بررسی‌ نظریة‌ محال‌ بودن‌ کفر مؤمن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران (پردیس قم)

چکیده

برخی متکلمان بزرگ اسلامی، و پیش از همة آنها سید مرتضی (قده) برآنند که اگر شخصی حقیقتاً مومن شود، محال است از ایمان برگشته و کافر گردد. این متکلمان برای اثبات نظریة خود به دلیل عقلی و نقلی تمسک کرده‌اند. دلیل عقلی آنها این است که مومن مستحق پاداش ابدی و کافر مستحق کیفر ابدی است. پس اگر مومن، کافر شود، اجتما ع پاداش و کیفر ابدی پیش می‌آید که محال است. در این نوشتار، این استدلال نقد شده است. هم‌چنین با بررسی احادیث، نشان داده شده که هیچ‌یک از آنها نمی‌تواند نظریة بالا را اثبات کند، گذشته از این که آیات صریح قرآن و احادیث بر وقوع ارتداد و کفر مومن تأکید می‌ورزند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impossibility of the Apostasy of the Faithful: A Critical Study of its Proofs

نویسنده [English]

  • Rezā Brenjkār
چکیده [English]

Some great Islamic theologians, among whom is Sayyed Morteza, believe that when someone really becomes faithful, it is impossible for him/her to reject his/her religious beliefs. To prove their theory, the theologians have appealed to some rational and traditional proofs. Presenting these proofs, this essay criticizes them and shows that none of them can prove the above-mentioned theory; besides, the Koranic verses and the Hadiths explicitly emphasize the occurrence of apostasy.
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faith
  • unbelief
  • cancellation
  • apostasy
  • change in an earlier divine ruling (or badā’)
  1. برنجکار، رضا، آشنایی‌ با فرق‌ و مذاهب‌ اسلامی‌، طه‌، قم، 1382.
  2. بغدادی‌، عبدالقاهر، الفرق‌ بین‌ الفرق‌، دارالجیل‌، بیروت، 1408 ق‌.
  3. حلّی‌، حسن‌، انوار الملکوت‌ فی‌ شرح‌ الیاقوت‌، تحقیق‌ محمد نجمی‌ زنجانی‌، رضی‌ ـ بیدار، قم، 1363ش‌.
  4. رازی‌، ابوالفتوح‌، تصحیح‌ محمدجعفر یاحقی‌ و محمدمهدی‌ ناصح‌، بنیاد پژوهشهای‌ اسلامی‌ آستان ‌قدس‌ رضوی‌، مشهد، 1371.
  5. سبحانی‌، جعفر، الالهیات‌، المرکز العالمی‌ للدراسات‌ الاسلامیه‌، قم، 1412ق‌.
  6. شهرستانی‌، محمد، الملل‌ والنحل‌، تحقیق‌ محمد سید گیلانی‌، دار المعرفه‌، بیروت، بی‌تا.
  7. طبرسی‌، فضل‌، مجمع‌ البیان‌، تصحیح‌ سیدهاشم‌ رسولی‌ محلاتی‌ و سیدفضل‌ الله یزدی‌ طباطبایی‌، دارالمعرفه‌، بیروت‌، 1408 ق‌.
  8. طوسی‌، محمد، الاقتصاد، مطبعه‌ الخیام‌، قم، 1400 ق‌.
  9. ـــــــــــــــ ، التبیان،‌ ج‌ 1 و 5، المطبعه‌ العلمیه‌، نجف، 1376 ق‌.
  10. عاملی‌، حرّ، الاثنا عشریه‌، درودی‌، قم، 1408 ق‌.
  11. عاملی‌، زین‌الدین‌، المصنفات‌ الاربعه‌، انتشارات‌ دفتر تبلیغات‌ اسلامی‌، قم، 1380 ش‌.
  12. علم‌ الهدی‌، سیدمرتضی‌، الذخیره‌، تحقیق‌ سیداحمد حسینی‌، مؤسسه‌ النشر الاسلامی‌، قم، 1411 ق‌.
  13. علم‌ الهدی‌، سیدمرتضی‌، رسائل‌ الشریف‌ المرتضی‌، اعداد سیدمهدی‌ رجائی‌، ج‌ 1 و 2،  دارالقرآن‌الکریم‌، قم، 1405 ق‌.
  14. عیاشی‌، محمد، التفسیر، ج‌ 1، المکتبه‌ العلمیه‌ الاسلامیه‌، تهران، بی‌تا.
  15. فیاض‌، محاضرات‌ فی‌ اصول‌ الفقه‌ (تقریر درس‌ خوئی‌)، ج‌ 2،  دارالهادی‌ للمطبوعات‌،  قم،1410 ق‌.
  16. قمی‌، علی‌، تفسیر القمی‌، ج‌ 1، دارالکتاب‌،  قم، 1404 ق‌.
  17. کاظمی‌، فوائد الاصول‌ (تقریر درس‌ نائینی‌)، ج‌ 1،  مؤسسه‌ النشر الاسلامی‌، قم، 1409 ق‌.
  18. ـــــــــــــــ ، کتاب‌ الصلاة‌ (تقریر درس‌ نائینی‌)، ج‌ 20،  مؤسسه‌ النشر الاسلامی‌، قم، 1411 ق‌.
  19. کلینی‌، محمد، اصول‌ کافی‌، ج‌ 2، تصحیح‌ علی‌اکبر غفاری‌، دارصعب‌، بیروت، 1401 ق‌.
  20. مجلسی‌، محمدباقر، بحار الانوار، ج‌ 69، مؤسسة‌ الوفاء، بیروت، 1403 ق‌.
  21. ـــــــــــــــ ، مرآة‌ العقول‌، ج‌ 11، دارالکتب‌ الاسلامیه‌، تهران، 1369ش‌.
  22. مفید، محمد، اوائل‌ المقالات‌، تصحیح‌ مهدی‌ محقق‌، دانشگاه‌ تهران‌، تهران، 1372ش‌.
CAPTCHA Image