سعادت از دیدگاه ملاصدرا و علّامه طباطبایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

یکی از مباحث مهم فسلفی و کلامی بحث سعادت و شقاوت است. لذا شایسته است دانسته شود که سعادت چیست. لذت، حکمت، خیر و علم است یا چیزی کاملتر و دربرداندة همة اینها. سعادت غایت مطلق و مطلوب نهایی انسان است. سعادت همان چیزی است که انسانها دانسته، یا نداسته در پی آن هستند. و بینش‌ها و گرایشهای اصیل انسانی آن را تأیید می‌کند.
سعادت چیزی است که با هدف خلقت و کمال نهائی انسان هماهنگی دارد.
بنابراین سعادتمند کسی است که در مسیر الی اللّه و کمال مطلق گام بر می‌دارد.
در این مقاله نخست به معنای لغوی و مفهوم اصطلاحی سعادت و شقاوت پرداخته شده و سپس دیدگاه صدرالمتألهین در حکت متعالیه و علامة طباطبائی در المیزان بیان شده است و در ضمن به سؤالاتی از این دست که آیا سعادت از امور حقیقی و مطلق است یا اعتباری و نسبی؟ سعادت امری ذاتی است یا اکتسابی؟ امری دنیائی است یا آخرتی و یا دنیائی ـ آخرتی؟ آرمانی یا دست یافتنی و... پاسخ داده شده است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bliss According to Mulla Sadra and Allamah Tabataba`i

نویسنده [English]

  • Ebrahim Ya`qubi
چکیده [English]

‘Bliss’ and ‘misery’ are among the main discussions in philosophy and theology. In fact, perfect happiness is the ultimate purpose of human beings; it is the same thing that men seek to obtain whether consciously or unconsciously. At any rate, bliss can be considered as what is compatible with the goal of creation and man’s ultimate perfection. In this article, the author first of all expresses the lexical meaning of ‘bliss’ and ‘misery’, then deals with Mulla Sadra’s and Allamah Tabataba`i’s views on ‘bliss’, and finally responses a number of main questions concerning bliss.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • bliss
  • misery
  • real perfection
  • relative perfection
  • physical welfare
  • spiritual felicity
 1 .ابن سینا، بوعلی، 1379،  الاشارات و التنبیهات، باشرح محقق طوسی و قطب الدین رازی، تهران، مطبعة حیدری، ج 3
2.ابن مسکویه، ابوعلی، الفوز الاصغر، لبنان، من منشورات دار مکتبة الحیاة
3.ابن مسکویه، ابوعلی، 1412هـ، تهذیب الاخلاق وتطهیر الاعراق، قم، انتشارات بیدار، چاپ چهارم.
  4.  ابن منظور، جمال الدین محمد، 2004م، لسان العرب، بیروت، دارصادر، الطبعة الثانیه، طبعة جدیدة، ج 7 و داراحیأ التراث العربی، ج 3 ص 22
5.احمدبن فارس، 1422هـ .2000م، معجم مقاییس اللغة، بیروت، داراحیأ التراث العربی، الطبعة الاولی، طبعة جدیدة،  یک جلدی ذیل «سعد» ص 459
6. --------، 1414هـ . 1994م، مجمل اللغة، محقق: شهاب الدین ابوعمر، بیروت، دارالفکر،  و چاپ مؤسسة الرسالة، عراق
 7.ارسطو،1378، اخلاق نیکو ماخوس، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، طرح نو، و ترجمه سید ابوالقاسم پورحسینی، انتشارات دانشگاه تهران (دوره دو جلدی) چاپ دوم، 01381
8. . جمعی از نویسندگان، بی تا، المعجم الوسیط، یک جلدی، تهران، انتشارات الحوراء، چاپ اول، زمستان
  9. رازی، محمدبن ابی بکر، بی تا، ترتیب مختارالصحاح (الصحاح اللغة للجوهری) مکة المکرمة، دارالفکر.
10. راغب الاصفهانی، بی تا، معجم المفردات القرآن، تحقیق ندیم مرعشلی، قم، دار الکتب العلمیة.
 11. زمخشری، جارالله محمودبن عمر، 1422ه -2001م، اساس البلاغة، بیروت، داراحیأ التراث العربی، الطبعة الاولی، طبعة جدیدة.
12. سجادی، سید جعفر، 1373، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات کومش، چاپ سوم، زمستان  ج 2
13. شیرازی، صدر الدین محمد، 1362، المبدأ و المعاد، ترجمه احمدبن محمد اردکانی، به کوشش  عبد الله نورانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی
14._____،_________، 1391ق، شرح اصول کافی، مکتبة المحمود.
15. _____،_________، 1383، اسفار، قم، چاپ مصطفوی، ج 9
16._____،_________، 1378، تفسیر قرآن، تحقیق محمد خواجوی، قم، انتشارات بیدار، چاپ چهارم،  ج 6.
17.______، _________،136، الشواهد الربوبیة، الاشراق السادس، المشهد الثالث، با تعلیق آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
18. . _____،__________،1376، رساله سه اصل به تصحیح محمد خواجوی، انتشارات طوسی، تهران .
19. شیخ صدوق، محمد، من لایحضره الفقیه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 4
20. علامه طباطبائی، محمد حسین، 1392، المیزان، قم، مطبوعاتی اسماعیلیان،  جلد اول - دوم - سوم - چهارم - هشتم - یازدهم – سیزدهم
21. طوسی، خواجه نصیر الدین، بی تا، اخلاق ناصری، تهران، انتشارات علمیة اسلامیة،
و اخلاق ناصری، مصحح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، انتشارات خوارزمی، چاپ پنجم
22. فارابی، ابو نصر، 1384، تحصیل السعادة و التنبیه علی سبیل السعادة، مترجم دکتر علی اکبر جابری مقدم، قم،دارالهدی،چاپ اول، پائیز
23. ____،_____، فصوص الحکم، افست، انتشارات بیدار
24. فراهیدی، خلیل بن احمد، 1404 العین (ترتیب کتاب العین - البکائی) قم المشرفة، مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة الاولی، محرم الحرام، و مؤسسة دارالهجرة، چاپ اول، 1405 ﻫ
25. فیومی المقری، احمدبن محمد، 1420ق،2000م، المصباح المنیر، بیروت، المکتبة العصریة، الطبعة الثانیة.
26. کاپلستون، فدریک، تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، سروش، چاپ دوم
27. محقق نراقی، مهدی، جامع السعادات،چاپ نجف اشرف،ج1.
28. مصباح یزدی، محمد تقی، 1376، اخلاق در قرآن، نگارش محمد حسین اسکندری، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
CAPTCHA Image