بررسی نظریه کلامی فخر رازی و علامه طباطبایی دربارة رؤیت خدا

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه قم

چکیده

از جمله مباحث کلامی، رویت خداوند متعال، به ویژه در روز قیامت می‌باشد که امامیه، اشاعره و معتزله در خصوص آن دچار اختلاف نظر هستند؛ امامیه بر عدم جواز رؤیت و در مقابل اشاعره، بر جواز رؤیت خداوند در روز قیامت معتقدند؛ از جمله دلائل هر یک از آنها استدلال بر آیه « لاتدرکه الابصار » است. در این مقاله دیدگاه کلامی هر یک بررسی شده و ضمن بیان نظر علامه طباطبایی، مفسر بزرگ معاصر امامیه در خصوص عدم رؤیت، به نقد دیدگاه فخر رازی از مفسران بزرگ اشاعره پرداخته شده و بیان شده که رؤیت بصری خداوند ملازم با جسمانیت و جهت و حیّز دار بودن خداوند است و منافات با مبانی واجب الوجود و تجرد ذات دارد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vision of God According to Fakhr-ad-din ar-Razi and ‘AllāmahTabātabā’ī

نویسنده [English]

  • Sayyid Reza Mu’addab
چکیده [English]

Among theological discussions is vision of God, especially in the next life, upon which Imamites, Asharites, and Mu`tazila have a difference of opinion. Whereas Asharites maintain that vision of God is possible Imamites reject the possibility of seeing God in the hereafter. They both offer arguments to prove their own view; one argument presented by both of them is the Qur’anic verse 6:103 (“the eyes attain Him not, but He attains the eyes”). The author in this article is going to deal with the explanation and examination of two Islamic thinkers’ viewpoints, ‘Allamah Tabataba’i and Fakhr ar-Razi, as well as to criticize the latter’s opinions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • vision
  • sights
  • ‘Allamah Tabataba’i
  • Fakhr ar-Razi
  • necessity being
  • corporeality
  1. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، دارالاحیاء التراث، بیروت، 1407، ق.
  2. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، 1410 ق.
  3. حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم، مکتبه المصطفوی، بی تا.
  4. دشتی، محمد، شرح نهج البلاغه، موسسه فرهنگی امیر المومنین، قم، 1382 ش.
  5. رازی، ابوالفتوح، روض الجنان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلامیه، 1352.
  6. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، 1986 م.
  7. مخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، قم، نشرالبلاغه، 1413 ق.
  8. سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، قم، منشورات الشریف الرضی، بی‌تا.
  9. شهرستانی، محمد بن عبد الکریم، الملل و النحل، بیروت، دارالمعرفه، بی تا.
  10. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی، 1393 ق.
  11. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات ناصر خسرو، بی تا.
  12. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، نجف المطبعه العلمیه، 1376.
  13. فخر رازی، التفسیر الکببر، (مفاتیح الغیب)،بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، بی تا.
  14. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، موسسسه الوفاء، 1403 ق.
  15. محمد رشید رضا، تفسیر المنار، بیروت، دارالفکر، 1342 ق.
  16. مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دار الفکر، بی تا.
  17. نجمی، محمد صادق، سیری در صحیحین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1379 ش.
CAPTCHA Image