بررسی تناهی یا عدم تناهی عالم طبیعت از منظر فلسفه و کیهان‌‌شناسی جدید

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه قم

2 دانشیار گروه فیزیک دانشگاه قم

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام

چکیده

موضوع متناهی یا نامتناهی بودن عالم طبیعت از دیرباز علاقه همگان (اعم از دانشمندان، فیلسوفان، و حتی عموم مردم) را برانگیخته و گرچه، به خصوص در فلسفه، به تفصیل به آن پرداخته شده، اما همان‌گونه که در این مقاله خواهیم دید پرداختن به این موضوع با توجه به نگاه‌های عمیق‌تر ریاضی و هندسی که اکنون می‌‌شناسیم و بر اساس شناخت فیزیکی (نجومی‌ و کیهان‌‌شناسی) وسیع‌تری که به شکل جدید در دسترس قرار دارد، لازم به نظر می‌رسد. در این مقاله، پس از طرح مقدماتی از عناوین و اصطلاحات لازم و مختصری از علم کیهان‌‌شناسی جدید، ادله مشهور اکثر فلاسفه را که قائل به تناهی عالم طبیعت بوده‌اند، مطرح می‌کنیم و به بررسی و نقد این دلایل می‌پردازیم.این نگرانی که به هر حال عالم طبیعت یک مخلوق ممکن‌الوجود است و نمی‌تواند نامتناهی باشد با استدلال ریاضی قابل رفع است، که اگر این عدم تناهی در یک یا چند بعد باشد مشکلی نیست؛ چرا که همواره می‌توان چنین عالمی‌ را در عالم با ابعاد بیشتر محصور کرد. در خصوص مدل استاندارد کیهان‌‌شناسی و مواردی مانند انبساط عالم و «نقطه» انفجار بزرگ، که در ظاهر دال بر متناهی بودن عالم است، نیز توضیحاتی طرح شده که موضوع به این سادگی نیست و در شرایط فعلی شاهد و دلیل متقنی بر متناهی بودن کیهان نداریم و بهتر است منتظر کشفیات و اطلاعات رصدی جدیدتر باشیم. البته، با توجه به یک حالت شناخته‌شده در ریاضیات که می‌توان مجموعه بی‌کران ولی متناهی داشت، این حالت نیز برای جهان طبیعی قابل تصور است که کیهان مرز و کرانی نداشته باشد و در عین حال متناهی باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of the Finitude or Infinitude of Natural World form the View of Philosophy and New Cosmology

نویسندگان [English]

  • Habibollah Danesh Shahraki 1
  • Habibollah Razmi 2
  • Iman Baqhbani 3
چکیده [English]

Finitude or infinitude of natural world has long attracted everyone (including scientists, philosophers and even general public) and, as we shall see in the present paper, it seems necessary to discuss the issue with regard to deeper mathematical and geometric outlooks that we know today and on the basis of broader physical (astrological and cosmological) knowledge which in newly available, although it has been discussed in detail, particularly in philosophy. Having provided an introduction to necessary terms and topics and a brief review of new cosmology, this paper puts forward most philosophers' famous proofs, who believe in finitude of natural world, and analyzes and criticizes them. The concern that natural world is anyway a possible being and cannot be infinitude can be alleviated by mathematical reasoning, that is, there is no problem if this infinitude is in one or more dimensions because we can always limit this world within a world with more dimensions. Some explanations are proposed on the standard model of cosmology and such issues as expansion of universe and "point" of big bang which apparently indicate finitude of the universe. The explanations means that the issue is not such a simple one and we  now have no strong reason and evidence for finitude of the cosmos and should wait for new observational discoveries and information. No doubt, there can be an unbounded but limited set on the basis of a known condition in mathematics. This condition can be considered for natural world which can be unbounded but limited.
Key words: natural world, limited, unlimited, cosmology, expansion of universe.



[1] . Assistant professor of department of philosophy, Qom University


[2] . Associate professor of department of physics, Qom University


[3] . MA of philosophy, Qom University 

کلیدواژه‌ها [English]

  • natural world
  • finitude
  • infinitude
  • cosmology
  • expansion of universe

مراجع

ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404). الشفاء (الطبیعیات)، قم: مکتبة آیة الله مرعشی، ج1.
حسن‌زاده آملی، حسن (1380). هزار و یک نکته، قم: نشر فرهنگی رجاء، چاپ چهارم.
سبزواری، ملا هادی (1369-1379). شرح المنظومة، تهران: نشر ناب، چاپ اول، ج4.
سهروردی، شهاب‌‌الدین یحیی (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم، ج4.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1373). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. تهران: بنیاد حکمت اسلامی ‌صدرا، چاپ اول، ج5.
------ (1981). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم، ج4.
صلیبا، جمیل (1366). فرهنگ فلسفی، ترجمه: منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.
عاملی (شیخ بهایی)، محمد بن حسین (1403). کشکول، بیروت: انتشارات اعلمی، چاپ ششم، ج2.
ملک‌شاهی، حسن (1363). ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا، تهران: انتشارات سروش.
هاوکینگ، استیون؛ ویلیام، استفن (1369). تاریخچه زمان از انفجار بزرگ تا سیاه‌چال‌ها، ترجمه: حبیب‌الله دادفرما، زهره دادفرما، تهران: انتشارات کیهان، چاپ اول.
هوگان، کرایگ (1380). انفجار بزرگ؛ نگاهی به چگونگی شکل‌گیری کیهان،ترجمه: علی فعال پارسا، مشهد: شرکت به‌نشر، چاپ چهارم.
 
 
Bondi, H.; Gold, T. (1948). "The Steady-State Theory of the Expanding Universe," MNRAS, vol. 108. 
Hoyle, Fred (1948). "A New Model for the Expanding Universe," MNRAS, vol. 108.                            
Hubble, Edwin (1929). "A Relation between Distance and Radial Velocity among Extra-Galactic              Nebulae"  Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Vol. 15, Issue 3, pp. 168-173.
Thomson, William (1862). "On the age of the sun’s heat", Macmillan’s Mag., vol. 5, 288–93; PL, 1, 394–68.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار