 2003.
14
ORIGINAL_ARTICLE
گفتاری در باب لوگوس (logos)
در این مقاله ضمن اشارهای گذرا به چگونگی ظهور و پیدایش اسم یونانی لوگوس (logos)؛ نظرگاههای یونانیان، یهود، مسیحیت و تا حدودی نیز دوران معاصر به اجمال تقدیر میشود
یونانیان به عنوان خاستگاه لوگوس آن را به معانی متعدد و از جمله به معنای؛ کلمه، گفتار، عقل، به کار میبردند. در نزد متکلمان یهود و بویژه فیلون، لوگوس با معادل با پیامبر و رسول و از نظر متلکمان مسیحی نیز لوگوس همان «کلمه ا...» یا مسیح و شخص دوم تثلیت مقدس یا «پسر» است که جنبة الوهی داشته و هم جوهر با خدای پدر یا «اب» است.
در دوران معاصر نیز لوگوس معانی متعدد یافته و از جمله از نظر هگل معادل با «روح» و در نزد دریدا معادل با«نوشتار» و از نظر تلیخ نیز به معنای «تجلی خدا» است.
https://pfk.qom.ac.ir/article_179_1b399efe89c83a7dc66a87b6ef476ec7.pdf
2008-02-20
209
225
10.22091/pfk.2007.179
لوگوس
نوس
تجسد
لوگوسنتریزم
عبدالله
نیک سیرت
1
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
آریانپور کاشانی، عباس، فرهنگ کامل انگلیسی – فارسی، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1343 ه.ش، جلد سوم.
1
ارسطو، درباره نفس، ترجمه و تحشیه دکتر علیمراد داوودی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات حکمت، 1387 ه.ش.
2
__________ ، متافیزیک (مابعدالطبیعه)، ترجمه دکتر شرف الدین خراسانی (شرف)، چاپ دوم، تهران، انتشارات حکمت، 1379 ه.ش.
3
استراترن، پل، آشنایی با اکویناس، ترجمه شهرام حمزه ای، چاپ دوم، تهران، نشر مرکز، 1383، ه.ش.
4
ایلخانی، محمد، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت، 1382، ه.ش.
5
__________ ، متافیزیک بوئیتیوس، (بحثی در فلسفه و کلام مسیحی)، چاپ اول، تهران، انتشارات الهام، 1380، ه.ش.
6
بریه، امیل، تاریخ فلسفه، جلد دوم، ترجمه علی مراد داوودی، چاپ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1374 ه.ش.
7
تیلیخ، پل، الهیات سیستماتیک، ترجمه حسین نوروزی، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1381 ه.ش، جلد اول.
8
راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، چاپ ششم، تهران، کتاب پرواز، 1373 ه.ش، جلد اول.
9
عبدی اقدم، نعمت الله، سیر تطور معنایی لوگوس (پایان نامه کارشناسی ارشد زیر نظر دکتر حمید رضا آیتاللهی در دانشگاه علامه طباطبائی)، 1383 ه.ش.
10
کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، چاپ دوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش، 1368 ه.ش، جلد اول.
11
کلباسی، حسین، ارژین متکلم بزرگ سوم مسیحی، فصلنامه دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبائی (زبان و ادب)، شماره 2، صص6-60، زمستان، 1376 ه.ش.
12
گمپرتس، تئودور، متفکران یونانی، ترجمه محمد حسن لطفی، چاپ اول، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، 1375 ه.ش، جلد سوم. منابع لاتین
13
1. Blackburn, S. The oxford dictionary Of philosophy. OxfordNew York. Oxford university press, 1994.
14
2. Edwards, P. The Eneyclopedia of philosophy. (Vol 5). London The Macmilian publishing company, 1967.
15
3.Flew, A. A dictionary of philosophy. LondonBasingstoke: The Macmilian press, 1979.
16
4. Peters, F.E. Greek philosophical Terms: A Historical lexicon. New York university press, 1967.
17
5- Reese, w.l. dictionary Of philosophy and religion, (2nd edn). Newjersay. Humanities press international Inc, 1996.
18
6- Routledge.. The Eneyclopedia of philosophy. Vol 5. London: Routledge, 1998.
19
7- Runes, D.D. Dictionary of philospphy. (4Th edn). Ames, lowa: littefield, Adams & co, 1960.
20
8- The oxford English dictionary. (Vol VI) (1-m). oxford university press, 1970.
21
9- Webster. Webster’s Encyclopedic unbbridged-Dictionary of the English Language. (4th edn). New York: GRAMERCY Books, 1996.
22