تأمّلی بر ارزش معلومات از نظر علامه طباطبائی (ره)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات دانشگاه اصفهان

2 کارشناسی ارشد رشتة فلسفه و کلام اسلامی

چکیده

از پیچیده‌ترین مباحث فلسفی که سرنوشت بسیاری از مسائل به آن وابسته است، بحث علم وادراک است. و از جمله پرسش هایجدّی در این خصوص، مقدار اعتبار معلومات ودانش ما انسان‌هاست و این‌که واقع‌نمایی علم چگونه و در چیست؟
در میان اندیشمندان معاصر، علامه طباطبائی(ره) بیشازسایرین، به اینمهم توجه کرده ومباحث ارزش‌مندی را دربارة این موضوع ارائه داده اند. ایشان با ارجاع تمام علوم حصولی به علوم حضوری و پایه‌دانستن علوم حضوری، اولاً، رویکرد نوینی در این قلمرو داشته و ثانیاً، به توجیه خطای حواس دست یافتند.
در این نوشتار، ضمن تحلیل و تبیین دیدگاه علامه طباطبائی (ره) در باب ارزش معلومات و توجیه خطای حواس و یادآوری نکاتی چند در مورد این نظریه، سعی بر این داشته ایم تا تقریری منسجم‌تر با برخورداری از کمترین اشکال را در خصوص گونة واقع‌نمایی علم ارائه کنیم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Reflection upon the Value of Knowledge According to the Viewpoint of `Allāmah Tabātabā’ī

نویسندگان [English]

  • Jafar Shānazari 1
  • Ghasem Rezaei Adriani 2
چکیده [English]

Among the most complex philosophical issues is the value of knowledge, which determines the destiny of many other philosophical problems. In this regard, there are some serious questions such as, how much is the validity of human beings’ knowledge, how and in what is the veridicality of knowledge?
Among the contemporary philosophers, `Allāmah Tabātabā’ī has examined this important with further scrutiny and presented valuable discussions; referring all the acquired knowledge to the presential knowledge and considering the presential knowledge as basic, he firstly adopted a new approach in this domain and secondly attained an explanation of the errors of the senses. The present essay, analyzing `Allāmah Tabātabā’ī’s viewpoint on the value of knowledge, and emphasizing a number of its features, is going to present a more coherent assertion of it, possessing the least difficulties in regard to the veridicality of knowledge.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge
  • value of perceptions
  • veridicality
  • acquired knowledge
  • presential knowledge
  1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، وجود رابط و مستقل در فلسفة اسلامی، چاپ اول، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1362.
  2. حائری، مهدی، علم حضوری، علم حصولی، فصلنامه ذهن، سال اول، شمارة اول، 1379.
  3. خسرو پناه، عبدالحسین، علم حضوری و کارکردهای معرفت شناختی آن، فصلنامة ذهن شماره‌های 15و16، 1381.
  4. صدرالمتألهین، محمدبن ابراهیم، الحکمه المتعالیه، داراحیاءالتراث العربی، بیروت، 1423.
  5. ـــــــــــــــــــــــــ ، الشواهدالربوبیه، تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ دوم مرکز نشر دانشگاهی، تهران، 1360.
  6. فرامرز قراملکی، احد، منطق، چاپ چهارم، دانشگاه پیام نور، تهران، 1378.
  7. عرب مومنی، ناصر، نقدی بر وجود ذهنی از دیدگاه صدرالمتألهین (ملاصدرا وحکمت متعالیه) چاپ اول، نشر بنیاد حکمت صدرا، تهران، 1380.
  8. طباطبائی، محمد حسین، نهایة الحکمه، چاپ سیزدهم، انتشارات دفترتبلیغات اسلامی، قم، 1416
  9. ـــــــــــــــــــ ، اصول فلسفه و روش رئالیسم، چاپ هفتم، انتشارات صدرا، تهران، 1379
  10. ـــــــــــــــــــ ، تعلیقة علی الحکمة المتعالیة، منبع شمارة 4.
  11. مصباح، محمد تقی، تعلیقة علی النهایة الحکمه، چاپ اول، مؤسسه در راه حق، قم، 1450.
  12. ـــــــــــــــــــ ، ارزش شناخت، دومین یادوارة علامه طباطبائی، تهران، .1375
  13. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، چاپ چهارم، انتشارات صدرا، تهران، .1378

 

CAPTCHA Image