بررسی نظریه ها در باب شفاعت و بازتاب آن در شعر فارسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه اراک

چکیده

 
شفاعت از ریشه شفع به معنی پایمردی و خواهشگری است که یکی از مباحث مهم در اندیشه اسلامی می باشد که از قدیم الایام صاحب نظران درخصوص آن به فراوانی سخن گفته‌اند.
اگر چه آیات شفاعت به خوبی نشان می دهد این مسأله موضوعی است همراه با قید و شرط؛ ولی تمامی مذاهب اسلامی اصل آن را پذیرفته اند اما در کیفیت آن اختلاف دیده می شود. در این نوشتار ضمن آوردن تعاریف و نظرات دانشمندان اسلامی و ذکر آیات و احادیث مرتبط، به طرح اشکالات مربوطه از طریق توصیف و تحلیل و جواب آنها پرداخته و علاوه  بر بیان اثرات تربیتی شفاعت، بازتاب آن در اشعار تعدادی از شعرای معروف فارسی زبان نیز نشان داده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Theories on Intercession and Its Reflection in Persian Poetry

نویسنده [English]

  • Amin Rahimi
چکیده [English]

Shafa'at (Intercession), the root of which is Shafa'a meaning assistance and requesting, is a significant issue in Islamic thought and has long been discussed extensively by scholars. Although Quranic verses on intercession clearly show that it is a conditioned issue, all Islamic denominations have accepted its core concept while differing in terms of its manner. Providing the definitions of intercession, Muslim thinkers' view about it and related Quranic verses and traditions, the present paper discusses the related criticisms of intercession through description and analysis and answers them.  In addition, it explains its educational effects and exposes its reflection in the poems of some prominent Persian poets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intercession
  • Quran
  • Islam
  • prophet
  • sin
  • Persian Poetry

مراجع

  1. قرآن مجید
  2. ابن منظور(1413ق)، لسان العرب، بیروت ، دار احیاء التراث اعربی، الطبعة الثانیة، بیروت.
  3. احمد بن حنبل شیبانی (بی تا) مسند احمد، ،بیروت، دار صادر، بی تا.
  4. تفتازانی سعد الدین (1973م ) ،شرح العقاید به ضمیمه عقاید عمر نسفی ،استانبول.
  5. جوادی آملی، عبد الله(1383) ، تسنیم(تفسیر قرآن) ، مرکز نشر اسراء،چاپ سوم، قم.
  6. حلی علامه(1399ق) ، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد خواجه نصیر، نشر موسسه العلمی للمطبوعات ، چاپ اول، بیروت .
  7. خاقانی شروانی (1368)، دیوان خاقانی، تصحیح سید ضیاء الدین سجادی ، انتشارات زوّار، تهران.
  8. دهخدا علی اکبر، (1377) لغت نامه ، انتشارات دانشگاه تهران (چاپ جدید)،16 مجلد،چاپ دوم، تهران.
  9. راغب اصفهانی(1369)،مفردات الفاظ القرآن، ترجمه سعید غلامرضا خسروی حسینی، انتشارات مرتضوی، تهران.
  10. ربانی گلپایگانی، علی (1382)، درآمدی بر علم کلام، انتشارات دارالفکر، چاپ سوم، قم.
  11. سبحانی، جعفر(1354)، شفاعت در قلمرو عقل و قرآن و حدیث، دار الکتب الاسلامیه، تهران.
  12. سعدی شیرازی، مصلح الدین (1372)، بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، انتشارات خوارزمی، چاپ چهارم، تهران.
  13. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1363) ،کلیات تصحیح محمد علی فروغی ، ،انتشارات امیر کبیر ،تهران.
  14. سنایی غزنوی، مجد الدین(1368)، حدیقة الحقیقة، تصحیح مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران .
  15. شرتونی اللبنانی، سید الخوزی(1889م) اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، بیروت.
  16. صفا، ذبیح الله (1371)،تاریخ ادبیات در ایران، انتشارات فردوس،چاپ دوازدهم، تهران.
  17. طباطبایی، علامه محمدحسین(1363)، المیزان فی تفسیر القرآن ، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
  18. طبرسی، شیخ فضل بن حسن(بی تا) ،مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح رسولی محلاتی و سید فضل الله طباطبایی، دارالمعرفة، بیروت.
  19. طنطاوی(1412ق)، تفسیر الجواهر، داراحیاء التراث العربی، طبع چهارم، بیروت.
  20. طهرانی، حاج میرزا ابوالفضل (1383) ، شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشور، انتشارات مرتضوی،چاپ دوم، تهران.
  21. عبدالباقی، محمد فؤاد (1364ق)، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، دار الکتب المصریه، قاهره.
  22. عطار نیشابوری، محمد(1365)، منطق الطیر، سید صادق گوهرین، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
  23. عیاض اندلسی، قاضی(بی تا)، شرح صحیح مسلم(الاکمال) طبع سوم، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
  24. فخر رازی(1412ق)،تفسیر کبیر(مفاتیح الغیب)، دار احیاء التراث العربی، طبع چهارم، بیروت.
  25. قرشی ، سید علی اکبر(1376)، قاموس قرآن، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، تهران.
  26. مجلسی، علامه محمد باقر(1301ق ) ، بحار الانوار، 26مجلد، تهران.
  27. محمدی، علی(1371)، شرح کشف المراد علامه حلّی، انتشارات دارالفکر، چاپ دوم، قم.
  28. مشیدی، جلیل(1379)، کلام در کلام مولوی، انتشارات دانشگاه اراک، چاپ اول، اراک.
  29. مطهری، مرتضی(1357)، عدل الهی، انتشارات صدرا، چاپ دهم، قم.
  30. مطهری، احمد و کاردان، غلامرضا (1359)، شفاعت، موسسه در راه حق، قم.
  31. معین ، محمد(1364)، فرهنگ فارسی معین، انتشارات امیر کبیر، تهران.
  32. مفید، شیخ نعمان محمد (1371ق)، اوائل المقالات، نشر مکتبة الدوری، طبع دوم، تبریز.
  33. مکارم شیرازی، ناصر(1380) ، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهلم، تهران
  34. مولوی، جلال الدین(1372)، مثنوی معنوی، تصحیح و شرح محمد استعلامی، انتشارات زوّار،چاپ چهارم، تهران.

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار