بررسی مواجهه با رنج تنهاییِ اگزیستانسیال در اندیشۀ اروین یالوم و رنج عارفانۀ فِراق در اندیشۀ مولوی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه دین دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری گروه فلسفه دین و کلام جدید دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران

چکیده

اروین یالوم معتقد است که ‌تنهایی‌ یک حد مرزی و رنجِ وجودی است که با انسان تنیده شده است‌‌. انسان‌‌، ‌تنها به دنیا می‌آید‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌تنها از دنیا ‌می‌رود و خودش به ‌تنهایی‌ مسئول آفرینش ماهیت خویش است؛ نه این‌که در این عالَم مددکاری ندارد‌‌‌‌‌‌، ‌بلکه هیچ پناهگاهی نیز برای او وجود ندارد و ناخواسته در این عالم پرتاب شده است‌‌‌‌‌‌. جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) نیز از رنج ‌تنهایی‌ یاد می‌کند‌‌‌‌‌‌، ‌اما ‌از سنخِ ‌تنهاییِ‌ تلخ یالومی نیست‌‌‌‌‌‌، ‌بلکه ‌تنهایی‌ در قالب فِراق از اصل خویش است‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌دلهره‌اش نه به خاطر بی‌پناهگاهی‌‌‌‌‌‌، ‌بلکه به سببِ بی‌اویی و غربت در عالَم است که برایش دردناک و رنج‌آور شده است‌‌‌‌‌‌. در اندیشۀ یالوم‌‌‌‌‌‌، ‌رنجِ ‌تنهایی‌ راه حلی ندارد و مسئله‌ای وجودی است که انسان باید آن را بپذیرد و تنها می‌تواند آن را تسکین دهد‌‌‌‌‌‌، ‌اما ‌مولوی با خدا بودن را رافعِ رنجِ فراق و ‌تنهایی‌ می‌داند‌‌‌‌‌‌. نویسنده امیدوار است با ارائه این تحقیق‌‌‌‌‌‌، از رنج ‌تنهایی‌ با رویکردی معناجویانه بکاهد‌‌‌‌‌‌. در همین راستا‌‌‌‌‌‌، ‌در ابتدا به ترسیم وجوه رنجِ ‌تنهایی اشاره کرده‌ و در پایان‌‌‌‌‌‌، ‌به بیان راهکارهای رهایی از این رنج ‌تنهایی‌ می‌پردازد‌‌‌‌‌‌.

تازه های تحقیق

 

رنج ‌تنهایی‌ رنجی جانکاه است که همراه با نوع انسان‌هاست‌‌‌‌‌‌. هرگاه انسان در دغدغه عبور از روزمرگی تأمل می‌کند‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌رنجی پنجه در اعماق وجودش می‌افکند و این‌چنین سایه غمی بر دلش مستولی می‌شود‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌دور از نشاط و سرور در ‌تنهایی‌ خود دچار اضطراب و رنج می‌شود‌‌ و هرچه زندگی جدی‌‌تر پیگیری شود‌‌‌‌‌‌، ‌غمناک‌‌تر می‌شود‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌فشار و خفقان ملالت‌بار «هستی» زمانی سبک می‌شود که یاد تلخ غربت و بیگانگی فراموش شود که یالوم می‌گوید: نخستین گام برای دستیابی به ساخت درونی روبه رو شدن با ساختی بیرونی است که روشن و قابل درک باشد‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌هنگامی که فرد بداند در موقعیت جدید‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌رفتاری از او انتظار ‌می‌رود اضطرابش کمتر می‌شود‌‌‌‌‌‌. ‌مولوی‌ جهان را قفسی معرفی می‌کند که انسان با بسیاری از موجودات هم‌سلول و همبازی شده است که برای فرار از این رنج خود را به در و دیوار این قفس می‌کوبد و برای پرواز بیقراری می‌کند و برای رسیدن به وطن مألوف خویش تلاش می‌کند‌‌‌‌‌‌. یالوم رنج ‌تنهایی‌ را رنجی دائمی و ابدی‌‌‌‌‌‌، ‌اما ‌‌مولوی‌ رنج فراق را رنجی موقتی می‌داند که با وصال و رسیدن به خانه اصیل از بین ‌می‌رود‌‌‌‌‌‌. یالوم و ‌مولوی‌ معتقدند: «آن چه انسان برای معناداری و عبور از ‌تنهایی‌ نیاز دارد‌‌‌‌‌‌، ‌تلاش و تکاپو برای هدفی است که برایش گرانمایه و ارزشمند است»همچنیندلبستگی و عشق به یک مقام روحانی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌ارتباط اصیل با خویش‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌عبور از خود می‌تواند تسکین‌دهنده رنج فراق و ‌تنهایی‌ باشد‌‌‌‌‌‌.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study Regarding Confronting the Pain of Existential Loneliness in Irvin Yalom’s Ideas and the Mystical Pain of Separation in Molavi’s View

نویسندگان [English]

  • Amir Abbas Ali Zamani 1
  • Habib Mazaheri 2
1 Associate Professor, Department of philosophy of religion, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD student of philosophy of religion and modern theology, Islamic Azad University, Isfahan (khorasgan) branch, Iran
چکیده [English]

Irvin Yalom believes that loneliness is an existential boundary and pain which is inseparable from a human being. He comes into this world alone, leaves it alone and he alone is responsible for creating his own character; not only does he have no helper in this world, but there is no refuge for him either and he has been thrown into this world involuntarily. Jalal al-Din Muhammad Balkhi (Molavi) also discusses the pain of loneliness, but it is not Yalomi’s type of bitter loneliness; rather, it is in the form of loneliness from one’s origin; his anguish is not from not having a refuge, rather it is the separation from God and estrangement in the world that has brought him anguish and pain. In Yalom’s view, the pain of loneliness has no solution; it is an existential issue that man must accept and he can only soothe it. But Molavi considers being with God as elimination of the pain of separation and loneliness. By presenting this research, the writes hopes to decrease the weight of loneliness through a meaningful approach. For this purpose, the article will first point out the aspects of the pain of loneliness and ultimately, will present solutions for release from this pain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • existential pain
  • loneliness
  • separation
  • being thrown
  • meaning
 
* قرآن کریم
-   روسو‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌ژان ژاک‌‌‌‌‌‌. (1346). تفکرات ‌تنهایی‌‌‌‌‌‌‌. (ترجمه: پزشکپور). (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: انتشارات شهریار‌‌‌‌‌‌.
-   سروش‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌عبدالکریم‌‌‌‌‌‌. (1379). قمار عاشقانه‌‌‌‌‌‌. (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط‌‌‌‌‌‌.
-   شوپنهاور‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌آرتور‌‌‌‌‌‌. (1388). جهان همچون اراده و تصور‌‌‌‌‌‌. (ترجمه: رضا ولی یاری) . (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: نشر مرکز‌‌‌‌‌‌.
-   شیخ عباس قمی‌‌‌‌‌‌. (1382). مفاتیح الجنان‌‌‌‌‌‌. (ترجمه: الهی قمشه ای) . (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. قم: انتشارات قم‌‌‌‌‌.
-   ملکیان‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌مصطفی‌‌‌‌‌‌. (1381) سیری در سپهر جان‌‌‌‌‌‌. (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: نشر نگاه معاصر‌‌‌‌‌‌.
-   ملکیان‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌مصطفی‌‌‌‌‌‌. (1382) راهی به رهایی. (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: نشر نگاه معاصر.
-   جلال الدین محمد بلخی (‌مولوی‌) (1388).مثنوی معنوی‌‌‌‌. (به کوشش: پرویز عباسی داکانی). تهران: انتشارات الهام‌‌‌‌‌‌.
-   جلال الدین محمد بلخی (‌مولوی‌). (۱۳۶۳). کلیات شمس یا دیوان کبیر‌‌‌‌‌‌. (تصحیح: بدیع الزمان فروزانفر). (چاپ سوم)‌‌‌‌‌‌. انتشارات امیرکبیر‌‌‌‌‌‌.
-   یالوم‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌اروین و لِشچ‌‌‌‌‌‌. مولین‌‌‌‌‌‌. (1390) روان درمانی گروهی‌‌‌‌. (ترجمه: مهشید یاسایی). (چاپ اول)‌‌‌‌‌‌. تهران: نشر دانژه‌‌‌‌‌‌.
-   یالوم‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌اروین‌‌‌‌‌‌. (1390) روان درمانی اگزیستانسیال‌‌‌‌‌‌. (ترجمه: سپیده حبیب). (چاپ چهارم)‌‌‌‌‌‌. تهران: نشر نی‌‌‌‌‌‌.
-   یالوم‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌اروین و جاسلسن‌‌‌‌‌‌. روتلن‌‌‌‌‌‌. (1393). روان درمان قصه گو‌‌‌‌‌‌. (ترجمه: سپیده حبیب). تهران: نشر دانژه‌‌‌‌‌.
-   همایی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌جلال الدین‌‌‌‌‌‌. (1365). مولوی‌نامه (مولوی چه می‌گوید). (چاپ دوم)‌‌‌‌‌‌. تهران: انتشارات آگاه‌‌‌‌‌‌.
-   پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی‌‌‌‌‌‌. (1386). فصلنامه فرهنگ (ویژه‌نامه مولانا‌‌‌‌‌‌‌‌)، ‌ش63۔64‌‌‌‌‌‌.
-   علیزمانی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌امیر عباس‌‌‌‌‌‌. (1383). ایمان دینی و رنج‌های وجودی‌‌‌‌‌‌. فصلنامه پژوهش‌های فلسفی کلامی‌‌‌‌‌‌. 5‌‌‌‌‌‌ (20۔21‌‌‌‌‌‌‌‌)، 26۔49‌‌‌‌‌.
-   محمدی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌عزیزاللّه‌‌‌‌‌‌. (1396). تأثیر عوامل غیر معرفتی برمعرفت در آینه مثنوی معنوی مولوی‌‌‌‌‌‌. فصلنامه پژوهش‌های فلسفی۔کلامی‌‌‌‌‌‌. 19‌‌‌‌‌‌(۷۱) ، 121۔140‌‌‌‌‌‌.
CAPTCHA Image