اسمای الاهی، کلید‌های سلوک عرفانی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

چکیده

این مقاله در پی یافتن آثار اسمای الاهی به عنوان کلیدهای سلوک عرفانی است. از آنجا که طی طریق الی الله تا رسیدن به قرب الاهی منازلی را می‌طلبد و از سوی دیگر، هر اسمی از اسمای الاهی ویژگی‌های خاص خود را دارد که در مقام ظهور و در کسوت اعیان ظاهر می‌شوند، می‌توان در قوس صعودی خلقت تأثیرات اسمائی را از فواعل مُعِدّه شمرد که با قوابل سالک و استعدادهای باطنی او مرتبط هستند و از تأثیرات آنها تجلیات گوناگون بر دل سالک را می‌توان برشمرد. بنابراین، به شرح انواع احصای اسما و صفات الاهی پرداخته می‌شود که در سطحی نظری و با توجّه به دستورهای علمای فن و همراه با بیان مفاهیم تعلّق و تحقّق و تخلّق است. بدین‌منظور هفت مرتبه سلوکی مشترک از میان مقامات مدّ نظر عرفای بنام قرون سوم تا نهم هجری قمری انتخاب شده، با تکیه بر آیات برگزیده خواجه عبدالله انصاری در خصوص آن منزل‌ها، در کتاب منازل السائرین، پی‌جویی اسمای ضمنی یا تلویحی هر یک نیز صورت گرفته تا با تبیین معکوس مراتب سلوک، به اسما و تأثیر سلوکی آنها بتوان دست یافت.
  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Divine Names as the Keys for Mystic Journey

نویسنده [English]

  • Roya Mosavi garmarodi
چکیده [English]

The present paper seeks to find the effects of divine names as the keys for mystic journey. Since traversing the path towards God in order to attain nearness to God requires some stages and each divine name has its own particular features which appear as manifestation and concretely existing things, the effects of divine names in ascending arc of creation can be regarded as the agents of preparatory disposition, which are related to wayfarer's capacities and inner aptitudes, and different manifestations to the wayfarer's heart can be regarded as some of their effects. Therefore, this paper discusses the ways of counting divine names and attributes at a theoretical level and by taking into consideration the prescriptions of the experts of this field along with explaining the concepts of attachment, realization and assumption of traits. To this end, seven common stages of mystic journey are selected among those intended by famous mystics of third through ninth century ('AH') and the implied or implicit names in each of these seven stages are searched for by relying on the Quranic verses which Khawjah Abdullah Ansari had selected for these stages in his book, Manazil Al-Sa'erin (the stages of wayfarers) in order to find the divine names and their effects on mystic journey by inverted explanation of the stages of mystic journey.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • attachment
  • realization
  • assumption of traits
  • mystic journey
  • divine names
  • God's attributes
  • §     قرآن کریم.
  • §     نهج‌البلاغه.
  • ابن عربی، محیی الدین (1383). کشف المعنی عن سر اسماء الله الحسنی، ترجمه و شرح: علی زمانی قمشه‌ای، تهران: مطبوعات دینی، چاپ اول.
  • ابن‌عربی، محیی‌الدین (1381). فتوحات مکیه، ترجمه و تعلیق: محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی، چاپاول.
  • ابن‌عربی، محیی‌الدین (1387). انشاء الدوائر و عقلة المستوفر، مؤسسه نشر شمس تبریزی.
  • انصاری، خواجه عبدالله (1370). کشف الاسرار، تهران: امیرکبیر.
  • انصاری، خواجه عبدالله (1389). منازل السائرین، تهران: شرکت چاپ ونشر بین‌الملل.
  • انصاری، خواجه عبدالله (1378). تفسیر ادبی و عرفانی قرآن مجید، به کوشش: احمد میبدی، انتشارات اقبال، چاپ ششم، ج 1 و 2.
  • سجادی، سید جعفر (1362). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: کتاب‌خانه طهوری، چاپ سوم.
  • سمعانی، شهاب الدین ابوالقاسم احمد بن ابی مظفر (1384). الارواح فی شرح الاسماء الملک الفتاح، تصحیح و توضیح: نجیب مایل هروی، تهران: علمی- فرهنگی، چاپ دوم.
  • طباطبایی، سید محمدحسین (1363). ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • طباطبایی، سید محمدحسین (1388). رسائل توحیدی، ترجمه و تحقیق: علی شیروانی، به کوشش سیّد هادی خسروشاهی قم: بوستان کتاب، چاپ دوم.
  • قشیری، ابوالقاسم (1382). اصطلاحات عرفانی رساله قشیریه، به کوشش: عبدالرضا مظاهری، تهران: عقیل.
  • قونوی، صدرالدین (1371). فکوک، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی، چاپ اول.
  • قیصری، داوود بن محمود (1375). شرح فصوص الحکم، به کوشش: سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ اول.
  • کاشانی، عبدالرزاق (1370). شرح فصوص الحکم، قم: بیدار، چاپ چهارم.
  • محقق، محمدباقر (1380). اسما و صفات خدا فقط در قرآن، انتشارات اسلامی، ج1 و 2.

میبدی یزدی، قاضی کمال الدین میر حسین بن معین الدین (1379). شرح دیوان منسوب به امیر المؤمنین علی بن ابی طالب (ع)، مقدمه و تصحیح: حسن رحمانی و سید ابراهیم اشک شیرین، تهران: میراث مکتوب، چاپ دوم.

CAPTCHA Image