چیستی فلسفه دین

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضوهیئت علمی دانشگاه تهران

چکیده

فلسفه دین که امروزه به عنوان یک علم شناخته می‌شود پیشینه چندانی ندارد. در این مقاله می‌کوشیم پس از تبیین ابعاد مختلف فلسفه دین تمایز آن را با کلام قدیم، کلام جدید، و الاهیات نشان دهیم. تعریف فلسفه دین تابعی از تعریف فلسفه و دین است. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فلسفه و دین وجود دارد، طبعاً تعاریف فلسفه دین نیز یکسان نیست. تعریف مورد پذیرش از فلسفه دین در این مقاله عبارت است از: فعالیتی عقلانی یا در جهت معقولیت و توجیه مؤلفه‌ها و آموزه‌های اصلی دین و سازو‌اری آنها با یکدیگر و یا درجهت نفی آنها و نیز ارزیابی نقادانه از آ‌نها.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

What is Philosophy of Religion? The Nature of Philosophy of Religion

نویسنده [English]

  • A. Asgari Yazdi
چکیده [English]

The philosophy of religion as a discipline has no long history. Explaining
various dimensions of philosophy of religion, this paper tries to distinguish it
from apologetic, contemporary and ancient theology. The definition of
philosophy and religion determine the definition of philosophy of religion and
given their various definitions, the philosophy of religion has different
definitions. The accepted definition of philosophy of religion in this paper is
as follow: a rational activity aimed to justify or reject the main doctrines of
religion and their consistency with each other, and to evaluate them critically.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy
  • Religion
  • philosophy of religion
  • apologetic theology
  • philosophical theology
  • study of religion

مراجع

  1. الیاده، میرچا، 1373، دین‌پژوهی، بهاءالدین خرمشاهی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  2. اوجبی، علی، 1375، کلام جدید در گذر اندیشه‌ها، تهران، اندیشه معاصر.
  3. بحرانی، میثم بن علی، 1398،  قواعد المرام فی علم الکلام، قم، مکتبه ‌آیه‌الله مرعشی.
  4. دیویس، براین، 1378، درآمدی به فلسفۀ دین، ملیحه صابری، ویراستار: محمد سعید حنایی کاشانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول.
  5. تالیافرو، چارلز، 1382،  فلسفه دین در قرن بیستم، انشاءالله رحمتی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
  6. الوین، پلانتینجا و دیگران، 1380، جستارهایی در فلسفه دین، مصطفی فتحی‌زاده، قم، اشراق.
  7. پیلین، دیوید. ای.، 1383، مبانی فلسفه دین، گروه مترجمان، قم، بوستان کتاب.
  8. تفتازانی، سعدالدین، 1370،  شرح المقاصد، قم، شریف رضی.
  9. خرمشاهی، بهاء‌الدین، 1370،  سیر بی‌سلوک: مباحثی در زمینه دین، فلسفه، زبان، نقد و نثر، تهران، معین.
  10. ربانی گلپایگانی، علی، 1378، آشنایی با کلام جدید و فلسفه دین، قم، واریان.
  11. رشاد، علی‌اکبر، «ضرورت تأسیس فلسفه دین، منطق اکتشاف دین و فلسفه معرفت دینی و ترابط و تمایز آنها با همدیگر»، در:  قبسات، ش38.
  12. ریکور، پال، "گرایش‌های عمده در فلسفه دین"، مصطفی ملکیان، در  نقد و نظر، ش2.
  13. سبحانی، جعفر، 1375، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم، مؤسسه ‌امام صادق (ع).
  14. غزالی، محمد بن محمد، 1986،  احیاء علوم الدین، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  15. فارابی، محمد بن محمد، 1996، احصاء العلوم، بیروت، دار و مکتبه‌الهلال.
  16. فرامرز قراملکی، احد، 1373،  موضع علم و دین در خلقت انسان، تهران، مؤسسه فرهنگی ارائه.
  17. فنایی، ابوالقاسم،  1375، فلسفه دین و کلام جدید، تهران، اشراق.
  18. فورد، دیوید اف.، 1375، «مقدمه‌ای بر کلام جدید مسیحی»، در: سید ذبیح الله جوادی، در کلام جدید در گذر اندیشه‌ها، به ‌اهتمام علی اوجبی، تهران، مؤسسه فرهنگی اندیشه معاصر.
  19. لاهیجی، عبدالرّزاق، 1425، شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام، تحقیق الشیخ اکبر اسد علی‌زاده، مؤسسه ‌الامام الصادق.
  20. لگنهاوزن، محمد، 1384، سیاحت اندیشه در سپهر دین، گروهی از مترجمان، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
  21. پترسون، مایکل و دیگران، 1387، عقل و اعتقاد دینی: درآمدی بر فلسفه دین،  ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران، طرح نو، پنجم.
  22. محمدرضایی، محمد، 1386، چیستی فلسفه دین، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  23. هیک، جان، 1372،  فلسفه دین، بهرام راد، تهران، نشر بین‌المللی الهدی.
    1. Basil, Michael ed., 1971, The Philosophy of Religion, Oxford University Press.
    2. Flew, Antony, and Alasdair MacIntyre, eds., 1955, New Essays in Philosophical Theology, London, SCM Press.
    3. John H. Hick, 1990, Philosophy of Religion: Prentice Hall Foundations of Philosophy Series, New Jersey, Prentice-Hall Inc., 4th edition.
    4. Legenhausen, Mohammad, Reflections on the Philosophy of Religion, in: Iran, non-published article.
    5. Mitchell,William P. Alston, 1998, “Religion, History of philosophy”, in: Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1, London, Routledge.
    6. Seymour Cain, Study Of Religion, Encyclopedia of Religion, Vol. 14.
    7. William. P. Alston, 1972, “Problems of Philosophy of Religion”, in: The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards (ed.), New York, Macmillan Publishing, Vol. 6.
    8. Willam P. Alston, 1998, History of Philosophy of  Religion, Edward Craig (ed.), London, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge, Vol. 8.

 

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار