A Review of Abu Hamed Ghazali's View about the Internality of Practical Obstacles in the Realization of Moral Acts

Document Type : Research Paper

Authors

1 Corresponding author, faculty member of the Islamic Encyclopedia Foundation, ,

2 Professor of University of religions and denominations

Abstract

Among Muslim scholars, Abu Hamed Muhammad Ghazali, emphasis on self-knowledge and introspection in recognizing the factors and obstacles in the realization of moral acts has special prominence. His view about why man's moral knowledge does not necessarily lead to corresponding moral acts is close to Aristotle's view which considers overcoming weak will as well as the existence of knowledge to be necessary in this regard. Ghazali provides six stages for the formation of moral acts which, in order to be traversed requires not only that the factors of realization of moral acts are available but also that any present obstacles be removed. Five obstacles can be extracted from Ghazali's sayings in Ihya e Ulumid Deen, (Revival of the Religious Sciences). By analyzing Ghazali's views about each of these obstacles - especially Satan - and his theory regarding good and bad thoughts in man, one can assume that he regards the origin of all of these obstacles to be internal, and not the presence of an independent and external factor which finds its way into man. If such a view is accepted, it will have important influences on accepting, knowing and defining moral factors and obstacles, as well as on man's moral training and it can also be proposed as a comprehensive view, even beyond the boundaries of a particular religion and denomination.

Keywords


-   ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس. (ترجمه: محمدحسن لطفی). تهران: انتشارات طرح نو.
-   اسمیت‌‌، مارگارت. (1389). «آموزه‌های محاسبی در آثار غزالی». (ترجمه: مرضیه سلیمانی). مجموعه مقالات غزالی‌‌پژوهی. به کوشش سیدهدایت جلیلی. تهران: خانه کتاب. 271ـ284.
-   اشعری‌‌، ابوالحسن. (1400ق). المقالات الاسلامیین واختلاف المصلین. تصحیح: هلموت ریتر. ویسبادن: فرانزشتاینر.
-   افلاطون. (1380). «پروتاگوراس». در افلاطون. دوره آثار افلاطون. (چاپ سوم). ترجمه: محمد حسن لطفی و رضا کاویانی. تهران: انتشارات خوارزمی. (ج1‌‌). 69-129.
-   انواری‌‌، محمدجواد. (1390). «خواطر: در کلام». دانشنامه جهان اسلام. زیر نظر غلامعلی حداد عادل. تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی. 16‌‌، 345-349.
-   بغدادی‌‌، عبدالقاهر. (1346ق). کتاب اصول‌الدین. استانبول‌: مطبعة الدولة.
-   ساکت‌‌، محمدحسین. (1389). «دانش و ارزش: رده‌بندی دانش‌ها از دریچه چشم امام محمد غزالی». مجموعه مقالات غزالی‌پژوهی. به کوشش سیدهدایت جلیلی. تهران: خانه کتاب. 63ـ95.
-   سوری‌‌، محمد. (1390). «خواطر: در عرفان». دانشنامه جهان اسلام. زیر نظر غلامعلی حداد عادل. تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی. 16‌‌، 349-351.
-   عثمان‌‌، عبدالکریم. (1401ق). الدراسات الفلسفیه عند المسلمین والغزالی بوجه خاص. قاهره: مکتبة وهبه.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (2000). احیاء علوم‌الدین. زیر نظر هیئت تحقیق در دارالوعی العربی - حلب‌‌، بیروت: دارالصادر.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (1386). احیاء علوم‌الدین. (چاپ پنجم). ترجمه: مؤیدالدین خوارزمی. به کوشش حسین خدیوجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (1349). اعترافات غزالی. (ترجمه: زین‌الدین کیایی‌نژاد). تهران: انتشارات عطایی.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (بی‌تا). تهافت الفلاسفه. (چاپ چهارم). تصحیح: سلیمان دنیا. قاهره: دارالمعارف بمصر.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (1362). مکاتیب فارسی غزالی به نام فضائل الانام من رسائل حجةالاسلام. (چاپ دوم). تصحیح: عباس اقبال. تهران: انتشارات امیرکبیر.
-   غزالی‌‌، ابوحامد محمد. (1416ق). المنقذ من الضلال والموصل الی ذی العزة والجلال. تصحیح: جمیل صلیبا و کامل عیاد. بیروت: دارالاندلس.
-   لائوست‌‌، هانری. (1354). سیاست و غزالی. (ترجمه: مهدی مظفری). تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
-   محاسبی‌‌، حارث. (1390). الرعایة لحقوق اللّه‌. تصحیح: عبدالقادر احمد عطا. قاهره.
-  Abul Guasem, M., (1978). The Ethics of al-Ghazali: A Composite Ethics in Islam. Delmar-New York: Caravan Books.
-  Gil’adi, A., (1989). On the Origin of Two Key-Terms in al-Gazzali’s Ihya’ ‘Ulum al-Din. Arabica. tome XXXVI, pp. 81-92.
-   Gyekye, K., (1987). Al-Ghazali on Action in Ghazali: la raison et le miracle. Table Ronde UNESCO 9-10 décembre 1985. Paris: Éditions Maisonneuve et Larose, pp. 83- 91.
-   Heer, N., (1981). Moral Deliberation in al-Ghazali’s Ihya’ ‘Ulum al-Din  in Islamic Philosophy and Mysticism. Ed. Parviz Morewedge. Delmar-New York: Carvan Books, pp. 163- 176.
-   Mele, A., (2001). Self-Deception Unmasked. Princeton: Princton University Press.
-   Umaruddin, M., (1970). The Ethical Philosophy of Al-Ghazzali. Lahore: Sh. Muhammad Asharaf.
-   Wolfson, H. A., (1976). The Philosophy of the Kalam. Cambridge-Massachusetts-London: Harvard University Press
.
[1]. این رأی غزالی دربارۀ وابستگی سعادت انسان به علم و عمل او رایی نیست که تنها پس از ورود او به تصوف شکل گرفته باشد‌‌، بلکه در تمام آثار پیش و پس از ورودش به تصوف هست‌‌.
see Abul Quasem, 1978, p. 64.
CAPTCHA Image