بررسى حجّیت روایات آحاد در مسایل اعتقادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمى و استادیار پژوهشکده تحقیقات اسلامى

چکیده

یکی از منابع اثبات آموزه‏های دینی، روایات است. روایات متواتر و روایات آحاد محفوف به قرائن قطعی در حوزه‏های فقه، علم کلام، تفسیر قرآن، تاریخ و مانند آن مورد بهره‏برداری قرار می‏گیرند. گرچه روایات آحاد معتبر ظنّی، دست‌مایه فقها برای استخراج احکام فقهی هستند؛ اما آیا از روایات آحاد معتبر ظنّی می‏توان در موضوعات غیرفقهی از جمله مسایل اعتقادی استفاده کرد یا خیر؟ این نوشتار با بررسی آراء و اقوال اندیشمندانی که در این‏ باره اظهار نظر کرده‏اند و با بهره‏گیری از روش کتابخانه‏ای، با هدف ارائه پاسخی درخور به پرسش فوق سامان یافته است. برخی یافته‏های این پژوهش عبارت‌اند از: حفظ مرزبندی بین اخبار متواتر، روایات آحاد قطعی و ظنّی، حیثیت صدور و دلالت روایات و نیز شیوه استنتاج در مباحث عقلی و نقلی.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Authority of single Traditions in the realm of Theology

نویسنده [English]

  • Mahdi 'Azizan
چکیده [English]

Traditions are one of the sources used to demonstrate religious teachings. The unanimous traditions (reported repeatedly), and also single ones (reported only by one source) tied with certain contextual evidences, are authentic in jurisprudence, theology, interpreting the Qur'an, history etc. Some of the traditions that are reported only by one source and are valid are used by jurisprudents, as well, in the process of discovering legal norms. But can we use them in issues not related to jurisprudence, such as theological issues or not? After examining the different ideas and views offered about this subject, we will present a proper answer to this question. Some of the results of this survey are as follows: distinguishing between unanimous, valid single, and invalid single traditions; the issuance of tradition and its content; and the method of inference in rational or traditional discussions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • authority
  • single tradition
  • unanimous tradition
  • theological issues
  • the principles of jurisprudence
  1.  

    1. انصاری، مرتضی، 1419، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلام.
    2. بروجردی، محمّدتقی، بی‌تا، نهایة الافکار (تقریرات دروس آقا ضیاء عراقی)، قم، جامعه مدرسین.
    3. خویی، سید ابوالقاسم، 1394، البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    4. سید مرتضی، 1410، الشافی فی الامامه، تهران، مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ دوم.
    5. طباطبایی، سید محمّدحسین، 1375، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با شرح مرتضی مطهّری، تهران، صدرا، چاپ پنجم، مقاله چهارم (ارزش معلومات)، ج1.
    6. ---------- ، بی‏تا، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات اسلامی، چاپ پنجم.
    7. ---------- ، 1375، شیعه در اسلام، قم، انتشارات اسلامی، چاپ هشتم.
    8. ---------- ، 1380، قرآن در اسلام، قم، نشر قدس رضوی، چاپ دوم.
    9. طوسی، محمّد بن حسن، بی‌تا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ط. الثالثة.
    10. علم‏الهدی، سید مرتضی، بی‌تا، الذریعه الی اصول الشریعة، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران، دانشگاه تهران، ج1و2.
    11. فاضل لنکرانی، محمّد، بی‌تا، مدخل التفسیر، قم، مرکز النشر لمکتب الاعلام الاسلام، چاپ دوم.
    12. مفید، محمّد بن محمّد، بی‌تا، الاختصاص، تهران، مکتبة الصدوق.
    13. ناصح، علی‏احمد، 1382، «پژوهشی در اعتبار احادیث تفسیری» در: پژوهش‏نامه قرآن و حدیث، ش1، بهار و تابستان، ص49ـ64.
CAPTCHA Image