رهیافت ترکیبی در حل مسئله شر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد.

2 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مسئله شر همواره یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی بوده و هست. با توجه به اعتقاداتی که در زمینه وجود خدا و صفات الاهی وجود دارد نسبت میان مسئله شر، و وجود خدا و صفات او در تاریخ فلسفه به صورت یک مشکل و معما مطرح بوده و لذا فیلسوفان و متکلمان در طول تاریخ راه‌حل‌های مختلفی را عرضه کرده‌اند. از آنجایی که این راه‌حل‌ها به صورت مستقل و تک‌بعدی طرح شده‌اند، چندان توفیقی در حل این مسئله نداشته‌اند. در این مقاله می‌کوشیم با توجه به ابعاد مختلف مسئله شر و با استفاده از رهیافت ترکیبی، که عبارت است از ترکیب منظم راه‌حل‌ها به صورت یک مجموعه زنجیره‌وار، راه‌حلی برای این مسئله عرضه کنیم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Complex Approach to Problem of Evil Resolution

نویسندگان [English]

  • Elham Mahammadzadeh 1
  • Reza Nirumand 2
چکیده [English]

The problem of evil has been one of the most philosophic problems. Proportion     among problem of evil and existence of god and his qualities in history of philosophy have was problem, so philosophers and theologians in history render various resolutions for the problem. These resolutions could not success for non- comprehensive. Therefore, this paper Complex approach expresses an ordered package of resolution.   
 
                       

کلیدواژه‌ها [English]

  • problem of evil
  • existence of God
  • Complex Approach
  1. قرآن‌ کریم‌، 1371، ترجمه‌ سید جلال‌الدین‌ مجتبوی‌، تهران‌، انتشارات‌ حکمت‌، چاپ‌ اوّل.‌
  2. ابن‌سینا، حسین‌ بن‌ عبدالله، 1375، الاشارات‌ والتنبیهات‌، مع‌ شرح‌ محقّق‌ الطوسی‌ و قطب‌الدین‌الرازی‌، قم‌، النشر البلاغه‌، الطبعة‌ الاولی‌.
  3. ---------------،  1418، الالهیات‌ من‌ کتاب‌ الشفاء، تحقیق‌ حسن‌ حسن‌زاده‌ الاملی‌،  قم، مکتب‌ الاعلام‌ الاسلامی،‌ الطبعة‌الاولی‌‌.
  4. ادواردز، پُل‌، 1372، خدا در فلسفه‌، بهاءالدین‌ خرمشاهی‌،‌ تهران‌، مؤسسه‌ مطالعات‌ و تحقیقات‌ فرهنگی، چاپ‌ دوّم.‌
  5. اسپینوزا، بندیکت، 1364، اخلاق، محسن جهانگیری، تهران، نشر دانشگاهی.
  6. افلاطون‌، 1357، دوره‌ آثار افلاطون‌، محمدحسن‌ لطفی‌، تهران‌، انتشارات‌ خوارزمی.
  7. افلوطین، 1366، دوره آثار افلوطین، محمد‌حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی.
  8. الدرز، لئو. جی‌.، 1381، الاهیات‌ فلسفی‌ توماس‌ آکوئیناس‌، شهاب‌الدین‌ عباسی‌، تهران‌، انتشارات‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌، چاپ‌ اوّل‌.
  9. الیاده‌، میرچا، 1372، دین‌پژوهی‌، بهاءالدین‌ خرمشاهی‌، تهران‌، مؤسسه‌ مطالعات‌ و تحقیقات‌ فرهنگی‌‌، چاپ‌ اوّل‌.

10. بلخی‌ رومی‌، جلال‌الدین ‌محمد، 1362، مثنوی‌ معنوی‌، تصحیح‌ نیکلسون‌، تهران‌، امیرکبیر، چاپ‌ نهم‌.

11. پترسون‌، مایکل‌ و دیگران‌، 1376، عقل‌ و اعتقاد دینی‌، احمد نراقی‌ و ابراهیم‌ سلطانی‌، تهران‌، طرح‌ نو، چاپ ‌اوّل‌.

12. پلانتینگا، الوین‌، 1376، فلسفه‌ دین:‌ خدا، اختیار و شر، محمد سعیدی‌مهر، قم، مؤسسه‌ فرهنگی‌طه‌،‌ چاپ‌ اوّل‌.

13. پلانتینگا، الوین‌ و دیگران‌، 1374، کلام‌ فلسفی‌ (مجموعه‌ مقالات‌)، ابراهیم‌ سلطانی‌ و احمد نراقی‌، تهران، مؤسسه‌ فرهنگی‌ صراط،‌ چاپ‌ اوّل‌.

14. تورات، بی‌تا.

15. جعفری‌، محمدتقی‌، 1364، بررسی‌ و نقد افکار راسل‌، تهران‌، امیرکبیر، چاپ‌ پنجم‌.

16. جوادی‌ آملی‌، عبدالله، 1375، رحیق‌ مختوم‌، قم‌، نشر اِسراء، چاپ‌ اوّل.‌

17. خرمشاهی‌، بهاءالدین‌، 1365، جهان‌ غیب‌ و غیب‌ جهان:‌ سه‌ مقاله‌ در علم‌ کلام‌ جدید، تهران، انتشارات‌ کیهان‌، ‌چاپ‌ اوّل‌.

18. دکارت، رنه، 1361، تأملات در فلسفه اولی، احمد احمدی، تهران، نشر فرهنگی.

19. رضایی‌، مهین‌، 1380‌، تئودیسه‌ و عدل‌ الاهی‌، تهران‌، پژوهش‌ و نشر سهروردی‌، چاپ‌ اوّل.

20. روسو، ژان‌ ژاک‌، 1345، امیل‌ یا آموزش‌ و پرورش‌، غلامحسین‌ زیرک‌زاده‌، تهران، شرکت سهامی چهر.

21. ستیس‌، و. ت‌.، 1370، فلسفه‌ هگل‌، حمید عنایت‌، تهران‌، شرکت‌ سهامی‌ کتابهای‌ جیبی‌، چاپ‌ ششم‌.

22. سهروردی‌، شهاب‌الدین‌ یحیی، 1367، حکمة‌‌الاشراق‌، ترجمه‌ و شرح‌ سید جعفر سجادی‌، تهران‌، انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران‌، چاپ‌پنجم‌.

23. شایگان‌، داریوش، 1362، ادیان‌ و مکتب‌های‌ فلسفی‌ هند، تهران‌، ‌امیرکبیر، چاپ‌ سوم‌.

24. طباطبایی‌، سید محمدحسین، 1380، تفسیر المیزان‌، سید محمد باقر موسوی‌ همدانی‌، قم‌، نشر اسلامی‌ جامعه‌ مدرسین‌، چاپ‌ سیزدهم‌.

25. عابدی‌ شاهرودی‌، علی، 1372،« نظریه‌ عدل‌ جمعی‌ الاهی»‌، مجله‌ کیهان‌‌ اندیشه‌، ش‌48-52.

26. قدردان‌ قراملکی‌، محمدحسن‌، 1377، خدا و مسئله‌ شر، قم، ‌انتشارات‌ دفتر تبلیغات‌ اسلامی‌، چاپ‌ اوّل‌.

27. کاپلستون‌، چارلز فردریک،1380، تاریخ‌ فلسفه‌،‌ سید جلال‌الدین‌ مجتبوی‌ و دیگران‌، تهران،‌ انتشارات‌ علمی‌- فرهنگی‌ و سروش‌، چاپ‌ چهارم‌.

28. کلینی‌، محمد بن‌ یعقوب‌، بی‌تا، اصول‌ کافی‌، ترجمه‌ و شرح‌ سید جواد مصطفوی‌، تهران، نشر فرهنگ‌ اهل‌ بیت‌.

29. گاتری‌، دبلیو. کی‌. سی.‌، بی‌تا، هراکلیتوس‌، مهدی‌ قوام‌ صفری‌، تهران‌، فکر روز، چاپ‌اوّل‌.

30. گیسلر، نورمن‌. ال.،  1375، فلسفه‌ دین‌، حمیدرضا آیت‌اللهی‌، تهران‌، انتشارات‌ حکمت‌، چاپ‌ اوّل‌.

31. مترلینگ‌، موریس‌، بی‌تا، جهان‌ بزرگ‌ و انسان‌، ذبیح‌الله منصوری‌، تهران، انتشارات‌ انیشتین‌.

32. مطهری‌، مرتضی، 1362، عدل‌ الاهی‌، تهران، انتشارات‌ صدرا، چاپ‌ دوّم‌.

33. ---------، 1368- 1377، مجموعه ‌آثار، تهران،‌ انتشارات‌صدرا، چاپ‌اوّل‌.

34. مکی‌، جی‌. ال.، "شر و قدرت‌ مطلق‌"، محمدرضا صالح‌نژاد، در: کیان‌، ش37.

35. ملکیان‌، مصطفی‌، بی‌تا، تقریرات‌ دروس‌ کلام‌ جدید، قم‌، مؤسسه‌ کلام‌ امام‌ صادق‌.

36. ناس‌، جان‌. بی.،1377، تاریخ‌ جامع‌ ادیان‌، علی‌‌اصغر حکمت‌، تهران،‌ انتشارات‌ علمی‌ فرهنگی‌، چاپ‌ نهم‌.

37. هاسپرز، جان‌، بی‌تا،  فلسفه‌ دین‌، ترجمه‌ مرکز مطالعات‌ و تحقیقات‌ اسلامی‌، قم‌، دفتر تبلیغات ‌اسلامی،‌ چاپ‌ اوّل‌.

38. هیک‌، جان، 1372، فلسفه‌ دین‌، بهرام‌ راد، تهران‌، انتشارات‌ بین‌المللی‌ الهدی‌، چاپ‌ اوّل‌.

39. هیوم‌، رابرت، 1373، ادیان‌ زنده‌ جهان‌، عبدالرحیم‌ گواهی‌، تهران،‌ نشر فرهنگ‌ اسلامی‌، چاپ‌ سوم‌.

40. شیرازی‌، قطب‌ الدین،1380، شرح‌ حکمة‌ الاشراق‌ سهروردی‌، به‌ اهتمام‌ عبدالله نورانی‌ و مهدی ‌محقق‌، تهران‌، مؤسسه‌ مطالعات‌ اسلامی‌ دانشگاه‌ تهران‌ و مک‌‌گیل‌، چاپ‌ اوّل‌.

41. ملاصدرا، محمد بن‌ ابراهیم‌، 1386، الحکمة‌ المتعالیه‌ فی‌ الاسفار العقلیة‌ الاربعه‌،‌ قم، المکتبه‌ المصطفویه.

42. حلّی‌، حسن‌ بن‌ یوسف،1417، کشف‌ المراد، تحقیق‌ و تعلیق‌ حسن‌ حسن‌زاده‌ الاملی‌، قم، ‌نشر اسلامی‌ جامعة‌ مدرسین‌، الطبعة ‌‌‌السابعه.

43. محمدی‌ ری‌شهری‌، محمد، 1403، میزان‌ الحکمة‌، قم‌، مکتب‌ الاعلام‌ الاسلامی‌، الطبعة‌ الثانیه.‌

44. میرداماد، محمد بن‌ محمد،1374، القبسات‌، به‌ اهتمام‌ مهدی‌ محقق‌ و دیگران‌، تهران‌، انتشارات ‌دانشگاه‌ تهران‌، چاپ‌ دوّم.‌

  1. Edwards,      Paul, 1972, Encyclopedia of Philosophy, NewYork and London,      Macmillan.
  2. Eliade,      Mircea, 1987, Encyclopedia of Religion, New York and London,      Macmillan.
  3. Hume, David,      Dialogues Concerning Natural Religion.
  4. Yandell,      Keith .E, 1999, Philosophy of Religion, London and New York,      Routledge,  First Published.

 

CAPTCHA Image