پیوند زنجیره ی استدلال و مسأله ی ناهمسنجگی نظریه های علمی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تخصصی فلسفه، دانشکده حقوق ،الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران-ایران

2 استادیار گروه مطالعات علم، موسسۀ پژوهشی و حکمت و فلسفه، تهران، ایران.

10.22091/jptr.2024.10018.2961

چکیده

در این مقاله کوشیده‌ایم راه‌حل دادلی شیپر را برای حل مسأله‌ی ناهمسنجگی معنایی، یعنی پیوند زنجیره‌ی استدلال، بررسی و ارزیابی کنیم. در ابتدا به معرفی ناهمسنجگی و انواع آن از نقطه‌نظر تامس کوون خواهیم پرداخت. در ادامه، به طور مشخص ناهمسنجگی معنایی توضیح داده خواهد شد. پیش از پرداختن به راه‌حل شیپر در مورد مسأله‌ی ناهمسنجگی، به مرور آرا و نوع نگاه وی در خصوص تاریخ و فلسفه‌ی علم خواهیم پرداخت. سپس با معرفی نظریه‌ی علّی ارجاع و نقدهای شیپر به آن، به توضیح ایده‌ی زنجیره‌ی استدلال و نقش آن در حل مسأله‌ی ناهمسنجگی معنایی می‌پردازیم. خواهیم دید که استدلال‌هایی که سرآغاز آنها در دل نظریه‌ی موجود است، چگونه پیوندی میان نظریه‌ی موجود و نظریه‌ی جایگزین ایجاد می‌کنند، به نحوی که امکان همسنجگی میان واژگان و اصطلاحات نظریه‌ی موجود و نظریه‌ی جایگزین فراهم می‌شود. در انتها، با ارائه‌ی دو مثال تاریخی نشان داده می‌شود راه‌حل زنجیره‌ی استدلال با چه اشکالاتی روبه‌رو است. همچنین اشکالی نیز به استدلال شیپر در رد ذات‌انگاری مطرح خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Chain of Reasoning Connection and the Problem of Incommensurability of Scientific Theories

نویسندگان [English]

  • Ehsan Javadi Abhari 1
  • Hossein Sheykh Rezaee 2
1 Philosophy Department, Faculty of Divinity, Political Science and Law, Science and Research Branch, Islamic Azad University
2 Iranian Institute of Philosophy, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this article, we examine and evaluate Dudley Shapere’s solution to the problem of semantic incommensurability, specifically the chain of reasoning connection. Firstly, we review incommensurability and its types according to Thomas Kuhn’s point of view. Then, we explain semantic incommensurability in detail. Before addressing Shapere’s solution to the problem of incommensurability, we review his views on the history and philosophy of science. We then introduce the theory of causal reference and Shapere’s criticisms of it to explain the idea of the chain of reasoning connection and its role in solving the problem of semantic incommensurability. We see how arguments that have their origins in existing theory create a link between existing theory and alternative theory, providing the possibility of commensurability between the vocabulary and terminology of existing theory and alternative theory. Finally, we present two historical examples to show what problems the chain of reasoning solution faces. We also show how Shapere’s argument against essentialism confronts a problem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Revolutions
  • Semantic Incommensurability
  • essentialism
  • Chain of Reasoning
  • Dudley Shapere
CAPTCHA Image