بررسی مسئله حدوث یا قدم نفس از نگاه ملاصدرا و افلاطون

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 استاد فلسفه دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

روشن کردن این مطلب که مسئله نفس و حدوث یا قدم آن چگونه ذهن افلاطون و ملاصدرا را به خود مشغول داشته، هدف اصلی این نوشته است. چه دلایلی افلاطون را قائل به قدم نفس کرد؟ چرا فلاسفه اسلامی، خصوصاً ملاصدرا، علی‌رغم نپذیرفتن این دلایل با چنین محذوراتی مواجه نشدند؟ برای دست‌یابی به چنین هدفی، علاوه بر بررسی آثار این دو اندیشمند، موقعیت اجتماعی و دغدغه‌های فکری هر یک از دو متفکر که منجر به بروز و ظهور تفکرات خاص آنها شده، بررسی می‌شود. به نظر می‌رسد رفع مشکلات مربوط به مسئله نفس افلاطون میسر نمی‌شود مگر با نگاه وجودی فلاسفه اسلامی و به نحو خاص ابداعات ملاصدرا در این فلسفه.
 


 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of Temporality or Eternity of Soul in Mulla Sadra and Plato's View

نویسندگان [English]

  • zohre sadat naje 1
  • reza akbariyan 2
چکیده [English]

 
Zohreh Sadat Naji, Reza Akbarian
The present paper mainly seeks to elaborate on how the problem of soul and its temporality or eternity occupied Mulla Sadra and Plato's minds. What reasons made Plato to believe in eternity of soul? Why Muslim philosophers, especially Mulla Sadra, did not face such constraints in spite of the fact that they did not accept these reasons? To this end, the present paper reviews not only these two thinkers' works but also their social status and intellectual concerns, which resulted in developing their specific thoughts. It seems that the problems related to the issue of soul cannot be solved except with Muslim philosophers' existential view and particularly with Mulla Sadra's innovations in philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • eternity of soul
  • soul
  • temporality of soul
  • Mulla Sadra
  • Plato

مراجع

  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1372). قواعد کلی در فلسفه اسلامی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج3.
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1382). ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران: طرح نو، ج3.
  • ابن سینا (بی‌تا). النفس من کتاب الشفاء، تحقیق: آیت‌الله حسن‌زاده آملی، مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی.
  • ارسطو (1378). درباره نفس، ترجمه: علی‌مراد داوودی، تهران: حکمت.
  • ______ (1385). مابعدالطبیعه، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
  • استنیلند، هیلری (1383). کلی‌ها، ترجمه: نجف دریابندری، تهران: نشر کارنامه.
  • افلاطون (1380). دوره آثار، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی، ج1-4.
  • اکبریان، رضا (1386 الف). مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • اکبریان، رضا (1386 ب). حکمت متعالیه و تفکر فلسفی معاصر، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  • اکبریان، رضا؛ زمانی‌ها، حسین (1386ج). «بررسی و تحلیل نظریه مثل و جایگاه آن از دیدگاه افلاطون و ملاصدرا»، در: نامه مفید، س13، ش59، ص103-124.
  • حائری یزدی، مهدی (1361). هرم هستی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • حسن‌زاده آملی، حسن (1379). سرح العیون فی شرح العیون، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
  • ______ (1372). دروس معرفت نفس، ج3، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
  • ژیلسون، اتین (1379). روح فلسفه قرون وسطا، ترجمه: ع. داوودی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • شیرازی، قطب الدین محمود (1383). شرح حکمه الاشراق. به اهتمام: مهدی محقق و عبد‌الله نورانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (بی‌تا). الاسفار الاربعه، ج3، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • ______ (1375 الف). الاسفار الاربعه، شرح: محمدتقی مصباح یزدی، تحقیق و نگارش: محمد سعیدی‌مهر، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ج8.
  • ______ (1375 ب). الاسفار الاربعه، ج9، مقدمه و تصحیح و تحقیق: رضا اکبریان، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  • ______ (1381). المبدا و المعاد، تصحیح و تحقیق و مقدمه: محمد ذبیحی و جعفر شاه‌نظری، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  • ______ (1366). الشواهد الربوبیه،ترجمه و تفسیر جواد مصلح، تهران: سروش.
  • مطهری، مرتضی (1373). مجموعه آثار: اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا، ج6.
  • ______ (1384). مجموعه آثار: درس‌های الاهیات شفا، تهران: صدرا، ج7 بخش فلسفه.
  • وال، ژان (1370). مابعدالطبیعه، ترجمه: یحیی مهدوی، تهران: خوارزمی.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش‌های فلسفی -کلامی
دوره 14، 3-4 - شماره پیاپی 55
خرداد 1392
صفحه 147-166

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار