تأملات صدرایی؛ بالقوگی‎های هیدگری/اگزیستانسیالیستی ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیاردانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی رشته فلسفه و کلام دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

نگاه تطبیقی به دو فیلسوف که در دو سنّت متفاوت فلسفیده‌اند کاری است بس دشوار و نیازمند تأمل و دقت فراوان؛ به‌خصوص اگر آن دو فیلسوف صدرا و هیدگر باشند که یکی غایت قصوای فلسفه‌اش متافیزیک است، در حالی ‌که پروای آن دیگری طرد متافیزیک. اما خوش‌بختانه این دو فیلسوف هر دو بر وجود تأکید می‌کنند و این تا حدودی کار مقایسه بین آن دو را آسان‌تر می‌کند و موجب می‌شود ما امیدوارانه‌تر این دشواری را به جان بخریم. به رغم تفاوت‌های بنیادین در نگاه این دو نابغه فلسفی به مسئلهٔ وجود، می‌توان شباهت‌هایی را، که ما آنها را بالقوگی‌های هیدگری صدرا نامیده‌‌ایم، در تفکر این دو فیلسوف جست‌وجو کرد. در این مقاله، کوشیده‌ایم این شباهت‌ها را در ضمن شش تأمل نشان دهیم: 1. نفی شناخت مفهومی در هردو فیلسوف؛ 2. نفی ثنویت سوژه و ابژه؛ 3. تحلیل وجودی از حقیقت و نفی مفهوم سنّتی و مطابقی آن؛ 4. تحلیل اگزیستانسیال انسان؛ 5. مستوری کنه وجود و چگونگی گشودگی آن؛ 6. «هستی روبه‌مرگ» به مثابه وجهی از وجوه بنیادین انسان در هر دو فیلسوف.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sadrian Contemplations; Mulla Sadra's Heideggerian and Existentialistic Potentialities

نویسندگان [English]

  • Jafar Morvarid 1
  • Mohammad Khalili 2
1 Assistant professor of department of Islamic sciences and theology, Firdausi University of Mashhad
2 MA of Islamic theology and philosophy, Al-Mustafa international University, Mashhad
چکیده [English]

A comparative look at two philosophers philosophized in two different traditions is a very difficult task and thus requires deep contemplation and great attention, particularly when they are Mulla Sadra and Heidegger and the former's final end of philosophy is metaphysics and that of the latter is to reject it. Fortunately, however, both of them put emphasis on existence, which makes it somewhat easier to compare them and gives us the motivation and more hope to endeavor in this regard. Although there are fundamental differences between these two genius philosophers' view on the issue of existence, we can find some similarities in their thoughts, which we call them "Mulla Sadra's Heideggerian potentialities". The present paper seeks to show these similarities through six meditations: 1) meditation on the denial of conceptual knowledge in the thoughts of these two philosophers; 2) meditation on the denial of the duality of subject and object; 3) meditation on the existential analysis of the truth and denial of its traditional and correspondent concept;  4) meditation on the existential analysis of human being; 5) meditation on the concealment of Being and how it explores; and 6) meditation on “being-towards-death” as a fundamental aspect of human being in the thoughts of these two philosophers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heidegger
  • Mulla Sadra
  • knowledge
  • fundamentality of existence
  • existential
  • subject

مراجع

بیمل، والتر (1387)، بررسی روشنگرانه ی اندیشه های مارتین هیدگر، ت بیژن عبدالکریمی، تهران، سروش.
تیموتی کلارک (1388)، مارتین هیدگر، ترجمه پویا ایمانی، تهران نشر مرکز.
جمادی، سیاوش(1385)، زمینه و زمانه‏ی پدیدارشناسی، تهران: ققنوس.
خاتمی، محمود (1384)، جهان در اندیشه‌ی هیدگر، تهران: موسسه‌ی فرهنگی دانش و اندیشه‌ی معاصر.
السبزوارى‏، ملّا هادى (1369-1379ش)، شرح المنظومة، ج2، تصحیح و تعلیق حسن حسن‏زاده آملى، تهران: نشر ناب‏.
شیروانی، علی(1388)، شرح بدایة الحکمة، ج3، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین(1417ق)، نهایة الحکمة، تعلیقه عباس‎علی زارعی سبزواری، قم: موسسه‌ی نشر اسلامی.
عبدالکریمی، بیژن(1391)، هایدگر و استعلا، شرحی بر تفسیر هیدگر از کانت، تهران: ققنوس.
کشفی، عبدالرسول و بنیانی، محمد(1391)، «بررسی معانی گوناگون اصالت وجود و اعتباریت ماهیت در نظام صدرایی»، دوفصلنامه پژوهشهای هستی شناختی، ش1، صص45-56.
مک کواری، جان (1382)، الهیات اگزیستانسیالیستی، ترجمه‌ی مهدی دشت بزرگی، قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا (1390)، شواهدالربوبیة، ترجمه و تحقیق دکتر یحیی کبیر،ج1، قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا (1981)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، ج‏1، بیروت: دار احیاء التراث.
هیدگر، مارتین (1379)، «ساختن، باشیدن و سکنی گزیدن»، هرمنوتیک مدرن: گزینه‎ی جستارها، ترجمه بابک احمدی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: نشر مرکز، صص61-83.
هیدگر، مارتین (1386)، «پرسش از تکنولوژی»، ارغنون، فرهنگ و تکنولوژی، ترجمه شاپور اعتماد، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان چاپ و انتشارات، صص1-30.
هیدگر، مارتین(1386)، هستی و زمان، ترجمه‌ی سیاوش جمادی، تهران: ققنوس.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار