توسل به اولیاء الهی راه سلامت ایمان توحیدی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

از دیر باز حتی از زمان حیات پیامبر گرامی(ص) توسل براولیاء الهی وتبرک به آثار آنان همواره بین مسلمانان مرسوم بوده و کسی اشکال نکرده است و فقها آن را از مستحبات مهم دانسته‌اند. با وجود این، اخیراً برخی با نگرش سطحی به متون دینی و جمود بر ظاهر برخی عبارت‌ها این اعمال را نادرست دانسته و شرک نامیده‌اند.مقاله حاضر با بررسی موضوع و توضیح مفهوم دقیق و کاربرد درست واژه های توسل، توحید، شرک و عبادت و با ملاحظه دقیق تر آیات مربوط و روایات نقل شده، درستی عمل مستمر مسلمانان در توسل به اولیاء الهی و زیارت قبور آنان را مورد تاکید قرار داده و نشان داده است که چنین کارهایی نه تنها با توحید منافی نیست، بلکه امری مجاز و مستحبی است  و اشکال فوق در نگاه خوشبینانه ناشی از فهم غیر دقیق متون دینی ظاهر بینان است.
علاوه براین، تاکید شده است که  ارتباط با اولیاء و توسل به آنان، به عنوان اینکه آنان الگوی مورد توصیه دین در مسیر توحید و نشانه های راه‌اند، بلکه خودشان راه مستقیم در یگانه پرستی‌اند، به عنوان ضمانت سلامت ایمان توحیدی قرار داده شده است تا نسلهای متوالی مسلمانان در اعصار مختلف به وسیله این ارتباط و قرار گرفتن در راه مستقیم و با اختیار داشتن علائم راه، مسیر درست توحید گرایی را گم نکنند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recourse to Friends of God: A Way to Ensure the Safeness of Monotheistic Faith

نویسنده [English]

  • Mohammad Sedqi
چکیده [English]

From a long time ago, turning to Friends of God for assistance and asking for blessing of the sacred relics were regarded as recommended actions, and were prevalent among Muslims. Yet, some people, enjoying a superficial view on Islamic issues, consider such actions as polytheistic affairs. Explaining the relevant terms such as recourse, monotheism, polytheism and worship, the article shows that ‘recourse to friends of God’ is not against monotheism, and thus is a recommendable action. In addition, it emphasizes that friends of God are religious exemplars and signs of the Straight Path, and that connection with them is a main factor in ensuring safety of monotheistic faith of Muslim generations in the coming ages.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unity of divine acts
  • monotheism in worship
  • recourse
  • polytheism
  • Faith
  • friends of God
1ـ قرآن کریم.
2ـ نهج البلاغه.
3- آلوسی، سید محمود، 1417ه، تفسیر روح المعانی، بیروت، دارالکفر، ج4، جزء6، ذیل تفسیر آیه 35/مائده.
4- ا بن ابی الحدید، بی تا، شرح نهج البلاغه، بیروت، دار احیاء کتب العربیه، ج14،‌ 16.
5- ابن حجر، شهاب الدین احمد،1385ه، صواعق محرقه، مصر، مطبعة المیمیه .‍
6- ابن شهر آشوب، محمد، 1412ق، مناقب آل ابی طالب، لبنان، دارالاضوا، طبع دوم، ج3.
7- ابن خلکان، 1959م، و فیات الاعیان،‌تحقیق: احسان عباس، بیروت، داراحیاء التراث/ (افست قم، منشورات رضی) ج2.
8- ابن عقیل، سید محمد، 1367ق، النصایح الکافیه لمن یتولی معاویه، بغداد، مطبعه النجاح.
9- ابن کثیر، اسماعیل، 1408ق،البداید و النهایه، لبنان، دار احیاء التراث العربی، ج 9.
10- ابن ماجه، محمد، بی تا، سنن ابن ماجه، بیروت، دارالفکر، ج1، باب ماجاء فی صلوة الحاجه.
11- ابن منظور، 1408ه،  لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 15ماده توسل.
12- ابن میثم، کمال الدین، 1412ه، بیروت، دار احیاء التراث العربی،  جلد 1.
13- ابن هشام، بی تا، سیرة النبی، بیروت، دار الحیاء التراث العربی، ج 1.
14- احمد ابن حنبل، بی تا، مسند احمد، بیروت، دار صادر، ج 4.
15- امینی، عبدالحسین، بی تا، الغدیر فی الکتاب والسنه والادب، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 5.
16- المنجد فی اللغه، بیروت، دارالمشرق.
17- بخاری، محمد اسماعیل، 1407ق، صحیح بخاری، بیروت، دارقلم،  ج2 کتاب الحج، 5 مناقب عباس.
18- بلاغی، محمد جواد، 1408ق، تفسیر آلاء الرحمان، بیروت، صیدا، ذیل آیه ایاک نعبد...
19- ترمذی،،محمد سنن ترمذی، 1408ق، بیروت، دار الکتاب العلمیه، بیروت، ج5 کتاب الدعوات، باب 119.
20- حاکم نیشابوری، محمد، 1404ق، مستدرک، بیروت، دار احیاء التراث، ج 2، 4.
21- رشید رضا، بی تا، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، بیروت، دارالفکر، ج1.
22- زمخشری، ابوالقاسم، 1413ه،  الکشاف عن حقایق التنزیل، قم، نشر البلاغه، ج1.
23-سبحانی، جعفر، 1367، آیین وهابیت، قم، دار القرآن الکریم، چاپ پنجم.
24- سلطان الواعظین، 1350ه،  شبهای پیشاور، تهران، مکتبه علمیه اسلامیه، ط چهارم‍.
25- سمهودی، نورالدین، 1376، اخبار مدینه، قم،  نشر مشعر.
26- ـــــــــــــ، بی تا، وفاء الوفاء فی اخبار دار المصطفی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج 2.
27- سهارنپوری، خلیل احمد، عقاید اهل سنت و جماعت در ردّ وهابیت و بدعت، (به نقل از جزوه توسل به پیامبر و اولیاء الهی از انتشارات موسسه در راه حق.)
28- شرف الدین، عبدالحسین،1386ق، النص و الاجتهاد، بیروت، مؤسسه الاعلمی.
29- شیخ صدوق، محمد، 1390ق، عیون اخبار الرضا، نجف اشرف، مطبعه حیدریه، ج 2.
30- شیخ عبد علی، ابن جمعه، 1382، تفسیر نور الثقلین، قم، دارالتفسیر،  ج 1.
31- طباطبائی محمد حسین، بی تا، تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ج 5،11.
32- طبرسی‌، فضل، بی تا، تفسیر مجمع البیان، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامه، ج1.
33- طبرسی،احمد، 1386ق، احتجاج، نجف اشرف، نعمان، ج 2.
34- ‌طبری، محب الدین احمد، 1356ق، ذخائر العقبی، قاهره، مکتب القدسی، (افست انتشارات جهان، تهران.)
35- طبری، محمد بن جریر، بی تا، تاریخ طبری، بیروت، موسسه اعلمی بیروت، ج 5.
36- طریحی،محمد، بی تا، مجمع البحرین، تهران، مکتبه مرتضوی.
37- عاملی سید محسن امین، 1346ق، کشف‌الارتیاب، دمشق، مطبعه ابن زیدون، طبع اول.
38- عزالدین حسین، 1363، شرح خطبه حضرت زهرا(ع)، قم، چاپ دفتر تبلیغات، سال.
39- فخر رازی، بی تا، تفسیر کبیر، بیروت، احیاء التراث العربی، ج 11 .
40- فیض الاسلام، سیدعلی نقی، 1357ق، شرح صحیفه سجادیه، تهران، مکتب علیمه اسلامی.
41- فیروز آبادی، سید مرتضی الحسینی، 1402ق، فضائل الخمسه، لبنان، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ج2.
42- قمی، شیخ عباس، مفاتیح‌الجنان، قم، انتشارات اسوه، زیارت جامعه.
43- مجلسی محمد باقر, 1403ق، بحار الانوار, بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 11، 24، 53.
44- مسعودی، بی تا، مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت، دارالاندلس ج 3 .
45- مسلم ابوالحسین، بی تا، صحیح المسلم، بیروت، دارالفکر، ج4، باب تیمم و ج9 کتاب حج.
46- مطهری، مرتضی، بی تا، جهان بینی اسلامی، قم، صدرا.
47- مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، قم، مدرسه امام حسن مجتبی، جلد 4، 10.
48- نسائی، احمد،1348، سنن نسائی، بیروت، دارالفکر، ج5 کتاب الحج.
49- یعقوبی، احمد، بی تا، تاریخ الیعقوبی، بیروت،‌ ‌دارصادر، ج2.
CAPTCHA Image