روایات طینت و اختیار انسان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 * دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام، دانشگاه تهران، پردیس فارابی

2 استادیار گروه فلسه و کلام پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

در جوامع روایی شیعی، روایاتی وجود دارد که بر اساس آن، طینت، یا به عبارتی مادهٔ اولیهٔ آفرینش انسان، در مؤمن یا کافرشدن یا سعادت و شقاوت او نقش اساسی دارد؛ به گونه‌ای که خداوند انسان‌های مؤمن را از ماده‌ای خوش‌بو و خوشایند با عنوان طینت علیین، و انسان‌های کافر را از ماده‌ای بدبو و ناخوشایند با عنوان طینت سجین آفریده است. مسلم است که این روایات با این تعابیر، منافی اختیار انسان و به تبع آن عدل الاهی است. از این‌رو اندیشمندان مختلف تلاش‌های فراوانی برای رفع تعارض این روایات با اختیار و عدل الاهی صورت داده‌اند و راه‌حل‌های مختلفی پیشنهاد شده است. تحقیق حاضر این راه‌حل‌ها را گزارش، بررسی و نقد کرده و در نهایت، راه‌حل و رویکرد جدیدی را در تفسیر و تأویل این روایات پیشنهاد داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Traditions of "Tinat (Substance)" and Man's Free Will

نویسندگان [English]

  • Masoomeh Rezwani 1
  • Mahdi Zakeri 2
1 MA student of philosophy and theology, Farabi Campus of Tehran University, corresponding author
2 Assistant professor of department of philosophy and theology, Farabi campus of Tehran University
چکیده [English]

According to some traditions in Shia’s hadith collections, man's substance or the very clay from which he is created, called "Tinat" in Shia texts, has a fundamental role in his happiness and misery, or becoming a believer or nonbeliever. According to the traditions, God has created the believers from pleasant and good quality clay called "Tinat Ellyeen (most lofty substance)" and nonbelievers from unpleasant clay called "Tinat Sijjin (the lowest depth)". Arguably, these traditions with such interpretations are contrary to man's free will and thus to divine justice. Therefore, different scholars have greatly tried to resolve this contradiction and proposed different solutions. The present paper recounts, reviews and criticizes these solutions and finally proposes a new solution and approach to interpret and explicate these traditions. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tinat
  • Ellyeen
  • Sijjin
  • free will
  • justice

مراجع

1. قرآن کریم
2. ابن منظور، لسان العرب، ، موسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1426ق
3. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، دارالکتب الاسلامیة، قم، 1371ق
4. خمینی، روح الله، طلب و اراده، ترجمۀ احمد فهری، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، 1362 ش
5. شبر، عبدالله، مصابیح الانوار، دارالحدیث، قم، چاپ اول، 1432 ق
6. صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، مکتبة الداوری، قم، بی تا
7. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، انتشارات جهان، بی جا، 1378 ق
8. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات،کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی، قم، 1404 ق
9. طباطبایی، محمد حسین، الرسائل التوحیدیة، موسسة النشر الاسلامی، قم، چاپ دوم، 1415 ق
10. طباطبایی، محمد حسین، المیزان، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1417 ق
11. طوسی، محمد بن حسن، امالی، دارالثقافة، قم، 1414 ق
12. فیض کاشانی، ‏الوافی، ‏کتابخانه امیر المومنین (ع)، ‏اصفهان، چاپ اول، ‏‏1406 ق‏
13. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، دارالمرتضی، بیروت، چاپ اول، 1426 ق
14. مازندرانی، ملا صالح، شرح اصول کافی، دار إحیاء التراث العربی _موسسة التاریخ العربی، بیروت، چاپ دوم، 1429 ق
15. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، مؤسسۀ الوفاء بیروت، 1404 ق
16. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول، شرکة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1433 ق
17. مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل، انتشارات کویر، تهران، چاپ هشتم، 1389 ش
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار