طایر قدسی وحی بر بام خیال پیامبر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه قم

2 استادیار دانشگاه پردیس فارابی

چکیده

وحی پیامبرانه از موضوعاتی است که دانشمندان با رویکردهای مختلف به تجزیه و تحلیل و داوری درباره آن پرداخته‌اند. در خصوص وحی و نبوت، به ویژه نبوت پیامبر اکرم (ص) و وحی قرآنی، دست‌کم سه گفتمان دیده می­شود: 1. گفتمان اسلامی، که وحی را کاملاً الاهی می­داند و در آن نقش بشر و عناصر بشری به صفر می­رسد؛ 2. گفتمان مسیحی، که آن را الاهی- بشری ارزیابی می­کند؛ 3. گفتمان سکولار، که آن را یک‌سر بشری دانسته، صرفاً با پارادیم­های اجتماعی و روان­شناختی ارزیابی می­کند. ویلیام مونتگمری وات، از الاهی­دانان مسیحی است که بیش از 60 سال در زمینه اسلام و سیره پیامبر (ص) به پژوهش و عرضه آثار پرداخته است. او با آشنایی‌ای که با هر سه گفتمان دارد به ارائه سامانه نوینی در تحلیل وحی و نبوت و نیز پیامبری حضرت محمد (ص) و شکل و محتوای وحی قرآنی پرداخته است. او، برخلاف اسلاف خود، نه تنها به رد نبوت پیامبر اسلام (ص) نپرداخته، بلکه قرآن را حاوی وحی الاهی می­داند. در این مقاله، ابتدا سامانه‌ای از آنچه وات در باب وحی گفته است ترسیم می‌کنیم. سپس به تحلیل و نقد آن می‌پردازیم. در مجموع، گفتمانی که وات در آن اصل وحی و نبوت و به تبع آن نبوت حضرت محمد (ص) را تحلیل می­کند، برآیند سه گفتمان مسیحی، سکولار و اسلامی ارزیابی می­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Holy Bird of Revelation over Holy Prophet’s Imagination Roofing A Review and Criticism of William Montgomery Watt’s View about Revelation

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kazim Shaker 1
  • Seyyed Mohammad Mousavi Moqaddam 2
چکیده [English]

Scholars have analyzed and judged about prophetic revelation with different approaches. There are, at least, three discourses about revelation and prophethood, especially  Holy Prophet’s prophethood (May the blessing and peace of Allah be upon him and his progeny) and Quranic revelation: 1) Islamic discourse which regards revelation as a completely divine phenomenon with no role for man or human elements; 2) Christian discourse which regards revelation a divine-human phenomenon; and 3) secular discourse which regards revelation a completely human phenomenon and evaluates it only through social and psychological paradigms. William Montgomery Watt is a Christian theologian, who have written works and conducted research on Islam and Holy Prophet’s way of life for more than 60 years. Being familiar with these three discourses, he provides a new system to analyze revelation and prophethood as well as Holy prophet’s prophethood and the form and content of Quranic revelation. Contrary to his predecessors, Watt does not reject Holy prophet’s prophethood; rather, he believes that Quran includes divine revelation. The present paper, first, designs a system of Watt’s statements about revelation, then analyzes and criticizes them. On the whole, the discourse in which Watt analyzes the principles of revelation and prophethood and, accordingly, Holy Prophet’s prophethood, is regarded the resultant of three Christian, Islamic and secular discourses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • revelation
  • imaginative power
  • William Montgomery Watt
  • Muslim philosophers
  • orientalists

مراجع

  • فهرست منابع

    • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400). رسائل، قم: انتشارات بیدار.
    • ــــــــــــ (1404). الشفاء، قم: منشورات مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
    • ــــــــــــ (1363). المبدأ و المعاد، به اهتمام: عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل شعبه تهران.
    • استیس، و. ت. (1367). عرفان و فلسفه، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهى، تهران: سروش.
    • باربور، ایان (1374). علم و دین، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    • بل، ریچارد (1382). درآمدی بر تاریخ قرآن، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، بازنگری و بازنگاری: ویلیام مونتگمری وات، قم: مرکز ترجمه قرآن مجید.
    • رشید رضا، محمد (1361). وحی محمدی، ترجمه: محمدعلی خلیلی، تهران: بنیاد اسلامی.
    • زرقانی، محمد عبدالعظیم (1385). مناهل العرفان فی علوم القرآن، ترجمه: محسن آرمین، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • شاکر، محمدکاظم (1385). «سرشت وحی پیامبرانه و طرق دریافت آن»، در: اندیشه دینی، ش۱۸، ص49-68؛
    • شاکر، محمدکاظم؛ شمخی، مینا (1387). «الاهی یا بشری بودن کتب مقدس در ادیان ابراهیمی»، در: پژوهش‌نامه قرآن و حدیث، ش۴، ص57-80.
    • فارابی، ابونصر محمد بن طرخان (1376). السیاسة المدنیة، ترجمه و شرح: حسن ملک‌شاهی، تهران: سروش.
    • ـــــــــــــ (1421). آراء اهل المدینة الفاضلة، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
    • صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم (1363). مفاتیح الغیب، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    • ـــــــــــ (1346). الشواهد الربوبیه، مقدمه و تصحیح: سید جلال­الدین آشتیانی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
    • منتظری، حسینعلی (1387). سفیر حق و صفیر وحی، قم: خرد آوا.
    • میشل، توماس (1381). کلام مسیحی، ترجمه: حسین توفیقی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
    • نولدکه، تئودور (2004). تاریخ القرآن، بازنگری: فریدریش شوالی، ترجمه از آلمانی به عربی به اهتمام: جورج تامر، برلین و بیروت: مؤسسه‌ کنراد ادناور.
    • وات، ویلیام مونتگمری (1389). اسلام و مسیحیت در عصر حاضر، ترجمه: خلیل قنبری، قم: معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
    • ــــــــــــ (1344). محمد، پیامبر و سیاستمدار، ترجمه: اسماعیل والى‌زاده، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
    • ـــــــــــ‌ (1373). برخورد آراى مسلمانان و مسیحیان؛ تفاهمات و سوءتفاهمات، ترجمه: محمدحسین آریا، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
    • وجدی، محمد فرید (بی­تا). دائرة‌المعارف القرن العشرین، بیروت: دار المعرفه.
      • § Hick, John H. (1990). Philosophy of Religion, fourth edition, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
      • § Watt, William Montgomery (1984). Islam and Christianity Today: A Contribution to Dialogue, Routledge.
      • § ------- (1961). Muhammad, Prophet and Statesman, Oxford: Oxford University Press.
      • § ------- (1953). Muhammad at Mecca, Oxford: Clarendon Press.
      • § ------ (1977). Bell’s Introduction to the Quran, Edinburgh, at the University Press.

     

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار