علامه حلّی متکلّم یا فیلسوف اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

در ‌این مقاله می‌کوشیم با استناد به آثار خود علامه بررسی کنیم که آیا او در حقیقت یک متکلم است، یا یک فیلسوف. بر اساس ‌این پژوهش، فقط در هشت مورد علامه در مواجهه با فلاسفه آراء متکلمین را بر فلاسفه ترجیح داده است. البته سه مورد از آنها مخدوش بوده و متکلم خواندن علامه موجّه نیست. همچنین بیست و یک مورد از مواردی که علامه در رویارویی با آراء کلامی، نظرات فلاسفه را بر نظرات متکلّمین ترجیح داده، ذکر شده است. در بخشی از مقاله، دیدگاه اشمیتکه مبنی بر متکلم بودن علامه بررسی و نقد شده و در پایان بر ‌این نکته تأکید شده است که علامه قطعاً یک فیلسوف اسلامی‌است،  نه متکلم و انتساب علامه به هر دو حوزه به جهت اختلاف شدید در آراء بنیادین کلامی‌ و فلسفی ممکن نیست.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Allamah Helli: a Theologian or an Islamic Philosopher?

نویسنده [English]

  • Morteza Pouyan
چکیده [English]

In this paper, according to very Allamah's works, we try to consider if he is truly a theologian or a philosopher. On the base of this inquiry there are only eight cases which he, in the face of philosophers, chooses theories of theologians in preference to philosophers. Of course three cases of them were rejected and we are not justified to call him a theologian. Also twenty one cases are mentioned that he, in the face of theological theories, prefers theories of philosophers to them. In a section of the paper Eshmitke's idea based on which he is a theologian was criticized. Ultimately put emphasis on this point that Allamah certainly is an Islamic philosopher as apposed to a theologian. To attribute him to both realms, because of big difference between theological and philosophical fundamental doctrines, is impossible.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theological Method
  • Philosophical Method
  • Theologian
  • Philosopher
  • Allamah Helli
  • Eshmitke
. ابن‌سینا، حسین، 1379، (شرح) الاشارات و التنبیهات، طهران، مطبعه الحیدری، المجلد الثالث.
2. الامدی، سیف‌الدین،1391، غایه المرام فی علم الکلام، القاهره.
3. اشمیتکه، زابینه،1378،‌ اندیشه‌های کلامی ‌علامه حلّی، احمد نمائی، مشهد، آستان قدس رضوی.
4. حلّی، حسن بن یوسف بن مطهّر، 1399، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، بیروت منشورات مؤسسه الاعلمی ‌للمطبوعات.
5. ---------، 1365، الباب الحادی عشر، تحقیق: مهدی محقّق، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی‌دانشگاه مک‌گیل.
6. ---------، بی‌تا، نهج المسترشدین فی اصول الدین، قم، مجمع ذخائر الاسلامیّه.
7. ---------، 1337، ‌ایضاح المقاصد من حکمه عین القواعد، چاپخانه دانشگاه ‌ایران.
8. ---------، 1363، أنوار الملکوت فی شرح الیاقوت، تحقیق: محمد النجفی الزنجانی، انتشارات الرضی، انتشارات بیدار، الطبعه الثانیه.
9. ---------، 1419، نهایه المرام فی علم الکلام، تحقیق: فاضل العرفان،قم، مؤسسه امام الصادق.
10. --------- ، 1374، مناهج الیقین فی اصول الدین، تحقیق: محمد‌رضا الانصاری القمی، الناشر: المحقّق.
11. --------- ، 1360، کشف الفوائد فی شرح قواعد العقائد، تبریز، مکتب اسلام.
12. الرازی، محمد بن عمر، 1410، المباحث المشرقیّه فی علم الالاهیات و الطبیعیّات، دارالکتاب العربی.
13. السهرودی، شهاب الدین یحیی، بی‌تا، شرح حکمه الاشراق، انتشارات بیدار.
14. الشیرازی، محمد بن ابراهیم، 1981، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیّه الاربعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، الطبعه الثالثه، المجلّد الاول.
15. ---------، 1346، الشواهد الربوبیه، مشهد، چاپخانه دانشگاه مشهد.
16. الطباطبائی، سیّد محمد‌حسین، 1402، بدایه الحکمه، بیروت، النبیری.
17. قمی، ابن‌بابویه، 1398، التوحید، طهران، مکتبه الصدوق.
CAPTCHA Image