TY - JOUR ID - 1363 TI - قوای نظری و عملی و نقش آنها در حق و تکلیف انسان JO - پژوهش‌های فلسفی -کلامی JA - JPTR LA - fa SN - 1735-9791 AU - قدرتی, سجاد AU - دیلمی, احمد AD - دانشجوی دکتری فلسفه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی, تهران، ایران AD - دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 21 IS - 2 SP - 143 EP - 167 KW - قوای نظری‌‌ KW - قوای عملی‌‌ KW - حق و تکلیف‌‌ KW - خواجه نصیر الدین طوسی‌‌ KW - علامه حلّی‌‌ KW - ملاصدرا DO - 10.22091/jptr.2019.3582.1952 N2 - یکی از حلقات اندیشه‌‌ای علوم انسانی ساحت انسان‌شناساسانۀ آن است. در ترسیم نظام هنجاری و فلسفۀ ارزش نیز یافته‌های انسان‌شناسانۀ فلسفی‌‌، کلامی و تجربی بسیار تعیین‌کننده‌اند. در این مقاله که به بخشی از این برنامۀ پژوهشی می‌پردازد‌‌، پرسش اصلی این است که قوای نظری و عملی نفس ناطقه، چه نقش و تأثیری در شکل‌‌‌‌‌گیری نظام تشریعی حق‌ها و تکلیف‌های انسانی دارند؟ پاسخ به این پرسش، هدف این نوشتار است که از سویی به پژوهش‌های فلسفی۔کلامی و از جانب دیگر به فلسفۀ ارزش و به‌ ‌ویژه ارزش‌های اخلاقی و حقوقی پیوند خورده است. این بررسی ناگزیر به شیوۀ تحلیلی و تطبیقی به انجام خواهد رسید‌ و با توجه به دامنۀ گستردۀ این پرسش‌‌، لاجرم قلمرو آن به آرای سه صاحب‌نظر برجسته ؛ یعنی  خواجه نصیر الدین طوسی‌‌، علامه حلّی‌‌ و ملاصدرا محدود می‌شود. ترتیب منطقی اقتضاء می‌کند که پس از طرح مسئله‌‌، نخست مبادی تصوری و تصدیقی آن تبیین شود و سپس چرایی و چگونگی ابتنای هریک از حق و تکلیف بر قوای نظری و عملی نفس انسانی جداگانه شرح داده شود. حاصل این مطالعه ثابت می‌کند که بدون وجود قوای نظری و عملی در نفس انسانی نظام تشریعی حق و تکلیف مصداق ندارد و قابل توجیه نیست. UR - https://pfk.qom.ac.ir/article_1363.html L1 - https://pfk.qom.ac.ir/article_1363_24e3640412970384bbdb572226211038.pdf ER -