کثرت‌گرایی دینی: بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه مطهری و کارل رانر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

کثرت‌گرایی دینی از جمله مباحث مهمی است که در دوران معاصر در محافل علمی مغرب‌زمین تکوین یافت و سپس در میان متفکران اسلامی نیز دامن گسترانید. بسیاری از اندیشمندان، فیلسوفان و متکلمان غربی و شرقی وارد این حوزه شدند و مباحث گوناگونی ارائه کردند. این پژوهش بر آن است تا موضوع یادشده را، با تأکید بر مسئله رستگاری، از منظر دو متأله مسیحی و مسلمان یعنی کارل رانر و مرتضی مطهری بررسی کند. این دو اندیشمند قائل به «شمول‌گرایی» در این زمینه هستند. شمول‌گرایی ضمن تأکید بر حقانیت تنها یک دین، دیگر ادیان را برخوردار از نجات می‌داند. رانر با نظریه «مسیحیان گمنام» و مطهری با نظریه «مسلمانان فطری» به تبیین امکان رستگاری غیرمسیحیان و غیرمسلمانان پرداخته‌اند. رانر بهره‌مندی از فیض مسیح از رهگذر اخلاق و کردار نیک و پرهیز از گناهان و نیز گواهی وجدان شخصی مبنی بر درست بودن دین غیرمسیحیان را شرط لازم نجات می‌داند. مطهری نیز غیرمسلمانان نیکوکار را در صورت نداشتن عناد و به شرط فقدان امکان تحقیق، لایق رستگاری دانسته، گناهان غیرمسلمانان را به شرط قصور و استضعاف فکری مستحق آمرزش معرفی می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pluralism: a Comparative Review and Analysis of Motahhari and Karl Rahner's View

نویسندگان [English]

  • Mohammad javad Najafi 1
  • Javad Mohammadi 2
چکیده [English]

In the future

   الف- منابع فارسی:
-        ریچاردز،گلین(1383)،رویکردهای مختلف به پلورالیزم دینی،ترجمه رضا گندمی و احمدرضا مفتاح،چاپ دوم،قم،مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
-        سبحانی ، جعفر(1381).«پلورالیزم دینی»رواق اندیشه،شماره 8، 1381 ،ص 14.
-        سروش عبد الکریم(1376).«صراط های مستقیم».کیان، سال هفتم،شماره 36،ص3.
-        فلاحی،جعفر و علمی(1391)،قربانی، الهیات فیض کارل رانر در میانه کلیسای کاتولیک و الهیات نو،نشریه الهیات تطبیقی،سال سوم،شماره هفتم، 1391، ص 19-36.
-        مطهری ،مرتضی(1370)،ختم نبوت،چاپ ششم،تهران،انتشارات صدرا.
-        مطهری، مرتضی(بی تا) مجموعه آثار استاد شهید مطهرى‏،بی چا،تهران،انتشارات صدرا.
-        مطهری،مرتضی(1370)،ولاءها و ولایت ها،چاپ ششم،تهران،انتشارات صدرا.
-        مطهری،مرتضی(1371)،وحی و نبوت،چاپ ششم،تهران،انتشارات صدرا.
-        مطهری،مرتضی(1372)،عدل الهی،تهران،انتشارات صدرا.
-        نجفی فرزاد(1384ش).،تحلیل انتقادی مبانی معرفت شناختی پلورالیسم دینی، چاپ اول، قم،انتشارات حکمت رویش.
-        هیک ، جان. ( 1384). «مصاحبه»،اخبار ادیان،شماره 12،ص 42.
-        هیک، جان(1383).«نظریه های کثرت گرایی دینی»(ترجمه مسعود فریامنش)،اخبار ادیان،شماره 7،.ص 88.
 
ب- منابع لاتین:
-          Berard, L., Gregory, F. Jonathan, Y., Richard, E., Denis, J., David, J. (Eds.). (2003). The New Catholic Encyclopedia (2nd ed.). Washington Dc: Thomson.
-           Copleston, F. (1960). A History of Philosophy. New York: Doubleday.
-          Fletcher, J. H. (2005). Rahner and religious diversity. In D. Marmion, M. E. Hines (Eds), The cambridge companion to Karl Rahner (pp. 235-249). New York: Cambridge University Press.
-          Kilby, K. (2004).  Karl Rahner Theology and philosophy. New York: Routledge. 
-          Norman Wong, R. (2001).  Karl Rahner's Concept of the 'Anonymous Christian. Church & Society, Vol .4, no. 1.
-          Hick, J. (1980).  God has many names, Philadelphia: West Minster.
CAPTCHA Image