جوهر در نظر لاک

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه آموزشی فلسفه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

چکیده

 یکی از مفاهیم اساسی فلسفه و از مسایل جاودان آن مفهوم و مسئله جوهر است. جوهر خواه از لحاظ معرفت‌شناختی و خواه از لحاظ وجود‌شناختی اهمیت اساسی در فلسفه دارد و غالب فیلسوفان بدان پرداخته­اند. جان لاک، مؤسس فلسفۀ تجربی انگلستان، نیز در کتاب تحقیق در فهم بشر در خصوص جوهر و نحوۀ حصول آن در ذهن بحث کرده و از آن رهگذر به وجود خارجی آن قائل شده است. در نظر او، تصور جوهر حاصل یک فرض و یک استنباط معقول است: و آن اینکه کیفیات نمی‌توانند قائم به خود باشند. نزد لاک، ما از جوهر تصوری جز تصور یک زیر‌نهاد که اعراض بر آن استوارند نداریم. جوهر حاصل هیچ تجربه­ای نیست، خواه احساس و خواه مراقبه و درون‌نگری. بنابراین، باید گفت لاک در اعتقاد به تصور جوهر از مبنای اصالت تجربه عدول کرده است، همچنان‌که در اعتقاد به وجود خارجی آن. زیرا وی نه به تصور مقدم بر تجربه عقیده دارد و نه به تصدیق مقدم بر تجربه. در این مقاله، با ارائۀ مبنایی تجربی برای جوهر، اعتقاد به تصور آن مستلزم عدول از اصالت تجربه محسوب نشده، اگرچه لاک، خود متفطن به این مبنا نبوده است. اما، البته، اعتقاد به وجود خارجی جوهر که بر پایۀ یک اصل عقلی مقدم بر تجربه است، مستلزم دست کشیدن از این مبنای اصالت تجربه که هیچ اصل مقدم بر تجربه­ای وجود ندارد، قلمداد شده است. حاصل آنکه بر مبنای اصالت تجربه­ای که لاک عرضه می­کند می­توان به تصور جوهر قائل شد اما به وجود خارجی آن نه.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Substance in the Eyes of Lock

نویسنده [English]

  • moohamad Hakkak
چکیده [English]

 The problem and the concept of substance are considered to be one of the basic and perennial subjects in philosophy. It takes an important place within philosophy both epistemologically and ontologically, and most philosophers have discussed it in their works. In his book, A Survey Concerning Human Understanding, John Lock, the father of empirical philosophy in England, has discussed the concept of substance and how it is conceptualized in the mind, and through that, he has come to believe in their independent existence. According to him, the concept of substance is originated from a supposition and a rational inference: that the qualities cannot be self-existent. He believes that we have no notion of substance in mind, save a substratum upon which the accidents stand. So the concept of substance is not known through experience at all whether the experience is a sensation or a reflection. Therefore in believing in the concept of substance, Lock has ignored his empirical principles, as he has ignored his empirical method in believing in its objectivity, because he does not believe in any kind of a priori concepts or judgments. In this paper, however, we will offer an empirical understanding of the concept of substance; a point that was not intuited by Lock. In this view, the concept of substance is considered empirical, but believing in its independent existence based on an a priori rational principle is regarded as violating the empirical principle that no a priori principle exists. Thus, on the basis of Lock's empiricism we can believe in the concept of substance but not in its external existence.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • substance
  • Lock
  • experiment
  • sensation
  • reflection
  1.  

    1. طباطبایی، سید محمدحسین، 1350، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی به قلم مرتضی مطهری، قم، دارالعلم، ج2.

    2. فولکیه، پل، 1370، فلسفۀ عمومی یا مابعدالطبیعه، یحیی مهدوی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم.

    3. وال، ژان، 1380، بحث در مابعدالطبیعه، یحیی مهدوی و همکاران، تهران، خوارزمی، چاپ دوم.

    1. Ayer, A.J., 1991, Hume, New York, Oxford university.
    2. Ayers, Michael, 1996, Locke (Epistemology and Ontology), London and New York, Routledge.
    3. Copleston, Fredric, 1959, A History of Philosophy, London, Burns Oates and Washbourn, v. 5.
    4. Edwards, paul, 1996, The Encyclopedia of Philosophy, New York, Macmillan Refrence, v. 8.
    5. Locke, John, 1991, An Essay Concerning Human Understanding, edited with a foreword by Peter H. Nidditch, New York, Oxford University.
    6. Lowe, E.J., 1995, Locke on Human Understanding, London, Routledge.

    10. Rogers, G.A.J., 1994, Locke's Philosophy, Clarendon, Oxford.

    11. Russell, Bertrand , 1993, History of Western Philosophy, London, Routledge.

     

CAPTCHA Image