بررسى و تطبیق بحث زمان درفلسفه سنت آوگوستین و صدرالمتألهین

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمى دانشگاه قم

2 دانشجوى دوره دکترى فلسفه از دانشگاه آزاد اسلامى واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

این مقاله به بحث تطبیقى زمان از دیدگاه سنت آوگوستین و صدرالمتألهین پرداخته است. آوگوستین زمان را یک واقعیت خارجى و عینى لحاظ نکرده، بلکه آن را یک امر ذهنى می‌داند که البته بی‌ارتباط با امور عینى نیست  و در ارتباط با تغییر و حرکت، و حوادثى که در گذشته و آینده رخ می‌دهد، تفسیر می‌شود. صدرالمتألهین بر اساس مبانى حکمت متعالیه و خصوصاً دیدگاه خاص خود در حرکت جوهرى و اصالت وجود و تقدّم وجود بر ماهیت، زمان را بُعد چهارم ماده دانسته، و آن را علامت و نحوه وجود سیّال و نوشونده تلقى کرده است. به عبارت دیگر، وى زمان را عَرَض تحلیلى لحاظ کرده که عقل می‌تواند آن‌ را از نحوه وجود اجسام و موجودات مادّى انتزاع کند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Time in the Philosophy of Saint Augustine and Sadr-al-Moteallehin

نویسندگان [English]

  • Ahmad Abedi 1
  • Mahdi Monfared 2
چکیده [English]

In this article we consider the subject of time from Saint Augustine and Sadr-al-Moteallehin’s viewpoints and compare them. Augustine does not consider the time as an external and objective fact, but regards it as a mental entity;   however it is not separated from objective entities and is interpreted in terms of change and movement and the events which occur in the past and future.
Based on the principles of transcendent philosophy particularly his special viewpoint on substantial motion and existentiality, priority of existence to essence, Sadr-al-Motealelhin regards time as the fourth dimension of matter and considers it
as the sign and the way of fluid's existence. In other words, he considers the time as the analytical accident that intellect can drive it from the way of the existence of material bodies and entities. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sadr-al-Motealehin
  • Augustine
  • Time
  • Movement
  • change
  • analytical accident
  • substantial motion
  • extension
  • mind
  • memory
  • expectation

مراجع

1. قرآن کریم.
2..ــــــــــــــــــ، 1376، هستى از نظر فلسفه و عرفان، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.
3. آشتیانى، سید جلال‌الدین، 1378، شرح حال و آراى فلسفى ملاصدرا، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.
4. ابن‌سینا، 1375، اشارات و تنبیهات، قم، النشر البلاغة.
5. ابن‌سینا، 1375، طبیعیات شفا، قم، منشورات مکتبة آیةالله المرعشى، ج1.
6. ارسطو، سماع طبیعى، 1378، محمدحسن لطفى، تهران، طرح نو، چاپ اول.
7. اعوانى، غلامرضا، " چرا ملاصدرا را صدرالمتعألهین نامیده‌اند" خردنامه صدرا، 1384، تهران، ش42.
8. ایلخانى، محمد، تاریخ فلسفه در قرون وسطى و رنسانس، 1382، تهران، سمت، چاپ اول.
9. خامنه‌ای، سید محمد، 1374، "نگاهی به زندگی، شخصیت و مکتب صدرالمتألهین"، خردنامه صدرا، تهران، ش1.
10. هلم، پال "خداوند و تاریخچه زمان"، 1383، فرشاد فرشته صنیعی، نامه علم و دین، شماره 25-28.
11. داورى، رضا، 1383، فلسفه تطبیقى، تهران، انتشارات ساقى، چاپ اول.
12. سبزوارى، حاج ملاهادى، 1413، شرح منظومه،تهران، نشر ناب، چاپ اول، ج2.
13. سهروردى، شیخ شهاب‌الدین، 1380، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، چاپ سوم، ج 2.
14. صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم شیرازى، 1990، الحکمة المتعالیه (اسفار)، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
15.ــــــــــــــــــ، 1378، رسالة فی‌الحدوث، تهران، بنیاد حکمت اسلامی‌صدرا، چاپ اول.
16..ــــــــــــــــــ، 1363، المشاعر، تهران، کتابخانه طهورى، چاپ دوم.
17..ــــــــــــــــــ، 1382، الشواهد الربوبیه، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم.
18. کربن، هانرى، 1369، فلسفه ایرانى و فلسفه تطبیقى، جواد طباطبایى، تهران، انتشارات توس، چاپ اوّل.
19..ــــــــــــــــــ، 1384، مجموعه مقالات هانرى کربن، جمع‌آورى و تدوین محمدامین شاهجویى، تهران، انتشارات حقیقت، چاپ اول.
20. مجتهدى، کریم، 1379، فلسفه در قرون وسطى، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوّم.
21. مطهرى، مرتضى، 1379، حرکت و زمان، تهران، انتشارات حکمت، چاپ پنجم.
22. مطهرى، مرتضى، 1375، حرکت و زمان،  تهران، انتشارات حکمت،ج3.
23. مطهرى، مرتضى، 1366، شرح مبسوط منظومه، تهران، انتشارات حکمت.
24. نصر، حسین، 1365، " صدرالدین شیرازى" در: تاریخ فلسفه در اسلام، میان محمدشریف، تهران، مرکز نشر دانشگاهى، چاپ اول، ج2.
25. وال، ژان، مابعدالطبیعه، 1370، یحیى مهدوى، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ اول.
26. Augustin, St., 1973, The Confessions, tr. by R. S. pine - Coffin, london: Penguin-Books.
27. _________ , 1993, The City of God, tr. by the Rev.Marcus DODS,D.D. of Clasgow, in: A selected library of the Nicene and post-Nicene Fathers of the christian church, vol. 2, pp. 1 – 511.
28. __________ , On the Trinity, tr. by Rev. Arthur West Haddan, B.D., in A selected library of the Nicene and post-Nicene Fathers of the christian church, vol. 3, pp. 17-228.
29. Gilson, Etienne, 1995,  History of christian philosophy in the Middle Ages, New York: Random House.
30. Kirk, G. S., Raven, J. E. and Scfield, M., 1990,. The Presocratic Philosophers: A Critical History with a Selection of Texts, Cambridge.
31. Knuuttila, Simo, 2002, “Time and creation in Augustine”, in: The Cambridge Companion to Augustine, pp.103 - 115, ed. by Eleonore stump and Norman Kretzmann, Cambridge University Press.
32. O'daly, 1999, Gerard, “Augustine”, in: Routledge History of philosophy, vol. 2, ch.12, pp. 388-428.
33. Sorabji, Richard, 1986, Time, Creation and the Continuum: Theories in Antiquity and the Early Middle Ages, cornellUniversity Press, Ithaca and New York.
34. Trape, Agostino, 1977, “Sant Augustine”, in: Patrology, vol. 4, ch.6, pp. 342-462, tr. by Rev. placid solar, D. S. B., ed. by Angelo Di Berardino, christian classics, Allen, Texas.
35. Turetzky, Philip, 1998, Time, Routledge, London and New York.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار