نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه دانشگاه قم
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجه
دربارۀ آیۀ «میثاق» سه قول بیان شد.
قول اول که درصدد اثبات عالم ذر است (مکارم شیرازی، 1374، ج7، ص6؛ طباطبایی، 1997/1417، ج9، ص315).
قول دوم آیۀ «میثاق» را درصدد بیان این معنا می‌داند است که انسان‌ها با زبان حال جواب می‌دهند که ما شهادت می‌دهیم و اعتراف می‌کنیم که تو پروردگار ما هستی و غیر از تو پروردگاری نیست. در حقیقت آیه اشاره به سنت خلقت الهی می‌کند که خداوند این عهد و پیمان را در دنیا جاری ساخته است. عهد و پیمانی که از آن به «فطرت» یاد می‌شود (مکارم شیرازی، 1374، ج7، ص8).
قول سوم آیۀ «میثاق» را درصدد بیان نشئه‌ای می‌داند که پیش از نشئه دنیاست و انسان‌ها در نزد خداوند به‌وجود جمعی حضور دارند و پروردگار را در ربوبیت مشاهده می‌کنند (طباطبایی، 1997/ 1417، ج9، ص320-321).
قول اول که با قدم نفوس سازگار است، نمی‌تواند معنای صحیحی برای آیۀ «میثاق» باشد؛ زیرا افزون بر این که با ظهور آیه و با ضرورت عقل ناسازگار است، به تناسخ باطل منجر می‌شود؛ زیرا مطابق این قول باید پذیرفت. که ننفس اسان پیش از تولد و آمدن به دنیای مادّی در جهانی به نام«عالم ذر» وارد شده و پس از گذشت مدت زمانی به صلب حضرت آدم (ع) باز گشته و در مرحله دوم به دنیای مادّی وارد شده است و به این بدن مادّی تعلق گرفته است.
پس مطابق نظر علامه طباطبایی آیۀ «میثاق» نمی‌تواند تأییدی بر قول به قِدم نفوس باشد.
البته، در نهایت، علامه طباطبایی می‌پذیرد که نفوس در عالمی پیش از عالم دنیا وجود جمعی عقلانی داشتهاند که خداوند را در ربوبیتش مشاهده کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که در آیۀ شریفه سخن از پیمانی است که از همه فرزندان تا پایان دنیا گرفته شده است، ولی علامه طباطبایی(ره) این پیمان را از نفوس انسانی می‌داند که در عالمی پیش از عالم دنیا که وجود جمعی عقلانی داشتهاند، صورت گرفته است. از این‌رو، حمل آیۀ «میثاق» بر وجود جمعی عقلانی که نفوس انسانی در عالمی پیش از عالم دنیا داشتهاند تا اندازه‌ای بعید به نظر می‌رسد.
به این ترتیب تفاسیر و معانی که از سوی دانشمندان در مورد آیۀ «میثاق» بیان شده است برخی به‌وضوح نمی‌توانند تأییدی بر قدم نفوس انسانی باشند و برخی دیگر همان‌طور که در این مقاله بررسی و ارزیابی شدند، عدم تأییدشان بر قدم نفوس انسانی آشکار شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
The human rational soul or spirit has always been a topic of consideration and research for many scholars. One of the basic issues about the human rational soul is how it is created. The present paper addresses the question as to whether the noble Quranic verse of "covenant" can approve the pre-material existence of the human rational soul; because according to the verse, God has taken a promise and acknowledgement from human beings, testifying to His oneness before they have descended to this world and they have acknowledged this oneness; they have then been returned to the loin of Prophet Adam. There are three views about the meaning and interpretation of the verse of "covenant" that are as follows: as a proof for the world of pre-material existence; taking innate covenant from man in this world; and the collective existence of souls before God, which occurred in a stage before this world. To evaluate, judge and answer the aforementioned question, the author believes that the first view which corresponds with the eternity of souls, contradicts intellectual necessity and the apparent meaning of the verse, and results in reincarnation, which is null and void. The second view also contradicts the context of the verse and forces us to attribute a metaphorical meaning to the verse. Thus, according to Allamah Tabatabaii, , the verse cannot validate the pre- material existence of rational souls; rather, it means that souls were collectively present before God before this world andexperienced God in His divinity and , this experience was through their own soul; to a certain extent, it seems improbable toattribute the noble verse to Allamah Tabatabaii's view.
کلیدواژه‌ها [English]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله