خاستگاه و پیشینه حکمت اشراق

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

چکیده

این مقاله خاستگاه و پیشینه نگرش اشراقی شیخ شهاب‌الدین سهروردی را بررسی کرده، اصل و تبار و سابقهٔ کهن آن را ترسیم می‌کند؛ حکمتی که بُن‌مایه آن کشف و شهود عرفانی و تفکر عقلانی و منطقی است و کلید فهم درست آن خودشناسی و معرفة‌النفس است؛ معرفة‌النفسی که تنها از طریق ریاضت و تصفیه باطن قابل دست‌یابی است. در این پژوهش ثابت خواهد شد که خاستگاه و پیشینه مکتب فلسفی اشراق متعدد و متنوع است؛ قرآن کریم، سنت نبوی، فلسفه ایران باستان، فلسفه یونان، فلسفه مشاء، عرفان و تصوف و ...؛ فلسفه اشراق از همه این مبادی و منابع بهره برده و با نظام‌سازی و مهندسی ویژه آنها را در خود جمع و هضم کرده، علاوه بر اینکه الهامات و مشهودات و مکاشفات باطنی سهروردی نیز، چنان‌که خود وی تصریح کرده، از منابع اصلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Origin and Background of Illuminationist Philosophy

نویسنده [English]

  • Mohammad Beheshti
چکیده [English]

The present paper studies the origin and background of Sheikh Shahab al-din Sohrevardi’s Illuminationist attitude and depicts its ancient root and precedence. His attitude is a kind of philosophy whose thrust is mystic experience and intuition, and logical and intellectual thinking. Self-knowledge and knowledge of soul which can only be attained through ascetic discipline and purification of inner state is the key for correct understanding of this philosophy. The present paper proves that there are several and different origins and backgrounds for philosophical school of illuminationism including the Holy Quran, Holy Prophet’s way of life, philosophy of ancient Iran, Hellenic philosophy, Aristotelian philosophy, mysticism, Sufism, etc. Illuminationist philosophy uses all these foundations and resources, and combines and gathers them in itself by its particular system-making and engineering. Among other main resources of this philosophy are Sohrevardi’s inner inspirations, witnesses and unveilings as he himself asserted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • origin
  • Illuminationist Philosophy
  • ancient philosophy
  • illumination
  • intuition
  • Sohrevardi
  • قرآن مجید.
  • ابراهیمی دینانی، غلام‌حسین (1364). فلسفه سهروردی، تهران: انتشارات حکمت.
  • ابن‌سینا، ابوعلی (1386). الشفاء فی المنطق، قم: ذوی القربی.
  • --------- (1383). دانشنامه علایی، همدان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  • افلاطون (1336). دوره آثار افلاطون، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
  • بریه،امیل (1374). تاریخ فلسفه دوره یونانی، ترجمه علی مراد داودی، تهران،  مرکز نشر دانشگاهی
  • سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372). مجموعه مصنفات، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج1-3.
  • --------- (1380). مجموعه مصنفات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ج4.
  • شهرزوری، شمس الدین محمد بن محمود (1384). نزهة الارواح، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(بی تا)الملل والنحل، قاهره، مکتبه الانجلومصریه
  • فلوطین (1378). اثولوجیا، ترجمه: حسن ملک‌شاهی، تهران: انتشارات سروش.
  • گاتری، دبلیو. کی. سی. (1375). تاریخ فلسفه دوره یونان، ترجمه: مهدی قوام صفری، تهران: انتشارات فکر روز.
  • موحد، صمد (1384). نگاهی به سرچشمه‌های حکمت اشراق، تهران: انتشارات طهوری.
  • هومن، محمود(1348). تاریخ فلسفه،تهران، انتشارات طهوری
  • یزدان‌پناه، حبیب‌الله (1389). حکمت اشراق، تهران و قم: سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
CAPTCHA Image