• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
پژوهش‌های فلسفی کلامی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 19 (1396)
دوره دوره 18 (1395)
دوره دوره 17 (1394-1395)
دوره دوره 16 (1393-1394)
دوره دوره 15 (1392-1393)
دوره دوره 14 (1391-1392)
دوره دوره 13 (1390-1391)
دوره دوره 12 (1389-1390)
دوره دوره 11 (1388-1389)
دوره دوره 10 (1387-1388)
دوره دوره 9 (1386-1387)
دوره دوره 8 (1385-1386)
شماره 31-32
شماره شماره 30
شماره شماره 29
دوره دوره 7 (1384-1385)
دوره دوره 6 (1383-1384)
دوره دوره 5 (1382-1383)
دوره دوره 4 (1381-1382)
دوره دوره 3 (1380-1381)
دوره دوره 2 (1379-1380)
دوره دوره 1 (1378-1379)
فولادی, محمد, یوسفی, محمد رضا. (1385). سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی. پژوهش‌های فلسفی کلامی, 8(29), 111-134. doi: 10.22091/pfk.2006.278
محمد فولادی; محمد رضا یوسفی. "سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی". پژوهش‌های فلسفی کلامی, 8, 29, 1385, 111-134. doi: 10.22091/pfk.2006.278
فولادی, محمد, یوسفی, محمد رضا. (1385). 'سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی', پژوهش‌های فلسفی کلامی, 8(29), pp. 111-134. doi: 10.22091/pfk.2006.278
فولادی, محمد, یوسفی, محمد رضا. سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی. پژوهش‌های فلسفی کلامی, 1385; 8(29): 111-134. doi: 10.22091/pfk.2006.278

سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی

مقاله 4، دوره 8، شماره 29، پاییز 1385، صفحه 111-134  XML اصل مقاله (213 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/pfk.2006.278
نویسندگان
محمد فولادی ؛ محمد رضا یوسفی
عضو هیات علمی دانشگاه قم
چکیده
جبر و اختیار یکی از موضوعات مهم کلامی است که از دیرزمان بادیدگاه های گوناگون مورد توجه بوده است و هر یک از پیروان عقاید مختلف با دیدگاه خاص خود به این موضوع پرداخته‌اند. یکی از دیدگاه های معروف در این مسأله دیدگاه عرفا است  که در میراث ادبی – عرفانی بازتاب گسترده ای دارد. مولوی به عنوان یکی از نظریه‌پردازان این موضوع در مثنوی معنوی با شیوة خاص خود، داستان و ضرب المثل که شیوة قرآنی است، به طرح آن پرداخته است. در این مقاله با اشاره به پیشینه مباحث کلامی و تأثیر آن در فرهنگ و اندیشة ایرانیان، به بررسی دیدگاه عارفانة مولانا پرداخته شده است. وی با طرح مسائلی همچون سبب و مسبب، سبب سازی و سبب سوزی، رابطة جبر و توکل، جبر خاصه و حدود اختیار انسان، افکار و اندیشه هایش را بیان کرده است. او در عین اینکه قدرت فائقه و جباریت حق را نشانة عجز وزاری انسان و نهایتاً جبر می‌داند، با بیان پشیمانی و شرم آدمی از اعمالش او را دارای اختیار و انجام عمل آگاهانه معرفی می‌کند.
 
کلیدواژه ها
مولوی؛ مثنوی معنوی؛ علم کلام؛ جبر؛ اختیار
عنوان مقاله [English]
Causal Relation in Mystical determinism of Rumi
نویسندگان [English]
Muhammad Foladi؛ Muhammad Reza Yosefi
چکیده [English]
C





ompulsion and choice are one of the significant issues of theology; and from a long time ago, it has been paid attention to with different viewpoints; each of the followers of  the different beliefs has dealt with this issue according to his own specific idea. One of the famous viewpoints in this regard is that of the mystics, which has a widespread reflection in the literal-mystical heritage. Mowlavi, as one of the theoreticians of this issue, deals with it in Mathnavi Ma’navi through anecdotes and proverbs, which is the Quranic method. In this article, the background of the theological discussions and its effect on the Iranian’s culture and thoughts, as well as on Mowlavi’s mystical viewpoints, are investigated.
He poses such issues as cause and signification, providing causes and removing them, the relationship between compulsion and trust to show that Allah’s specific compulsion is the sign of man’s weakness and finally of the compulsion. With reference to the man’s regret and shame for what he has done, he also introduces man as a creature with a conscious choice.
 
کلیدواژه ها [English]
Mowlavi, Mathnavi Ma’navi, theology, compulsion, choice
مراجع
  1. استعلامی، محمد، شرح مثنوی، تهران، انتشارات زوّار و سیمرغ، چاپ دوم، 1372.
  2. اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی(2جلدی)، ترجمه مریم میراحمدی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، 1373. 
  3. آملی، حسن زاده، خیر الاثر در ردّ جبر و قدر، بی تا، دفتر تبلیغات اسلامی.
  4. پورنامداریان، تقی، در سایة آفتاب، تهران، سخن، چاپ اول، 1380.
  5. تهرانی، میرزا جواد آقا، میزان الطالب، قم، مؤسسه در راه حق، چاپ چهارم، 1374.
  6. تجلیل تبریزی، ابوطالب، پایه های علمی و منطقی عقاید اسلامی، انتشارات تسنیم، چاپ اول، 1377.
  7. جرجانی، میر سید شریف، تعریفات، ترجمه حسن سید عرب، تهران، انتشارات فروزان، چاپ اول،1377.
  8. جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ج1، 1361.
  9. جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دهم، ج 12، 1363.

10. جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دهم، ج 7 و 8، 1363.

11. جعفری، محمد تقی، جبر و اختیار، تهران، بی تا، بی جا،1352.

12. جلالی نائینی، سید محمدرضا، توضیح الملل، (ترجمه ملل و نحل شهرستانی)، انتشارات اقبال، چاپ سوم، 1361.

13. حلبی، علی اصغر، تاریخ علم کلام در ایران و جهان اسلام، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ اول، 1373.

14. خلیفه، عبدالکریم، عرفان مولوی، ترجمه احمد محمدی و احمد میرعلایی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، 1375.

15. رکنی، محمد مهدی، جبر و اختیار در مثنوی، تهران ، اساطیر، چاپ اول، 1377.

  1. زرین کوب، عبدالحسین، سرّ نی، تهران، انتشارات علمی، چاپ پنجم 1373.

17. زمانی، کریم، میناگر عشق، تهران، نشر نی، چاپ دوم، 1383.

18. سبزواری، ملاهادی، شرح مثنوی، به کوشش مصطفی بروجردی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1374.

19. شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، قم منشورات الشریف الرضی، طبع سوم، 1364.

20. شهیدی، سید جعفر، شرح مثنوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ج4، 1373.

21. صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، تهران، فردوس، چاپ یازدهم، ج3، 1373.

22. صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، تهران، فردوس، چاپ هفتم، ج1، 1380.

23. صفائی، احمد، علم کلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، 1368.

24. فروزانفر، بدیع الزمان، احادیث مثنوی، تهران، انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1370.

25. فروزانفر، بدیع الزمان، شرح مثنوی شریف، تهران، انتشارات زوّار، چاپ ششم، 1373.

  1. فیض کاشانی، محسن، علم الیقین، مترجم، حسین استاد ولی، تهران، انتشارات حکمت، چاپ اول، 1379.

27. کلینی، ابی جعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج3، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اهل البیت، 1348.

28. مشیّدی، جلیل،کلام در کلام مولوی، انتشارات دانشگاه ارک، اراک، چاپ دوم، 1382.

29. مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، قم، انتشارات صدرا، چاپ 11، 1371.

30. موحّد، صمد، گزیدة گوهر مراد(عبدالرزاق لاهیجی)، تهران، کتابخانة طهوری، چاپ اول، 1364.

31. همایی، جلال الدین، مولوی نامه، تهران، مؤسسه نشر هما، چاپ پنجم، 1376.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 409
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 233


با تشکر از شما؛ نظر شما با موفقیت ذخیره شد و پس از بررسی در سامانه نمایش داده خواهد شد.
ارسال نظر در مورد این مقاله


نام را وارد کنید.

نشانی پست الکترونیکی را به درستی وارد کنید.

سمت / سازمان را به درستی وارد کنید.

توضیحات را وارد کنید (حداقل 10 کلمه)
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Journal Management System. Designed by sinaweb.