ثنویت در الاهیات افلاطونی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه دین دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

2 استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

 الاهیات افلاطونی به مثابه بخشی از نظام فکری او تابع مؤلفه‌هایی است که کل پیکره اندیشه‌های او را تحت تأثیر قرار داده است. وی، همان‌گونه که در حوزه هستی‌شناسی و متافیزیک، با توجه به میراث هراکلیتی و پارمنیدسی خود، دو ساحت عقلی و حسی را مطرح می‌کند، در حوزه الاهیات نیز از یک سو قلمرو متعالی را مطرح می‌کند که در آن می‌توان ویژگی‌هایی نظیر ثبات، و حتی گونه‌ای مشابهت با صفات نظام‌های الاهیاتی ادیان، یافت. اما برای اعمال نفوذ و تبیین تغییرات به خدایانی نیاز دارد که در قلمرو جهان متغیر ایفای نقش کنند. از این‌رو الاهیاتی ناظر به ساحت این‌جهانی یا حلولی شکل می‌گیرد. بدین‌ترتیب ثنویت معهود و مألوف افلاطون در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، در الاهیات نیز رخ می‌نماید. مدعای این مقاله این است که دمیورژ و خیر را می‌توان دو روی یک سکه دید و دمیورژ را صورت شخصی‌تر و انضمامی‌تری برای خیر برتر و متعالی قلمداد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Dualism in Platonic Theology

نویسندگان [English]

  • Mohammad Firoozkoohi 1
  • Ali Akbar Ahmadi Aframjani 2
1 PhD student of philosophy of religion, Azad Islamic University, sciences and research unit, Tehran
2 Assistant professor of department of philosophy, Allamah Tabatabaii University
چکیده [English]

Plato's theology as a part of his intellectual system is under the influence of some components which has affected his entire thoughts. As he proposes intellectual and sensual realms in the field of ontology and metaphysics under the influence of his own Parmenidean and Heraclitean heritage, so he propounds a transcendent realm in the field of theology, in which such features as stability and even a kind of similarity with theological systems of religions can be found. However, he needs some gods to play a role in the changing world in order to exert influence and explain these changes. Therefore, a kind of theology related to this worldly realm or an emanative theology in formed. As a result, Plato's promised and familiar dualism in ontology and epistemology appears in theology as well. The present paper claims that demiurge and goodness can be regarded as two sides of a same coin and demiurge as a more individualistic and enclosed form for supreme and transcendent goodness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • theology
  • transcendence
  • immanence
  • negative attitude
  • dualism
  • demiurge

مراجع

  1. آرمسترانگ، کرن (1383). خداشناسی از ابراهیم تا کنون، تهران: مرکز، چاپ اول.
  2. آزبورن، کاترین (1390). فلسفه پیش‌سقراطی، ترجمه: گلنار صالح کریمی، تهران: نشر ماهی، چاپ اول.
  3. ارسطو (1367). متافیزیک، ترجمه: شرف‌الدین خراسانی، تهران: نشر گفتار، چاپ دوم.
  4. افلاطون (1357). مجموعه آثار، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی، چاپ اول.
  5. دورانت، ویلیام؛ دورانت، آریل (1376). تاریخ تمدن؛ یونان باستان، ترجمه: امیرحسین آریان‌پور و دیگران، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، ج2.
  6. خراسانی، شرف‌الدین (1370). نخستین فیلسوفان یونان، تهران: اتشارات آموزش و انقلاب اسلامی، چاپ دوم.
  7. ضیمران، محمد (1379). گذر از جهان اسطوره به فلسفه، تهران: هرمس، چاپ اول.
  8. کاپلستون، فردریک (1368). تاریخ فلسفه؛ یونان و روم، ترجمه: سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران: علمی و فرهنگی و انتشارات سروش، چاپ دوم، ج1.
  9. گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونانی، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی، چاپ اول، ج2.
  10. لائرتیوس، دیوگنس (1387). فیلسوفان یونان، ترجمه: بهراد رحمانی، تهران: مرکز، چاپ اول.
  1. Drozdek, Adam (2007). Greek Philosophers as Theologians, England: Ashgate
  2. Findlay, J. N. (2007). "Notes on Plato’s Timaeus," in: The Philosophical Forum, Vol. 38, Issue 2.
  3. Hare, R. M. (­1996). Plato, NewYork: Oxford.
  4. Carabin, Deirdre (1995). The Unknown God; Negative Theology in Platonic Tradition: Plato to Eriugena, Peeters.
  5. Kraut, Richard (1992). Cambridge Companion to Plato, Cambridge University Press.
  6. Milen, Bruse (2007). "Four Theories of Negative Theology," in: Heythrop Journal, Vol. 48, pp. 187-204.
  7. Partenie, Catalin (­2014). "Plato's Myths", The Estanford Encyclopedia of Philosophy, available at: http://plato.stanford.edu/entries/plato-myths/
  8. Dombrowski, Daniel A. (2005). A ­Platonic Philosophy of Religion, State University of New York Press.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار