دراین مقاله تلاش شده است تا در خلال آثار گوناگون پوپر نگرش وی به فلسفه علوم اجتماعی مورد شناسایی وتحلیل قرار گیرد. درابتدا مختصری از زندگی او آورده شده که تلاش گردیده نشاندهنده علایق و مسایل او باشد.سپس افراد تاثیرگزار بر آرا او معرفی شدهاند (نظیر: سقراط، کانت، هایک و...).ازاین قسمت به بعد واردموضوع اصلی مقاله شده ایم ودرابتدانظرپوپر رادرباره وحدت روش درمیان علوم طبیعی واجتماعی تشریح نموده و سپس نقدپوپر را از استقراگرایان مطرح کردهایم ونشان داده ایم که از نظر پوپر علم از مساله آغاز میشود.سپس راه حلهای پیشنهادی عنوان میگردند، آنگاه آن راه حلها نقد میشوند ودر پی آن سوالات جدیدی سربر میآورند.و این گونه است که علم گامی به پیش می گذارد. در مقاله این روند بصورت مفصلو دقیقتری مورد بررسی قرارگرفته و سعی شده است به سیاق پوپر مسائل فلسفی او به واضح ترین نحو ممکن ارائه شود.
تازه های تحقیق
نتیجهگیری
در این مقاله سعی شد علوم اجتماعی از منظر پوپر به عنوان یک علم ایجابی، تبیین شود. فلسفه علم پوپر اندیشه ای ایستا نبوده است تا بتوان آن را با توجه به یکی از آثار روش شناختی اش فهم کرد، بلکه اندیشه پوپر در طول زمان رشد و پختگی یافته است. به همین خاطر این کوشش را میطلبید تا حداقل تمام آثار او مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه مایلیم به چند پرسش که در طول بحثمان مستتر بودند بهگونه ای روشن پاسخ دهیم:
آیا علوم اجتماعی از دیدگاه فلسفه علم پوپر علمی است یا خیر؟ به نظر پوپر هراندازه که علوم طبیعی عینی و علمی هستند، علوم اجتماعی نیز علمیاند.
سوالات مطرح در این علوم کدام هستند؟ به نظر پوپر در هر دوره ای توجه به مسائل و مشکلات آن جامعه و همچنین نظریههای غالب در آن دوره، سوالات خاص خودش را دارد.
به این سوالات با چه روشی پاسخ میدهند؟ از آنجایی که پوپر به وحدت روش میان علوم طبیعی و اجتماعی قائل بود، روش علوم اجتماعی را نیز تجربی میدانست.
خصوصیات این علوم چیست؟ به طور کلی میتوان خصوصیات علوم اجتماعی را از منظر پوپر در سه کلمه خلاصه کرد: عینی بودن، ابطال پذیر بودن و قابل آزمون بودن.
این علوم چه نوع معرفتی را به دست میدهد؟ از نظر پوپر تمام علوم چه طبیعی و چه اجتماعی معرفتی ضمنی و حدسی به دست میدهند که تنها تا آن هنگام که ابطال نشدهاند قابل پذیرش و اتکا هستند.
این علوم به چه کار میآید؟ پوپر بر این عقیده است که ما میبایست از دردها و آلام بشری بکاهیم و برای رسیدن بهاین منظور نظریه اجتماعی خودش را که همان مهندسی اجتماعی تدریجی است عنوان کرده است.
Popper's Views on the Philosophy of Social Science
نویسندگان [English]
Hossein Kachooyan1؛ Majid Foolādiān2
چکیده [English]
Examining his works, the paper is an attempt to analyze Karl Raimund Popper's views on the philosophy of social science. It first presents briefly his life, concerns and problems as well as introduces those great men who influenced on his opinions, such as Socrates, Kant, Hayek, etc. Next, it explains Popper's opinion on the single method in the natural and social sciences. Still next, it offers Popper's criticism on inductivists. Then, it propounds the suggested solutions and mentions their faults. The author tries to discuss Popper's philosophical problems in detail and present them in a clear way.
کلیدواژه ها [English]
falsificationism, unity of method, objectivity, social engineering
مراجع
اباذری، یوسف، حل مسئله، نامه علوم اجتماعی، شماره پیاپی 21، مجله 11، شماره، 1382.
پوپر، کارل و مارکوزه، هربرت، انقلاب یا اصلاح، ترجمه هویزی، تهران: انتشارات خوارزمی، 1380.
پوپر، کارل، اسطوره چارچوب، ترجمه علی پایا، تهران: انتشارات طرح نو، 1379.
__________ ، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: انتشارات خوارزمی، 1377.
__________ ، جستجوی ناتمام، ترجمه ایرج علی آبادی، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، 1369.
__________ ، حدس ها و ابطال ها، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1368.
__________ ، درس این قرن، ترجمه علی پایا، تهران: انتشارات روش، 1376.
__________ ، سرچشمه های دانایی و نادانی، ترجمه عباس باقری، تهران: نشر نی، 1379.