احد افلوطینی و مقام ذات عرفانی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته حوزه علمیه و دکترای فلسفه واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد

چکیده

شناخت هستی همواره مورد توجه‌اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی بوده است. برای رسیدن به چنین شناختی از روشهای متعددی بهره برده‌اند. افلوطین یکی از متفکران مطرح در تاریخ فلسفه، همانند عارفان مسلمان تبیین منسجم و منطقی‌ای از هستی و مراتب آن ارائه می‌دهد.
افلوطین بر آن است که عالم معقول از سه اقنوم یا سه اصل تشکیل شده است.اقانیم عبارتند از: احد، عقل و نفس. عارفان مسلمان نیز برای نظام هستی چینش خاصی را یافته‌اند. مقام ذات از نظر ایشان اولین مرتبه و بهتر است بگوییم فوق تمام مراتب هستی است.
نویسنده بر آن است که با روش اسنادی و تحلیلی "احد" از منظر افلوطین را با "مقام ذات" عرفانی مقایسه کند. دستاوردهای مهم این تحقیق یافتن وجوه مشترکی بین احد و مقام ذات است؛ همانند: تعالی، اطلاق، بدون اسم و رسم، غیر قابل شناخت و ... .
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Plotinus’ The One & the station of Essence

نویسنده [English]

  • Mahdi Kahnoji
چکیده [English]

Cosmology has always been considered by the non-Islamic and Islamic thinkers. They have made use of various methods in order to achieve such knowledge. As one of the thinkers in the history of philosophy and like Muslim mystics, Plotinus offered a coherent and logical explanation of the universe and its hierarchy. Plotinus believes that the intellectual world is composed of three hypostases or elements. These hypostases are: The One, Nous and Soul.
Muslim mystics have found a particular hierarchy of universe. “The position of essence”, they believe, is the best above all stages. Providing the documents, the author has used the analytical method to compare Plotinus’ theory of The One with the mystical “position of essence”.
Important achievements of this study are finding common aspects between theory of The One and the “station of essence” such as: Excellence, absoluteness, referred to without a name and a description, unknowable and etc.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plotinus
  • Islamic mysticism
  • The One
  • the Position of essence
  • hierarchy
  • emanation

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. ابراهیمی دینانی غلامحسین، 1370، قواعد کلی فلسفة اسلامی،‌ تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چ دوم.
  3. ابن ترکه ابو حامد، 1360، قواعد التوحید، (در تمهید القواعد)، با مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  4. ابن عربی محیی الدین، 1370،فصوص الحکم، تهران، انتشارات الزهراء (س)، چ دوم.
  5. ابن ندیم محمد بن اسحاق‌، 1343،الفهرست، ترجمه رضا تجدد، تهران، کتابخانة ابن سینا.
  6. اعوانی غلامرضا، 1355، عقل و نفس در فلسفه پلوتینوس و شرح آن در فلسفه اسلامی (حکمت اشراق)، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه فلسفه، رساله دکتری.
  7. افلوطین،اثولوجیا، 1413،در افلوطین عند العرب، تحقیق عبد الرحمن بدوی، قم، انتشارات بیدار، ط الثالثه.
  8. _____، 1997،تاسوعات، ترجمه فرید جبر، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون، ط الاولی.
  9. _____، 1366، دوره آثار فلوطین (تاسوعات)، ترجمهمحمد حسن لطفی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چ اول.
  10. پور جوادی نصر الله، 1378، در آمدی بر فلسفه افلوطین، تهران، نشر دانشگاهی، چ سوم.
  11. جامی عبد الرحمن، 1370، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص‏، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چ دوم.
  12. الجبوری عماد الدین، 1986، الله و الوجود والانسان، بیروت، المؤسسة العربیه للدراسات والنشر، ط الاولی.
  13. الجرجانی علی بن محمد السید الشریف، بی تا، کتاب التعریفات، تحقیق عبد المنعم الحفنی، دار الرشاد.
  14. جندی، مؤید الدین، 1361، شرح فصوص الحکم، تعلیق و تصحیح جلال الدین آشتیانی، مشهد، دانشگاه مشهد.
  15. جوادی آملی عبد الله، 1372، تحریر تمهید القوائد، انتشارات الزهراء (س)، چ اول.
  16. حانیه پول و جبریل شیای، 1961، مشکلات مابعد الطبیعه، ترجمه یحیی هویدی، قاهره، مکتبة الابخلو المصریه.
  17. خراسانی شرف الدین، 1379، مقاله افلوطین، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر موسوی بجنوردی، تهران.
  18. خوارزمی تاج الدین حسین بن حسن، 1368، شرح فصوص الحکم، تهران، انتشارات مولی، چ دوم.
  19. راسل برتراند، 1373، تاریخ فلسفة غرب، ترجمة نجف دریا بندری، انتشارات کتاب پرواز، چ ششم.
  20. رحیمیان سعید، 1381، فیض و فاعلیت وجودی از فلوطین تا صدر المتألهین، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چ اول.
  21. ریکو البیر، بی تا، الفلسفة الیونانیه اصولها و تطوراتها، ترجمه عبد الحلیم محمود، قاهره، مکتبة دار العروبی.
  22. زرّین کوب عبد الحسین، 1369، ارزش میراث صوفیه، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، چ ششم، تهران.
  23. زکریا فؤاد، 1970،التساعیةالرابعة لأفلوطین فی النفس، مراجعة محمد سلیم سالم، الهیئة‌ المصریة العامه للتألیف و النشر.
  24. زکوی علی اصغر، 1384، بسیط الحقیقه از دیدگاه ملاصدرا و منادشناسی لایبنیتز، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چ اول.
  25. سید حیدر آملی، 1368، جامع الاسرار،‌ تهران، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی‏، چ اول.
  26. شهرزوری،، 1316، کنز الحکمه، ترجمه ضیاء الدین دری، طهران.
  27. صائن الدین علی بن محمد الترکه، 1360، تمهید القواعد، با مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  28. ____________، 1378، شرح فصوص الحکم، انتشارات بیدار،چ اول، قم.
  29. صدر المتألهین، 1363، مفاتیح الغیب، صححه و قدم له محمد خواجوی، مؤسسه مطالعت و تحقیقات فرهنگی انجمن اسلامی حکمت و فلسفة ایران، چ اول.
  30. صلیبا جمیل، 1982، المعجم الفلسفی، بیروت، دار الکتاب اللبنانی و مکتبة المدرسة.
  31. فرغانی سعید الدین، 1379، مشارق الدراری (شرح تائیه ابن فارض)، مقدمه و تعلیقات سید جلال الدین آشتیانی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چ دوم.
  32. فرفوریوس، 1366، زندگی نامة افلوطین، در دوره آثار فلوطین (تاسوعات)، ترجمهمحمد حسن لطفی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چ اول.
  33. فروخ عمر،  1986، بحوث و مقارنات فی تاریخ العلم و تاریخ الفلسفه فی الاسلام، بیروت، دار الطلیعه للطباعة و النشر، ط الاولی.
  34. الفناری حمزه، 1384، مصباح الانس، صححه و قدم له، محمد خواجوی، تهران، انتشارت مولی، چ دوم.
  35. الفیومی محمد ابراهیم، 1999، تاریخ الفلسفه الاسلامیه، بیروت، دار الجیل، ط الثالثه.
  36. قونوی صدر الدین، 1423، اعجاز البیان فی تفسیر أم القرآن، قدمه و صححه سید جلال الدین الآشتیانی، قم، مؤسسة بوستان کتاب، ط الاولی.
  37. __________، 1375، النفحات الالهیه، تصحیح محمد خواجوی، تهران، انتشارات مولی، چ اول.
  38. __________، 1381، تبصرة المبتدی و تذکرة المنتهی، تصحیح و تقدیم: نجفقلی حبیبی، تهران، انتشارات بخشایش، چ اول.
  39. __________، 1362،رسالة النصوص، با تعلیقات آقا میرزا هاشم اشکوری، و به اهتمام سید جلال الدین آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  40. __________، 1995، رسالة‌ الهادیه، در المراسلات بین صدر الدین قونوی و نصیرالدین طوسی، تحقیق کودرون شوبرت، بیروت، یطلب من دار النشر فرانتس شتاینر شتوتگارت، ط الاولی.
  41. __________، 1372، شرح الاربعین حدیثا، حققه و علق علیه حسن کامل ییلماز، قم، انتشارات بیدار، ط الاولی.
  42. __________، 1371، کتاب الفکوک، مقدمه و تصحیح و ترجمه،‌ محمد خواجوی، تهران، انتشارات مولی، چ اول.
  43. __________، 1384، مفتاح الغیب، در مصباح الانس، صححه و قدم له، محمد خواجوی، تهران، انتشارت مولی، چ دوم.
  44. قیصری محمد داود،1375، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چ اول.
  45. کاپلستون فردریک، 1368، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش، چ دوم، جلد اول.
  46. مروه حسن، 1988، النزاعات المادیه فی الفلسفة العربیه الاسلامیه، بیروت، دار الفکر، ط السادسه.
  47. نصر سید حسین و الیور لیمن، 1383، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه سید محمد حکاک، تهران، انتشارت حکمت، چ اول.
  48. نیکلسون ر.ا، 1372، عرفان عارفان مسلمان، ترجمه اسد الله آزاد، ویرایش و تعلیقات سید علی نقوی زاده،‌ مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
  49. هانکوک راجر، 1379، تاریخ مابعد الطبیعه، در دائرة‌ المعارف پل ادوارز، ترجمة شهرام پازوکی، تهران، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  50. هملین دی. دبیلیو، 1377، فلسفه یونانی پس از ارسطو، ترجمه خشایار دهیمی، تهران، نشر کوچک.
  51. ورنر شارل، حکمت یونان، 1367، ترجمه بزرگ نادر زاده،‌ تهران، آموزش انقلاب اسلامی.
  52. یاسپرس کارل، فلوطین، 1363،ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی.

 

  1. Armstrong A. H, 1953,      Plotinus, London.
  2. E. Jillson, 1967,Being and some philosophers, Toronto.
  3. Emilson Eyjolfur K., 2003, Neo- Platonism, cit in “Routledge      History of Philosophy” Edited by Furley David, (Vol.II, From Aristotle      to Augustine), Routledge, London.
  4. John Bussanich, 1996, Plotinus’s metaphysics of the One, citin, The Cambridge Companion to      Plotinus, edited by Lloyd P.      Gerson, Cambridge University Press.
  5. Plotinus, 1994, Enneads,Translated      by Stephen MacKenna,cit in “Great Books of The Western World”,      Mortimer J. Adler Editor in Chief, Encyclopaedia Britanica, Inc.
  6. ______,      1966, Enneads,Translated      by A. H. Armstrong, Loeb Classical Library, Cambridge,      Massachusetts, HardvardUniversity      Press.
  7. Prophyry, 1966, On the life of Plotinus and the      order of his books, cit in, Enneads Translated by A. H.      Armstrong, Loeb Classical Library, Cambridge, Massachusetts, Hardvard      University Press.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار