بررسی شکل هندسی اجزای جسم از نگاه ذیمقراطیس و پیروانش

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه دانشگاه قم

چکیده

دربارۀ بساطت و ترکّب جسم‌‌، در فلسفه -که عهده‌دار شناخت واقعیات است - دو قول مطرح شده یکی قول به بساطت که جسم را تنها صورت جسمیّه می‌داند و ترکب آن از ماده و صورت و نیز ترکب از اجزاء صغار را منکر می‌شود. و دیگر قول به ترکّب که صاحبان این قول به دو دسته تقسیم می‌شوند: یکی آنان که جسم را از ماده و صورت (یعنی صورت جسمیه) مرکب می‌دانند. و دیگر کسانی که به ترکب آن از اجزاء صِغار معتقدند. گروه اخیر برای هر کدام از اجزاء سازندۀ عناصر و نیز برای هر کدام از اجزاء سازندۀ افلاک شِکلی را تعیین کرده‌اند که این مقاله دو شکل از آن‌ها را بحث کرده است. توضیح این‌که عناصر بسیط چهارتا هستند و افلاک در نظر آنان شکل مشترک دارد، پس شکل‌هایی که برای اجزاء عناصر و افلاک وجود دارند مجموعاً پنج شکل‌اند. در این مقاله به تبیین دو شکل (شکل اجزاء نار‌‌ و شکل اجزاء ارض) عنایت شده است. در بیان هر یک از این دو شکل - که در تحریر اقلیدس شکل شانزدهم‌‌ و هفدهم مقاله سیزدهم واقع شده‌اند - به نحوۀ ساخت شکل توجه شده و پس از ذکر مفروضات مسئله‌‌، طریقۀ ساخت بیان شده و آنگاه بر صحت طریقۀ ساخت‌‌، دلیل اقامه شده است.

تازه های تحقیق

خلاصه سخن

از مباحث پیش‌گفته نتیجه می‌شود که هر کدام از اجزای آتش در فرض این‌که اجزای آتش مرکب از اجزا باشد به شکل مخروط مضلعی (هرم) است که ۴ سطح دارد که هریک از آن‌ها مثلث متساوی‌الاضلاع است و اگر کره‌ای این هرم را احاطه کند قطر آن کره یک برابر و نیم مربع ضلع این هرم خواهد بود.

(قطره کره محیط بر هرم   ) = (مربع ضلع هرم)

ا ب =

هر یک از اجزای زمین (در فرض این‌که زمین مرکب از اجزا باشد) به شکل مکعب است اگر کره‌ای این مکعب را احاطه کند قطر آن کره سه برابر مربع ضلع آن مکعب است.

قطره کره محیط بر مکعب =(3برابر مربع ضلع مکعب)

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of the Geometric Shape of the Components of the Body according to Democritus and His Followers

نویسنده [English]

  • Muhammad Hussein Heshmatpoor
Assistant professor of department of philosophy and theology, University of Qom
چکیده [English]

Received: 10/07/2016           |           Accepted: 06/10/20
Two views have been proposed about the simplexity and complexity of body in philosophy, which is responsible for knowing realities. One is simplexity-based which holds that the body is simply  a material form and denies that it is composed of matter and form as well as small components. The other is complexity-based whose proponents are divided into two groups: one group considers the body to be composed of matter and form (i.e. material form) and the other holds that body is composed of small components. The latter has specified a shape for each of the constituent components of elements and  celestial spherical forms, two of which are discussed in the present paper. It should be noted that there are four simple elements and celestial spheres have a shared shape in the view of the latter. Thus there are totally five shapes for the components of elements and celestial spheres. This paper gives attention to two of the shapes (the shapes of components of fire and earth); it takes into consideration and explains how these two shapes - which correspond to the sixteenth and seventeenth shapes in Elucid's thirteenth article, are formed, and after mentioning the hypotheses of the issue,  presents arguments for its accuracy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • body
  • Democritus
  • shape
  • fire
  • earth
1. ابن سینا‌‌‌، ابوعبداللّه. (1404‌‌ق). طبیعیات شفا‌‌، مصر.
2. طوسی‌‌، خواجه نصیر‌‌. (1298ق). تحریر اصول اقلیدس. چاپ سنگی. بی‌جا.
3. کاپلستون‌‌، فردریک. (1368). تاریخ فلسفه یونان و روم‌‌. ترجمه: جلال‌الدین مجتبوی‌‌. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
CAPTCHA Image