تحلیل دیدگاه کِندی دربارهٔ کمال انسان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استاد فلسفه و کلام، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

چکیده

«کمال» یکی از مسایل انسان‌شناسی است که از یک حیث عمرش به قدمت انسان است، اما ازحیث تِئوری، فیلسوفان یونان نقش برجسته‌ای در این امر داشتند. آنها این امر را بیشتر تحت عنوان «فضلیت» پی‌گیری می‌کردند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که چه تحلیلی برای دیدگاه کندی پیرامون کمال انسان می‌توان ارائه داد؟ این پژوهش، به صورت توصیفی و تحلیلی انجام گرفت و اهم یافته‌های آن عبارتند از: در تحلیل دیدگاه کندی پیرامون کمال، می‌توانیم آن را به دو قسم (کمال فلسفی و کمال اخلاقی) تقسیم کنیم. مراد از «کمال فلسفی» در این پژوهش، کمال در حیطۀ عقل نظری است. او در رسالهٔ عقل خود، آن را به چهار معنا به کار برد که دومین معنای آن ناظر به عقلی است که در این پژوهش مدِّ نظر است. او مراتبی برای عقل نظری ذکر می‌کند، اما ما شاهد نوعی ابهام و نقاط ضعف در کمال فلسفی ایشان هستیم. مراد ما از «کمال اخلاقی»، کمال عقل عملی است که از آن به «فضایل» یاد می‌شود. او در کمال اخلاقی بیشتر از ارسطو، تحت تأثیر افلاطون است و بر اساس قوای نفس انسان، فضایل را به چهار قسم (حکمت، نجده / شجاعت، عفت و عدالت) - تقسیم می‌کند. از آن جا که کندی در مراحل اولیه نهضت ترجمه بوده و همهٔ اثارش بر اساس گزارش‌های موجود به دست ما نرسیده است، داوری قطعی دربارهٔ دیدگاهش ناظر به مسایل مختلف و از جمله، «کمال» کاری صعب و دشوار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of Al-Kindi's View of Human Perfection

نویسنده [English]

  • Einullah Khademi
Professor of Philosophy and Theology, Shahid RajaeeTeacher Training University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Perfection is an anthropological issue that is inherently human in nature, but in theory, Greek philosophers played a prominent role. They pursued this more as a virtue. The main question of this research is what analysis can be provided for Al-Kindi’s view of human perfection? This research was done using a descriptive-analytic method and its most important findings are: In analyzing the Al-Kindi’s view of perfection, we can divide it into two types – philosophical perfection and moral perfection. Philosophical perfection in this research means perfection in the field of theoretical reason. In his treatise on reason, he used it in four meanings, the second meaning of which refers to the reason considered in this research. Although he uses a degree of theoretical reason, we see a kind of ambiguity and weaknesses in his philosophical perfection.
What we mean by moral perfection in this research is the perfection of the practical intellect, which is called virtue. He is more morally influenced by Plato than Aristotle. And according to the powers of the human soul, it divides virtues into four parts – wisdom, prudence or courage, chastity, and justice. To explain further, a human being has many virtues, and human virtues refer to the same desirable human creation which is divided into two types, one of which is in the soul and the other surrounds the human body and is one of the effects in the soul. The kind that exists in the soul is divided into three types: wisdom, chastity and the one that surrounds the human body and one of the effects of this thing in the soul is justice. When a necessity arises, one does not fear death and repels something that is against his will; chastity is eating things to train the body and maintaining it after all. Virtues have two extremes and each of these two is a departure from moderation and vice. The soul is a slowly transcending light and after separating from the body, it becomes aware of everything in the world and no secret is hidden from it.
In this article, an attempt has been made to solve the problem of perfection from Al-Kindi’s point of view using a rational-descriptive method. The important point about Al-Kindi is that he was in the early stages of the translation movement and was not familiar enough with Greek works. Also, according to the available reports, not all of his works have reached us so it is difficult to judge definitively about his views on various issues, including perfection. However, from Al-Kindi’s point of view, perfection can be divided into philosophical and moral perfection but for the aforementioned reasons, both types of perfection are ambiguous and there seems to be more of an ambiguity regarding philosophical perfection in his works.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • philosophical perfection
  • morality
  • reason
  • Al-Kindi
  • Plato
  • Aristotle
ابن‌ سینا، حسین بن علی. (1364). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. بی‌جا: بی‌‌نا.
ابن‌ سینا، حسین بن علی. (1403 ق). الاشارات والتنبیهات. (چاپ دوم). تهران: دفتر نشر الکتاب.
ابوریده، محمد عبدالهادی. (1950م). رسائل الکندی الفلسفیه. بی‌جا: بی‌‌نا.
ارسطو. (1378). اخلاق نیکوماخوس. (ترجمه: محمد حسن لطفی). تهران: طرح نو.
افلاطون. (1380). مجموعه اثار افلاطون. (ترجمه: محمد حسن لطفی، چاپ سوم). تهران: انتشارات خوارزمی.
امید، مسعود. (1388). فلسفۀ اخلاق در ایران معاصر. تهران: نشر علمی.
پینکافس، ادموند. (1382). از مسئله‌محوری تا فضلیت‌گرایی. (ترجمه و تعلیقات: سید حمید رضا حسنی و مهدی علیپور). قم: انتشارات معارف.
جوادی، محسن. (بی‌تا). مصاحبه اخلاق فضلیت در دوره یونان باستان وتاثیراتش بر اخلاق اسلامی. بی‌‌تا. بی‌‌نا.
خزاعی، زهرا. (1389). اخلاق فضلیت. تهران: انتشارات حکمت.
داودی، علی مراد. (1349). عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ابن سینا. تهران: کتاب فروشی دهخدا.
سلطان‌ القرائی، خلیل؛ مصرآبادی، جواد. (1388). بررسی تطبیقی دیدگاه اسلام یوکارل راجز. فصلنامه تربیت اسلامی، 4(2)، 41–62. Retrieved May 27, 2021, from https://www.cgie.org.ir/fa/news/26679/
 
الفاخوری، حنا؛ الجر، خلیل. (1358). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی. (ترجمه: عبدالحمید آیتی). تهران: کتاب زمان.
قنبری، بخشعلی. (1388). درباره کتاب: راه کمال. کتاب ماه دین، 148(13), 34–44.
کاپلستون، فردریک. (1362). تاریخ فلسفه. (ترجمه: سید جلال الدین مجتبوی). تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1387). مجموعه رسائل فلسفی کندی. (ترجمه: محمود یوسف ثانی ). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 الف). رسائل الکندی الفلسفیه: رسالة الکندی فی حدود الاشیاء و رسومها. (ج 1؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 ب). رسائل الکندی الفلسفیه: کتاب الکندی الی المعتصم باللّه فی الفلسفه الاولی. (با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده).  مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 ج). رسائل الکندی الفلسفیه: القول فی النفس؛ المختصر من کتاب ارسطو، فلاطن وسائر الفلاسفه. (ج 1؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 ح) رسائل الکندی الفلسفیه: رسالة الکندی فی الابانه عن سجود الجرم الاقصی. (با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 ز). رسائل الکندی الفلسفیه: کتاب الجواهر الخمسه. (ج ۲؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 و). رسائل الکندی الفلسفیه: فی انه (توجد) جواهر الاجسام. (ج 1؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق. (1950 ﮬ). رسائل الکندی الفلسفیه: رسالة ابی یوسف یعقوب بن اسحق الکندی فی العقل. (ج 1؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب بن اسحاق.(1950 د). رسائل الکندی الفلسفیه: رسالة الکندی فی ماهیه النوم والرؤیا. (ج 1؛ با مقدمه تحلیلی محمد عبدالهادی ابوریده). مصر: دارالفکر العربی.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1376). خودشناسی برای خودسازی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مک‌اینتایر، السدر. (1379). تاریخچه فلسفۀ اخلاق. (ترجمه: انشاء اللّه رحمتی). تهران: انتشارات حکمت.
CAPTCHA Image