پروتاگوراس: پیشگام نسبی‌گرایی یا شکاکیت پورونی؟

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22091/jptr.2024.10816.3071

چکیده

پروتاگوراس را اغلب نسبی‌گرا به شمار آورده‌اند چون او معتقد بود که انسان معیار همه چیز است، معیار چیزهایی که هستند اینکه هستند و معیار چیزهایی که نیستند اینکه نیستند. در این مقاله نشان داده‌ایم که تمرکز بسیار بر این قول موجب شده است که دیگر اقوالِ هم‌وزنِ پروتاگوراس دربابِ معرفت در تفسیر اندیشۀ وی مورد توجه قرار نگیرد. به‌منظورِ تقویت این ادعا، نخست به بررسی تفاسیری پرداخته‌ایم که منکر نسبی‌گرا بودنِ پروتاگوراس‌اند. سپس کوشیده‌ایم با استفاده از دیگر اقوال منتسب به پروتاگوراس نشان دهیم که تفسیر نسبی‌گرایانۀ پروتاگوراس، که صرفاً مبتنی بر قولِ معروف وی است، تصویری ناقص و حتی معیوب از نگاه وی دربابِ معرفت ارائه می‌کند. زیرا آن قولِ معروف را می‌توان در پرتو دیگر اقوالِ هم‌وزنِ پروتاگوراس دربابِ معرفت شکاکانه تفسیر کرد اما آن دیگر اقوالِ هم‌وزن را نمی‌توان نسبی‌گرایانه تعبیر کرد. در این چهارچوبِ تازه آنچه، در غیاب دیگر آرای پروتاگوراس دربابِ معرفت، نخستین صورت‌بندیِ نسبی‌گرایی تلقی شده پیش‌نمون و صورت‌بندیِ کلیِ الگوهای ده‌گانۀ استدلال شکاکانۀ آینسیدموس قلمداد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Protagoras: the Pioneer of Relativism or Pyrrhonian Skepticism?

نویسندگان [English]

  • Iman Xodafard
  • Saeed Bina-ye-Motlagh
  • Reza Koorang Beheshti
  • Amir Ehsan Karbasizadeh
Department of Philosophy, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Protagoras often has been considered as a relativist because he believed that man is the measure of all things (MM). This paper aims to show that focusing on MM and ignoring his other claims, which should be taken as epistemologically important as MM, has been at the bottom of this interpreation. First, in order to weaken the relativistic account, it has been shown that the only interpretation of MM is not a relativistic one. Then, focusing on the other epistemological fragments attributed to Protagoras, it has been claimed that skeptical interpretation is a more consistent reading of Protagoras, since MM can be read as a skeptical fragment but the others cannot be interpreted as relativistic slogans. The most important of these fragments which we call Protagorean epochē (PE) is doubting about being and essence of gods in a Sextan conceptual framework. Furthermore, according to this interpretation, MM is the general form of Ten Modes of Aenesidemean skeptical arguments. So it leas to suspension of judgment instead of relativism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Protagoras
  • Plato
  • relativism
  • Pyrrhonian scepticism
  • Sextus Empiricus
  • prodēlos
  • epochē
CAPTCHA Image