خوانش فارابی و گادامر از افلاطون

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار موسسه حکمت و فلسفه ایران

چکیده

 
 
چکیده
فارابی فلسفه افلاطون را در قالب زبان و روش ارسطو توضیح داده و از منطق صوری در تفسیرهای خویش سود جسته است. اما گادامر معتقد است فلسفه دیالکتیکی افلاطون را فقط با دیالکتیک خودش و نه با روشی دیگر می‌توان فهمید. فارابی فیلسوفی مشائی است اما به تفاوت شیوه بیان دیالکتیکی افلاطون و روش صوری ارسطو در آثارش اشاره می‌کند. او در تدوین فلسفه نوینش به تفکر توفیقی تمدن اسلامی که لازمه آن وحدت اصل تفکر فلسفی است توجه کرده است. تقسیم‌بندی نوین فارابی از علوم، و منشأ یکسان دیانت و فلسفه در تفکر او به همین نکته باز می‌گردد. در نهایت فارابی چنین نتیجه می‌گیرد که می‌توان میان افلاطون و ارسطو وفاق (جمع) ایجاد کرد. اما برخلاف فارابی، گادامر بر اساس پرسش و پاسخ هرمنوتیکی می‌خواهد با امتزاج افق خویش با متن، به پرسش‌های پنهانی که افلاطون در پی پاسخ به آنهاست برسد. از نظر او، متن بیگانه‌ای است که حالت پرسش و پاسخ دادن به آن، نحوه وجودی آناست. این رجوع به متن مستلزم دوری هرمنوتیکی است، اما او دور هرمنوتیکی را صوری ندانسته، آن را بری از اشکال‌های وارد بر روش‌های نظری می‌داند. گادامر اختلافات ارسطو با افلاطون را برآمده از روش صوری ارسطو و تنها در شیوه بیان او می‌داند و معتقد است می‌توان میان افلاطون و ارسطو وفاق ایجاد کرد. در این نوشتار نشان می‌دهیم فارابی (بر اساس روش صوری) و گادامر (بر اساس هرمنوتیک فلسفی) به نتیجه‌ای واحد، یعنی وفاق افلاطون و ارسطو، رسیده‌اند. مسلماً یکسان دانستن آرای افلاطون و ارسطو با تفسیرهای فلسفی، رقیبی برای رهیافت‌های صرفاً تاریخی- تجربی است که در آن فلسفه فارابی را التقاطی از آرای افلاطون و ارسطو دانسته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Farabi and Gadamer's Interpretation of Plato's Philosophy225

نویسنده [English]

  • morteza hosaini
چکیده [English]

Farabi elaborates on Plato's philosophy through Aristotle language and method, and uses formal logic in his interpretations, but Gadamer believes that Plato's dialectic philosophy can be understood by nothing but his own dialectic. Farabi is a peripatetic philosopher but, in his works, refers to the difference between Plato's dialectic method and Aristotle formal method. In formulating his new philosophy, Farabi takes into consideration the reconciling thought of Islamic civilization which requires the unity of the basis of philosophical thought. His new division of sciences and the same origin of religiosity and philosophy in his thought refer to this point. Finally, Farabi concludes that Plato and Aristotle's philosophies and methods can be reconciled (gathered together). Contrary to Farabi, however, Gadamer tries to answer the hidden questions which Plato seeks to answer by combining his horizon of thought with text based on hermeneutic question and answer. In his view, text in a stranger that giving question and answer mode to it is its lively status, real dialogue and existential manner. This reference to text necessitates a hermeneutic cycle, but Gadamer believes that hermeneutic cycle is not formal and is free from problems attributed to theoretical methods. Gadamer believes that differences between Aristotle and Plato are the results of former's formal method and way of explanation. Therefore, Gadamer also concludes that Plato and Aristotle's philosophies and methods can be reconciled (gathered together). The present paper shows that Farabi (based on formal method) and Gadamer (based on philosophical hermeneutics) draw the same conclusion, that is, the reconciliation between Plato and Aristotle. No doubt, equalizing Plato and Aristotle views with philosophical interpretations is a rival for merely historical-empirical approaches in which Farabi's philosophy is regarded a combination of Plato and Aristotle views.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Farabi
  • Gadamer
  • Plato
  • philosophy of Greece
  • Utopia
  • philosophicalhermeneutics
  • method

مراجع

  • آل یاسین، جعفر (1371). اربع رسائل فلسفیه، تهران: حکمت.
  • ــــــــ (1983). فیلسوفان رائدان الکندی و الفارابی، بیروت: دار الاندلس.
  • احمدی، بابک (1380). ساختار و هرمنوتیک، تهران: انتشارات گام نو.
  • داوری اردکانی، رضا (1382). فارابی فیلسوف فرهنگ، تهران: نشر ساقی.
  • ــــــــ (1377). فارابی مؤسس فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • رضوانی، محسن (۱۳۸۵). لئو اشتراوس و فلسفه سیاسی اسلامی، قم: مرکز انتشارات مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  • راسل، برتراند (1353). تاریخ فلسفه غرب، ترجمه: نجف دریابندری، تهران: شرکت سهامی کتاب، ج1.
  • رهبری، مهدی (1385). هرمنوتیک و سیاست، تهران: انتشارات کویر.
  • ریخته‌گران، محمد‌رضا (1378). منطق و بحث عام هرمنوتیک، تهران: انتشارات کنگره.
  • شریف، م. م. (1362). تاریخ فلسفه در اسلام، مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی، ج1.
  • الفاخوری، حنا؛ الجر، خلیل (1373). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه: عبدالحمید آیتی، تهران: انتشارات علمی - فرهنگی.
  • الفارابی، محمد بن محمد (1991). آراء اهل المدینه الفاضله، تصحیح: نادر البیر نصری، بیروت: دارالمشرق.
  • ــــــــ (بی‌تا). اعضاء الحیوان و افعالها و قواها، نسخه خطی دانشگاه تهران به شماره 24/10.
  • ــــــــ (1346). التعلیقات، الهند: مطبعه مجلس دائره المعارف العثمانیه، حیدرآباد الدکن.
  • ــــــــ (1349). الدعاوی القلبیه، الهند: مطبعه مجلس دائره المعارف العثمانیه، حیدرآباد الدکن.
  • ــــــــ (1986). الجمع بین رایی الحکیمین افلاطون الالهی و ارسطوطالیس، تصحیح: نادر البیر نصری نادر، دار المشرق.
  • ــــــــ 1353). «فلسفه افلاطون...»، در: بدوی، عبدالرحمن، افلاطون فی الاسلام، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
  • گادامر، هانس گئورگ (1377)، هرمنوتیک مدرن، ترجمه: بابک احمدی و دیگران، تهران: انتشارات نشر مرکز.
  • نیچه ... [و دیگران] (1386). هرمنوتیک مدرن، ترجمه: بابک احمدی، تهران: نشر مرکز.
    • § Aristotle (2013) .EudemianEthics, Brad inwood; Raphael woolf(tr.), Cambridge University Press.
    • § Aristotle (1981). Metaphysics: a revised text with introduction and commentary, by Ross, Oxford: Clarendon Press.
    • § Aristotle (2004). Nicomachean Ethics, Roger Crisp (tr.), Cambridge University Press.
    • § Christopher, P. Long, A. (2002).“The Ontological Reappropriation of Phronesis”, Continental Philosophy Review: 35, pp. 36-60.
    • § Fakhry, Majid (1983).A History of Islamic Philosophy, Columbia University Press.
    • § Gadamer, Hans Georg (1975). Truth & Method, G. Barden (Ed.), J. Cumming, London.
    • § ــــــــ  (1980). Dialogue and Dialectic, Christopher Smith (tr.), Yale University Press.
    • § ــــــــ  (1986). The Idea of Good in Platonic – Aristotelian Philosophy, Christopher Smith (tr.), Yale Press.
    • § Hall, R. (1967). "Dialectic", The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards(ed.), Macmillan Publishing Co. & the Free Press, New York, Vol. 1.
    • § Hamilton, Edith; Cairns, Huntington (1961). the Collected Dialogues of Plato, Bollington series LXXI, Princeton University Press.
    • § Kant, Immanuel (1965). Critique of Pure Reason, NormanKemo Smith (tr.), New York: st. Matin's Press.
    • § Ross, W. David (1915). The Works Of Aristotle (Magna Moralia), Oxford University Press.
    • § Ross, W. David (1971). Plato's Theory of Ideas, Oxford Clarendon Press.
    • § Smith, Steven B. (ed.) (2009). Cambridge Companion to Leo Strauss, Yale University Press.
    • § Strauss, Leo (1988). Persecution and the Art of Writing, Chicago University Press.

Wachterhauser,B. R. (ed.) (1986). Hermeneutics and Modern Philosophy, New York: Albany State University

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش‌های فلسفی -کلامی
دوره 14، 3-4 - شماره پیاپی 55
خرداد 1392
صفحه 225-248

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار