مابعدالطبیعه دکارت، تمهیدی بر ورود ریاضیات به طبیعیات

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه اخلاق دانشگاه قم

2 استادیار گروه فلسفه، پژوهشگاه علوم وحیانی معارج

چکیده

در اغلب آثاری که درباره دکارت نگاشته شده، صراحتاً تصویری ریاضی از جهان در مابعدالطبیعه او عرضه شده است. اما چون در محافل فلسفی، آثار علمی و ریاضی دکارت مغفول مانده و بیشتر به آثار مابعدالطبیعی وی پرداخته شده توصیفی تحلیلی از اینکه دکارت چگونه طبیعت را جامه ریاضیات پوشانید و پای علوم دقیقه را به طبیعیات گشود مطرح نشده است. حتی برخی از اهل نظر، فلسفه‌ورزی‌های دکارت را مستقل از آثار علمی او دانسته‌اند، حال ‌آنکه ظرایف تفکر ریاضی دکارت در تمام آثار مابعدالطبیعی او منشأ اثر بوده و این ظرایف بدون بررسی آثار ریاضی او پنهان خواهد ماند. این مقاله می‌کوشد مسیر دکارت تا رسیدن به تصویر ریاضی جهان را با عنایت به دقایق آثار علمی و ریاضی او بررسی کند و نشان دهد که چگونه چنین بینشی به نظام طبیعت، انسان را مسلّط بر جهان و متصرّف در آن کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Descartes's Metaphysics: A Strategy to Enter Mathematics into Natural Philosophy

نویسندگان [English]

  • maryam malakoutikhah 1
  • Mohammad Taghi Chavoshi 2
1 Graduate of philosophy and theology, Qom University, corresponding author, maryam
2 Assistant professor of department of philosophy, the Mea'arej research center for revealed sciences,
چکیده [English]

Most works about Descartes have explicitly provided a mathematical image of the world in his metaphysics. A descriptive analysis of how Descartes describes nature through mathematics and enters exact sciences into natural philosophy has not been provided, because philosophical circles have neglected his scientific and mathematical works and have more considered his metaphysical works. Some scholars have, even, regard Descartes's philosophizing as independent from his scientific works, while delicate points of his mathematical thinking has exerted influence on all his metaphysical works, which will be neglected if his mathematical works are not studied. The present paper seeks to review Descartes's path to achieve a mathematical image of the world through studying the intricacies of his scientific and mathematical works and show how such an insight to nature regards man as dominant over the world, able to possess and change it. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Descartes
  • clarity and distinction
  • analytical geometry
  • metaphysics
  • a mathematical image of the world

مراجع

 

دکارت، رنه (1384). اعتراضات و پاسخ­ها، ترجمه علی موسایی افضلی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.
دکارت، رنه (1391الف). تأملات در فلسفه اولی، ترجمه احمد احمدی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها و مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، چاپ دهم.
دکارت، رنه (1376). فلسفه دکارت: ترجمه سه رساله قواعد هدایت ذهن، اصول فلسفه و انفعالات نفس، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، تهران: الهدی، چاپ اول .
دکارت، رنه (1391ب). گفتار در روش درست راه بردن عقل، ترجمه محمدعلی فروغی، مشهد: مهر دامون، چاپ دوم.
شهرآیینی، مصطفی (1389). تأملاتی در باب «تأملات» دکارت از منظر روش­شناسی، تهران: ققنوس، چاپ اول.
کاتینگم، جان (1392). دکارت، ترجمه مصطفی شهرآیینی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
مجتهدی، کریم (1382). دکارت و فلسفه او، تهران: امیرکبیر، چاپ پنجم.
 
Aristotle (350 BC). Nicomachean Ethics, Translated by W. D. Ross.
Bos, Henk. (1981). “On the Representation of Curves in Descartes’ Géométrie”, In Archive for History of  Exact Sciences, 24, pp. 295–338.
Descartes, Rene (1954). The Geometry of Rene Descartes with a Facsimilie of the First Edition,Translated from the French and Latin by David Eugene Smith and Marcia L. Latham, New York: Dover Publications.
Descartes, Rene (1991). The Philosophical Writings of Descartes: The Correspondence, Translated by J. Cottingham, R. Stoothoff, D. Murdoch, & A. Kenny, Cambridge: Cambridge University Press.
Descartes, Rene (1998). The World and Other Writings, Edited by Stephen Gaukroger, Cambridge University Press.
Domski, Mary (2007). “The God of Matter, The God of Geometry: The Conection Between Descartes' Math & Metaphysics”, In Integrated History and Philosophy of Science, 1.
Domski, Mary (2008). “The Intelligibility of Motion and Construction: Descartes' Early Mathematics and Metaphysics, 1619 – 1637”, In Studies in History and Philosophy of science, 40, pp. 119-130.
Grabiner, Judith (1995). “Descartes and Problem-Solving” , In Mathematics Magazine, Vol.68, No.2, pp.83- 97.
Grosholz, Emily. (1991). Cartesian Method and the Problem of Reduction, Oxford: Clarendon Press.
Heidegger, Martin (1977). “The Question Concerning Technology”, In The Question Concerning Technology and Other Essays, Translated by W. Lovitt, New York: Garland.
                                                             
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار