%0 Journal Article %T بررسی تطبیقی چهار مدل تبیینی در توجیه زبان عرفان %J پژوهش‌های فلسفی -کلامی %I دانشگاه قم %Z 1735-9791 %A فاضلی, سید احمد %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 19 %N 1 %P 105-128 %! بررسی تطبیقی چهار مدل تبیینی در توجیه زبان عرفان %K مدل تبیینی %K بیانپذیری عرفان %K تشبیه و تنزیه %K وهم %K تجلی %R 10.22091/pfk.2017.817 %X چهار مدل متفاوت در تبیین زبان و توجیه بیان‌پذیری عرفان عبارت‌اند از: 1. مدل حافظه (بیان خاطره شهود)؛ 2. مدل عقل شهودی؛ 3. مدل تشبیه؛ 4. مدل تجلی. مدل حافظه، بیان حین شهود را منتفی می‌داند؛ اما بیان خاطره شهود پس از گذشت واقعه شهود، به دلیل امکان رده‌بندی و مفهوم‌پردازی ممکن می‌شود. مدل عقل شهودی، با پذیرشِ کارکردی از عقل به نام شهود، حضور عقل در مقام قلب و شهود عقلی را در متن شهود قلبی ممکن می‌شمرد که مباشرتِ بیان عقلی را نتیجه می‌دهد. مدل تشبیه، «بیان» عرفان را درآمدنِ حقیقت هستی (وحدت شخصیه) به قالب الفاظ و مفاهیم می‌داند؛ وهم که کارکردش صورت‌گری است، متکفل تشبیه می‌گردد و به همراهیِ تنزیه عقلی، تشبیه در عین تنزیه عاید فهم می‌شود. در مدل تجلی، بیان، تجلی اسماء الهیه است در قالب الفاظ (تجلّی اسم‌الاسمی) و چون خود اسماء الهیه نیز تجلی حق‌اند، بیان یا اسم‌الاسم، تجلی ذات حق و بیان او خواهد بود. با مقایسه این مدلها و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، می‌توان گفت بیان‌پذیری بالامکان دارای توجیه و طریقی عقل‌پذیر است. %U https://pfk.qom.ac.ir/article_817_9286fa60087224fabdb851e1afef94a1.pdf