نقد رابطۀ تقلید و خشونت در اندیشۀ ژیرار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی فلسفه اخلاق دانشکده الهیات دانشگاه قم

2 رئیس گروه مطالعات فرهنگ و تمدنی فرهنگ و علوم اسلامی

چکیده

 
ژیرار با ارجاع خشونت به سرشت انسان، تقلید را عامل اصلی خشونت می‏داند. از نظر ژیرار ستایش الگو، تقلید از تمایلات الگو را در ستایشگر برمی‌انگیزد. این امر به رقابت و خشونت میان مقلد و الگو منتهی می‎شود. ازآنجاکه تقلید ویژگی سرایت دارد و مسری است کل فضای اجتماع را از خشونت آکنده می‌کند. تقلید هم‏چنان که عامل خشونت است؛ می‌تواند عامل نابودی خشونت نیز باشد؛ این نابودی گاه موقتی است که در متهم کردن و تنبیه کردن قربانی تحقق می‏یابد و گاه قطعی و همیشگی است که با تقلید از الگوی الهی (مسیح) فعلیت می‏یابد. بر اساس یافته‌های این پژوهش نظریۀ تقلیدی ژیرار دارای امتیازات قابل‌اعتنایی است، مانند واکاوی ریشه‎های خشونت در سرشت انسان و ارائه تحلیل فلسفی از آن، انسجام منطقی میان فرازهای اصلی آن و توان تبیین گونه ‏هایی خاص از خشونت که نظریه‌ها دیگر بدان گونه‌ها معطوف نیستند. در این نظریه کاستی‎هایی نیز وجود دارد که عبارت‏اند از ناتوانی در تفسیر جامع از خشونت و فروکاستن آن تنها به یک عامل وآشفتگی روشی. 

تازه های تحقیق

نتیجه
بر اساس آن‏چه گفتیم، ژیرار می‎خواهد ریشۀ بشری خشونت را آشکار سازد و جنبۀ قدسی و الهی خشونت را بزداید. از این‌رو، تقلید به‌عنوان ویژگی بنیادی و ذاتی انسان، نقش محوری در تحلیل او از خشونت دارد. تقلید در نظر او منشاء خواهش انسان‏ها، ریشه رقابت آنان و ریشه آشفتگی و بدفهمی مصیبت‏بار انسان است، و همزمان راه‌حل قطعی خشونت نیز به‌حساب می‎آید. او بدین‏گونه افزون بر ارائۀ نظریه درباره ریشه‎ و چاره خشونت، مسیحیت را به‌عنوان برترین شریعت الهی معرفی می‏کند. چنین تحلیلی گرچه با ارجاع خشونت به انسان، او را نسبت به این معضل بزرگ بشر، مسئول می‏سازد و پاسخی است به کسانی که خشونت را به دین و در واقع، به خدا نسبت می‎دهند، اما تعمیق ریشه‏های آن در درون انسان، اولاً راه‌حل او برای غلبه را دچار مشکل می‎سازد؛ زیرا پیداست که صرف ایمان مسیحی، در تاریخ بشر راه‏حل غلبه بر خشونت نبوده است. افزون بر این، او ساز و کار دقیقی برای تقلید از مسیح ارائه نمی‎دهد و موانع و چالش‌های آن را در نظر نمی‏گیرد. دوم این‌که ارجاع خشونت به تقلید و تعمیم تقلید به همه ساحت حیات انسان، اولاً ترسیم هدف بسیار بزرگی است که تحقق و فعلیت بخشیدن آن با نظریۀ تقلیدی غیرممکن است. سوم این‌که ارجاع خشونت به تقلید صرف، غفلت از عوامل دیگر خشونت است و در نتیجه، راه‎حل او نیز راه‎حل جامع و مؤثری نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Assessment of the Relationship between Imitation and Violence in Rene Girard’s View

نویسندگان [English]

  • Muhammad Husain Sadeqi 1
  • Habibollah Babaei Babaei 2
1 PhD student, Philosophy of Ethics, Theology College, University of Qom
2 Assistant professor, Islamic Nations History and Civilization, Academy of Islamic Science and Culture
چکیده [English]

Girard considers imitation to be the main factor of violence by attributing violence to man’s nature. According to him, praising the role-model motivates imitation of the inclinations of the role-model in the praiser. This matter results in rivalry and violence between the imitator and role-model since imitation has the characteristic of transmission and is a contagion that fills all of society with violence. Imitation, apart from being a factor of violence, can also be a factor of its destruction; this destruction is sometimes temporary and is realized through the victim’s accusation and punishment (of the perpetrator) and is sometimes final and everlasting and is actualized through imitation of the Divine role-model (messiah). Based on the finding of this study, Girard’s Imitation Theory has considerable distinctions like studying the roots of violence in man’s nature and presenting a philosophical analysis of that, logical cohesion of the main points and the ability to explain the particular types of violence which other theories do not focus on. There are also flaws in this view, some of which are: the inability to provide a comprehensive explanation of violence and reducing to it to only one methodological factor and disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rene Girard
  • violence
  • imitation
  • inclination to imitation
  • Imitation Theory

مراجع

 
* قرآن کریم. (ترجمه: محمدصادقی تهرانی). (1392). (چاپ سوم). قم: انتشارات شکرانه.
-   ابن حزم الاندلسى. (1980/1981م). رسائل ابن حزم الاندلسى‏. تحقیق: احسان عباسى، بیروت: الموسسة العربیة.
-   ابن سینا، حسین بن عبداللّه. (1404ق). الشفاء (الطبیعیات). تحقیق: سعید زاید. قم: مکتبة آیة اللّه المرعشی.
-   افلاطون. (1380). دورۀ آثار افلاطون. (ترجمه: محمد حسن لطفی). (ج2). (چاپ سوم). تهران: انتشارات خوارزمی.
-   آگوستین قدیس. (بهار 1392). شهر خدا. (ترجمه‏: حسین توفیقی). (چاپ دوم). قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
-   آگوستین قدیس. (پاییز 1381). اعترافات. (ترجمه‎: سایه میثمی) ویراسته مصطفی ملکیان. (چاپ سوم). تهران: انتشارات سهروردی.
-   آلن، پرفیت. (1387). پاسخ‏هایی به خشونت. (ترجمه: مرتضی محسنی). تهران: چاپ احمدی.
-   بصیری تویسرکانی، مصفی. (1384). افلاطون. ارسطو، هنر و تقلید. کتاب ماه ادبیات و فلسفه. آذر و دی 1384 (98 و 99). 35-41.
-   ربر، آرتوراس. (1393). فرهنگ توصیفی روان‌شناسی. (ترجمه: یوسف کریمی و دیگران). (چاپ دوم). تهران: انتشارات رشد.
-   ژیژک، اسلاوی. (1389). خشونت پنج نگاه زیر چشمی. (ترجمه: علی رضا پاکنهاد). (چاپ اول). تهران: نشر نی
-   سارتر، ژان پل. (1394). هستی و نیستی. (ترجمه: بابک احمدی). (چاپ اول). تهران: انتشارات نیلوفر
-   شعاری نژاد، علی اکبر. (1391). فرهنگ توصیفی علوم رفتاری/ شناختی. تهران: اطلاعات.
-شوقی الزین، محمد. (2017). تصنیم المبادئ أو ینبوع العنف: التفکیر مع رونیه جیرار فی اکتناه طبیعة المقدّ». مجلة الباب. (الحادی عشر). 28-66. المملکة المغربیة الرباط: مؤسسة مؤمنون بلا حدود.
-   صادقى تهرانى، محمد. (1365 ). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن. (ج‏15). (چاپ دوم). قم: انتشارات فرهنگ اسلامى.
-   صلیبا، جمیل. (1366). فرهنگ فلسفى. (‏ترجمه: منوچهر صانعى دره بیدى)‏. (چاپ اول). تهران‏: انتشارات حکمت‏‏.
-   صلیبا، جمیل. (1414ق). فرهنگ نامه فلسفى‏. بیروت: نشر ‏الشرکة العالمیة للکتاب.
-   ضمیران، محمد. (1379). معرفت شناسی خشونت. در: کالبد شکافی خشونت. (چاپ اول). تهران: نشر نی.
-   طباطبایی، سید محمد حسین (علّامه طباطبایی). (1417 ق). المیزان فى تفسیر القرآن. (ج 5). (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم.
-   طوسی، خواجه نصیرالدین. (1387). اخلاق ناصری. تصحیح: مجتبی منیوی و علیرضا حیدری. (چاپ ششم). تهران: انتشارات خوارزمی.
-   الفارابى‏، ابو نصر. (1408 ھ. ق). المنطقیات. (چاپ اول). قم‏: انتشارات مکتبة آیة اللّه المرعشى.
-فرایا، هلن. (1391). ژیرار خشونت بنیانگذار و آیینها در: خشونت در تاریخ اندیشۀ فلسفی. (ترجمه: عباس باقری. (چاپ دوم). تهران: انتشارات فرزان.
-   فضل اللّه، محمد حسین. (1419 ھ. ق). من وحى القرآن. (ج 3). (چاپ اول). بیروت: نشر دار الملاک
-   فکوهی، ناصر. (1378). خشونت سیاسی. تهران: نشر قطره.
-   الکیالی، عبدالوهاب و دیگران. (1987). موسوعۀ السیاسۀ. بیروت: المؤسسۀ العربیۀ للدراسات و النشر.
-   الجابری، محمد عابد. (2012 م). العقل الاخلاقی العربی. بیروت: مرکز دراسات الوحدۀ العربیۀ.
-   نراقی، محمد مهدی. (1383). جامع السعادات. (ج 1). (چاپ اول). قم: اسماعلیان.
-   هنری، تینیک. خشونت و جنون تقلید. (ترجمه: صالح نجفی) بازتاب اندیشه. مهر 1384. (66). 19-22.
-هوشنگی، حسین. سیفی، محمود. (1390). «بنیادگرایی سلفی؛ ‌مبانی مشترک نظری» در: بنیادگرایی و سلفیه، حسین هوشنگی، احمد پاکتچی و دیگران. (چاپ اول). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
References
-   Aristotle. (2001). Poetics in The Basic Works of Aristotle. edited by: Richard McKeon; introduction: by C. D. C. Reeve. New York: Random House, Inc.
-   Babaei, H. (2016). Love And suffering for (considering Rene Girard's Theory from a Shi‘i Perspective). Delivered at Mimetic Theory and Islam conference. School of Catholic Theology at the University of Innsbruck. https://www. uibk. ac. at/theol/bilder/mimetic-theory-and-islam. may-19-21-2016.
-   Bellinger, Ch. K. (2001). The Genealogy of Violence Reflections on Creation, Freedom, and Evil. London: Oxford University Press.
-   Dumouchel, P. Wilmes, A. (2017). René Girard and Philosophy: An Interview with Paul Dumouchel. The Philosophical Journal of Conflict and Violence(Vol. I. ) http://trivent-publishing. eu/9/10/2018.
-   Dumouchel, P. (1997). The Ambivalence of Scarcity and Other Essays. Michigan State University Press: East Lansing, Michigan.
-   Fleming, Ch. (2014). Violence and the Sacred: An Overview of the Thought of Rene Girard. Violence, Desire, and the Sacred. Volume2. By: Cowdell, S. Fleming, Chr. and Hodge, J. (First ed). New York, London, New Dehli, Sydney: Bloomsbury.
-   Gabriel, A. “Girard Rene” http://www. iep. utm. edu. (Internet Encyclopedia of philosophy IEP). 2/1/2017
-   Girard, R. and Adams, R. Violence, Difference, Sacrifice: A Conversation with René Girard. Religion & Literature. The University of Notre Dame: (Summer 1993). (Vol 25). (2). 9-33.
-   Girard, R. (1986). The scapegoat, (Translated by: Yvonne Freccero). United States of America: The Johns Hopkins University Press.
-   Girard, R. (1965). Deceit, Desire and the Novel: Self and Other in Literary Structure. United States of America: Johns Hopkins Press.
-   Girard, R. (1978). Special Issue on the Work of Rene Girard. Diacritics. (Vol. 8). (1). The united states of America: the Johns Hopkins University Press.
-   Girard, R. (1981). Violence and the Sacred. (translated by: Patrick Gregory), Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
-   Girard, R. (1996). The Girard reader. (Edited by: James G. Williams). New York: The Crossroad Publishing Company.
-   Girard, R. (2004). Violence and Religion: Cause or Effect? The Hedgehog Review: Spring 2004‌). http://www. iasc-culture. org. 9/10/2018.
-   Girard, R. (2008). Apocalyptic Thinking after 9/11: An Interview with René Girard”. University of Wisconsin Press: Substance, (Vol. 37). (1). Issue 115: Cultural Theory after 9/11: Terror, Religion, Media. 20-32.
-   Hobbes, Th. (1991). Leviathan. Cambridge: UK: Cambridge University Press.
-   Honby, A. S. (2001) Oxford advanced dictionary. Oxford: Oxford university press.
-   Mokrani, A. (2016). What has Girard to tell a Muslim?. Delivered at Mimetic Theory and Islam conference. School of Catholic Theology at the University of Innsbruck. https://www. uibk. ac. at/theol/bilder/mimetic-theory-and-islam. may-19-21-2016.
-   Palaver, W. (2013). Rene Girard’s Mimetic Theory, (translated by: Gabriel Borrud) Michigan: Michigan state University.
-   Palaver, W. (2016). Mimetic Theories, of Religion and Violence. Delivered at Mimetic Theory and Islam conference. School of Catholic Theology at the University of Innsbruck. https://www. uibk. ac. at/theol/bilder/mimetic-theory-and-islam. may-19-21-2016. 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش‌های فلسفی -کلامی
دوره 20، شماره 3 - شماره پیاپی 77
مقالات
مهر 1397
صفحه 219-242

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار