اندیشه‌های حلاّج در منطق‌الطیر عطّار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه قم

چکیده

 
حلاّج یکی از مشهورترین شخصیّت‌ها در عرفان و تصوف اسلامی است؛ اندیشه‌ها و سرگذشت ویژة او در زمان حیات و پس از مرگش همیشه محلّ بحث بوده است. بسیاری از عارفان و شاعران از اندیشه‌هایش تأثیر پذیرفته‌اند.
عطّار نیشابوری شاعر عارف یکی از کسانی است که توجه ویژه‌ای به حلاّج دارد و در منطق‌الطّیر، اندیشه‌های حلاّج را به شیوه‌های گوناگون بازگو کرده است. مقالة حاضر بخش‌هایی را از تأثیرپذیری عطار از حلاّج با ارائه شواهد بررسی می‌کند.
 


 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Al-Hallaj’s Ideas in ‘Attar’s Birds Conversation

نویسنده [English]

  • Mahmood Mehravaran
چکیده [English]

Al-Hallaj is one of famous figures in Islamic mysticism (Sufism). His special ideas and biography were always the scope of discussion during his life and upon his demise. Many mystics and poets were influenced by his thought. One of these figures is ‘Attar, the mystic poet who has paid special attention to al-Hallaj, and has reproduced al-Hallaj’s thought in various ways in his Birds Conversation. Presenting some evidence, the author in this essay explores al-Hallaj’s influence on ‘Attar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mysticism
  • al-Hallaj’s ideas
  • ‘attar
  • influence
  1. بقلی شیرازی، شیخ روزبهان، شرح شطحیات، با تصحیح و مقدمة هنری کربین، چاپ سوم، کتابخانة طهوری، 1374.
  2. پور نامداریان، تقی، دیدار با سیمرغ، چاپ سوم، پژوهش‌گاه علوم انسانی، 1382.
  3. تدیّن، عطاءالله، حلاّج و راز اناالحق، چاپ سوم، انتشارات تهران، 1372.
  4. جامی، نورالدین عبدالرحمن، نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، اطلاعات، 1375.
  5. زرین کوب، عبدالحسین، شعلة طور، چاپ سوم، انتشارات سخن، 1383.
  6. ________ ، دفتر ایّام، چاپ سوم، انتشارات علمی، 1374.
  7. شفیعی کدکنی، محمدرضا، زبور پارسی، چاپ دوّم، انتشارات آگه، 1380.
  8. شمیسا، سیروس، گزیدة غزلیات مولوی، چاپ و نشر بنیاد، 1372.
  9. عطار، منطق‌الطیر، تصحیح و توضیحات محمدرضا شفیعی کدکنی، انتشارات سخن، 1383.
  10. عطار، تذکرةالاولیاء، تصحیح محمد استعلامی، چاپ هفتم، انتشارات زوار، 1372.
  11. عین‌القضات همدانی، تمهیدات، مقدمة تصحیح و تعلیق عفیف عسیران، چاپ پنجم، کتابخانه منوچهری، 1377.
  12. فرید غرّیب، میشل، وضوی خون، ترجمة بهمن رازانی، چاپ دوم، 1378.
  13. ماسینیون، لویی، دیوان حلاّج، ترجمة قاسم میرآخوری و حیدر شجاعی، انتشارات قصیده، 1378.
  14. ماسینیون و پ. کراوس، اخبار حلاّج، ترجمه و تعلیق، سیدحمید طبیبیان، اطلاعات،1373.
  15. ________ ، سخن اناالحق و عرفان حلاّج، ترجمة ضیاءالدین دهشیری، چاپ اوّل، انتشارات جامی، 1374.
  16. ________ ، قوس زندگی حلاّج، ترجمه عبدالغفور فرهادی، چاپ سوّم، کتابخانة منوچهری.
  17. مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد، شرح التصرّف لمذهب التصوّف، با مقدمه و تحشیة محمد روشن، اساطیر، 1363.
  1. نوربخش، جواد، حلاّج، شهید عشق الهی، چاپ اوّل، ناشر مؤلف، 1373.
  2. هجویری، علی بن عثمان، کشف المحجوب، مقدمه و تصحیح و تعلیقات، محمود عابدی، سروش، 1383.
CAPTCHA Image