نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجه‌گیری
این نوشتار به گزارشی از چیستی اعیان ثابته، وجه تسمیه و چگونگی پیدایش آن‌ها، علم واجب تعالی به واسطهٔ آن‌ها به موجودات و نیز صور مرتسمه از دیدگاه ابن سینا و کیفیت علم واجب تعالی به موجودات از طریق آن‌ها و دیدگاه ملاصدرا دربارۀ اعیان ثابته و صُور مُرتسمه و در نهایت، به نقد اشکالات ملاصدرا بر صُور مُرتسمه پرداخت و به اشتراکاتی میان اعیان ثابته و صُور مُرتسمه نائل گردید و روشن ساخت که احکام آن دو یکی است. از این‌رو، چنان‌چه از هر دو، تعبیر به علم تفصیلی پیش از ایجاد حق تعالی شود، نه‌تنها گزافه نخواهد بود، بلکه صُور مُرتسمه به این مهم احق‌اند؛ زیرا از مجموع نظام فلسفی ابن سینا نمی‌توان به این نتیجه رسید که او صُور مُرتسمه را ماهیت می‌داند در حالی‌که به ماهیت‌بودن اعیان ثابته تصریح شده است و ملاصدرا از دیدگاه عرفا دفاع می‌کند و آن‌ها را مبرّا از نظریه ثابتات ازلیه می‌پندارد و حال آن‌که ابن سینا در مورد صُور مُرتسمه هیچ تصریحی به این‌که صور، ماهیات‌اند نکرده است. از این‌رو، می‌توان با دلایل پیش‌گفته در نوشتار، صُور مُرتسمه را ماهیت و موجود ذهنی تلقی نکرد، بلکه آن‌ها را موجوداتی متعالی‌تر از وجود ممکنات در خارج دانست و در نهایت، همان‌گونه که نظریهٔ اعیان ثابته قابل دفاع است، دیدگاه صُور مُرتسمه نیز قابل پذیرش است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The two theories of immutable essences and imprinted forms which have been presented in order to explain pre-creational knowledge and which have a special role in the area of compulsion and choice, and predestination and fate, have been analyzed and studied by many intellectuals; some have accepted these theories and others have criticized them; Sadra has defended the theory of immutable essences and criticized the theory of imprinted forms. This paper seeks to critique Sadra's objections to imprinted forms by explaining the essence and manner of occurrence of immutable essences and explaining Divine knowledge through them, and also by studying the circumstance of Divine knowledge through Avicenna's imprinted forms by finding the common aspects between the two theories; it also seeks to show that Sadra's objections are valid if imprinted forms are quiddities and cause forms to occur in God's essence; whereas the study clearly shows that imprinted forms, like immutable essences, are prerequisites of His essence and are existential entities that God's essence is attributed with and the same way that God's detailed knowledge can be explained through immutable essences it can also be analyzed through imprinted forms so much so that the God's detailed knowledge is more deservedly applied to that than to immutable entities.
کلیدواژه‌ها [English]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله