تأملی بر چیستی تنوع‌پذیری باورها و مبانی نظری آن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

پژوهش‌گر دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

یکی از مهم‌ترین ارکان کثرت‌گرایی معرفتی، کثرت‌گرایی در باورهاست. از همین‌رو، وقتی سخن از کثرت‌گرایی معرفتی به ‌میان می‌آید از پرداختن به مسئله کثرت‌گرایی در باورها ناگزیریم. شاید بتوان ادعا کرد، یکی از مهم‌ترین وجوه معقولیت کثرت‌گرایی در باورها، وجود قابلیت تنوع در خود باورهاست. به نظر می‌‌رسد، تردید و عدم یقین در خصوص برخی باورها، احتمالاً با امکان تنوع در باورها ارتباط دارد. باورهایی که قطعی نیستند و درباره آنها یقین نداریم، می‌توانند باورهای غیریقینی دیگری را در کنار خود تحمل کنند. اما این مسئله باید به نحوی تبیین شود که روی در جانب بی‌سر و سامانی و نسبی‌گرایی افراطی نداشته باشد. می‌توان با تحلیل پدیده باور و چگونگی بروز تنوع در آن، امکانی برای ارزیابی باورها یافت؛ البته نوعی از ارزیابی که ما را به مطلق‌گرایی و انکار تنوع سوق ندهد. با تحلیل پدیده باور درخواهیم یافت که باورکننده، موضوع باور و اظهار باور، سه رکن اصلی این پدیده هستند. با این وصف، می‌توان برای تبیین تنوع‌پذیری در باورها از مبانی نظری مرتبط با هر یک از این سه رکن بهره برد.



* پژوهش‌گر دانشگاه ادیان و مذاهب.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Contemplation on the Nature of Variability of Beliefs and Its Theoretical Foundations

نویسنده [English]

  • Ruhollah Chavosh
چکیده [English]

One of the most important pillars of epistemic pluralism is pluralism in beliefs. Therefore, we are obliged to discuss about pluralism in beliefs when we talk about epistemic pluralism. It can be claimed that one of the most important aspects of rationality of pluralism in beliefs is the capability of variation in beliefs themselves. It seems that doubt and uncertainty about some beliefs are possibly related to the probability of variation in beliefs. The beliefs that are not certain and we are not sure about them can tolerate other uncertain beliefs. However, the issue should be explained in such a way that it does not lead to anarchy and excessive relativism. We can evaluate beliefs by analyzing them and how variation occurs in them. No doubt, this evaluation should not lead us to absolutism and denial of variation. By analyzing belief, we understand that three main components of belief are believer, subject of belief and statement of belief. Accordingly, we can use theoretical foundations related to each of these components to explain variability in beliefs.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • epistemic pluralism
  • belief
  • variation in beliefs
  • variability of beliefs
  • theoretical foundations

مراجع

  1. منابع

    1. بلخی (مولوی)، جلال‌الدین محمد (1382). مثنوی معنوی، (بر اساس تصحیح نیکلسون)، تهران: هرمس.
      1. and Rationality: Philosophy of Religion Today, , edited by J. Jordan and D. Howard-Snyder (London: Rowman & Littlefield, 1996, 3-27.
      2. Chittick, W. C. (1994). Imaginal Worlds : Ibn Al-àrabi and the Problem of Religious, New York: State University of New York Press.
      3. Clifford, W. K. (1877). "The Ethics of Belief", Contemporary Review (29), 289-309.
      4. Hack, S. (2010). "Pragmatism", In: J. Dancy, & E. Sosa, A Companion to Epistemology,pp. 599-604.
      5. Harre, R., & Krausz, M. (1996). Varieties of Relativism, Great Britain: Blackwell Publishers.
      6. James, W. (1896[1897]). The Will to Believe, New York: Cambridge.
      7. Pojman, L. P. (2001). What Can we know?, second ed., Canada: Wadsworth, a division of Thomson Learning, Inc.
      8. Wittgenstein, L. J. (1953). Philosophical Investigations, traslated by G.E.M. Anscombe, Blackwell (1999).
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار