استدلال در اعتباریات

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه دانشگاه قم

چکیده

اعتباریات از مسائل مهم فلسفه جدید اسلامی و نیز علم اصول است. در فلسفه اسلامی سنتی «اعتباریات» به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است؛ تا اینکه علامه طباطبایی در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» آن را مطرح میکند. در علم اصول هم، صرفاً مجموعه مباحثی پراکنده در این زمینه وجود داشته و تحت عنوان واحدی مطرح نشده است و آن مباحث هم عمق کافی ندارد. در سلسله بحثهای «فلسفه علم اصول» بحث اعتباریات را به صورت برجسته مورد تحقیق قرار دادهام. یکی از مباحث قابل طرح در این زمینه جریان استدلال منطقی در اعتباریات و عدم آن است. علامه طباطبایی و شاگرد بزرگ او شهید مطهری، بر عدم جریان استدلال منطقی در اعتباریات استدلال میکنند. راقم این سطور گمان میکند که این نظر درست نیست. مقاله حاضر این استدلال را بازگو میکند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reasoning within the Domain of E`tebāriāt (Institutional Propositions)

نویسنده [English]

  • Sādeq Lārijāni
چکیده [English]

E`tebāriāt is an outstanding question in modern Islamic philosophy and Ūsūl al-Fiq. It did not use to be discussed as a separate subject in the traditional Islamic philosophy until `Allāmah Tabātabā’ī propounded it in Foundations of Philosophy and Method of Realism. In Ūsūl al-Fiq, there were only scattered discussions, under different topics and without enough depth. Now there are many different questions, some of which have been addressed and discussed in detail in my lectures on philosophy of Ūsūl al-Fiq. One important question in this connection is whether logical reasoning can be given within the domain of E`tebāriāt. Tabātabā’ī and his great student, Mutahhari, argued that logical reasoning can not be given within that domain. Contrary to these philosophers, the writer thinks that such reasoning can be set forth and represents a developed discussion to prove that their views on it are not true.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • E`tebāriāt
  • logical reasoning
  • syllogism
  1. شهید صدر، بحوث فی علم الاصول، ج 1، الطبعة الثانیة، المجمع العلمی للشیهد الصدر، رمضان 1405.
  2. طباطبائی، سیدمحمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، دفتر انتشارات اسلامی، بی تا.
  3. لاهیجی، ملاعبدالرزاق، سرمایه ایمان، چاپ سوم، انتشارات الزهراء، 1372.
  4. لاهیجی،‌ ملاعبدالرزاق، گوهر مراد، کتابخانة طهوری، 1364.
  5. محقق اصفهانی، نهایة الدرایه، ج 2، آل البیت، قم، 1414ق.
  6. محقق خویی، محاضرات فی اصول الفقه، ج 4، مطبعة النجف، النجف الاشرف، 1385ق.
  7. مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا، قم، 1375.
CAPTCHA Image