مراتب کمال انسان از نظر فخررازی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استاد گروه فلسه و کلام دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

چکیده

مسئله اصلی این پژوهش بررسی، تحلیل و نقد دیدگاه فخر رازی درباره مراتب کمال انسان، به روش توصیفی- تحلیلی است. وی کمال را به تقویت دو قوه عقل نظری و عملی تعریف می‌کند و در برخی آثارش از کمال به عنوان معادل سعادت بهره می‌گیرد. او در آثار مختلفش مراتب متعددی برای کمال ترسیم کرده است. دیدگاه‌های مختلف او درباره کمال را می‌توان در ابتدا بر دو قسم دانست: مراتب کمال انسان در دنیا و مراتب کمال در آخرت؛ و مراتب کمال انسان در دنیا را می‌توان از سه منظر فلسفی، اخلاقی و عرفانی دسته‌بندی کرد. هر کدام از این اقسام نیز با تقریرهای مختلفی بیان می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Stages of Man's Perfection: Review, Analysis and Criticism of Fakhr Razi's View

نویسنده [English]

  • Einollah Khademi
Associate professor of Shahid Rajaii Teacher Training University
چکیده [English]

  Using a descriptive- analytical method, the present paper mainly seeks to review, analyze and criticize Fakhr Razi's view about the stages of man's perfection. He defines perfection as the strengthening factor of theoretical and practical intellect and uses it as an equivalent for felicity in some of his works. In his different works, Razi depicts several stages for perfection. His different views about perfection can be first divided into two types: the stages of man's perfection in this world and the stages of his perfection in other world. The stages of man's perfection in this world can be classified philosophically, morally and mystically. Different accounts are used to explain each of these types.

کلیدواژه‌ها [English]

  • perfection
  • man
  • this world
  • other world
  • Fakhr Razi

مراجع

  1. منابع

    1. قرآن کریم.
    2. ابن‌سینا (1363 الف). الشفاء، الالهیات، تهران: انتشارات ناصرخسرو، چاپ اول.
    3. ----- (1363 ب). المبدأ والمعاد، به اهتمام: عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل، با همکاری دانشگاه تهران، چاپ اول.
    4. ----- (1364). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تصحیح و مقدمه: محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
    5. ----- (1403). الاشارات والتنبیهات، با شرح خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ج3.
    6. سهروردی، شهاب الدین یحیی (1977). مجموعه مصنفات، حکمه الاشراق، تصحیح و مقدمه: هنری کربین، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، ج2.
    7. شهروزی، شمس‌الدین محمد (1373). شرح حکمة الاشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، چاپ اول.
    8. شیرازی، قطب‌الدین (1380). شرح حکمة ‌الاشراق، تهران: دانشگاه تهران و مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل.
    9. صدرالدین شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1360). شواهد الربوبیة، تصحیح و تعلیق: جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
    10. ------- (1379). تفسیر القرآن الکریم، تصحیح: محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار.
    11. ------- (1383). شرح اصول الکافی، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    12. غزالی، محمد ابن محمد (1424/2003). رساله معراج السالکین، چاپ‌شده در: مجموعه رسائل الامام الغزالی، تصحیح و تنقیح: مکتب البحوث والدراسات، بیروت: دار الفکر.
    13. ------- (1427/1906). احیاء علوم الدین، تعلیق: محمد وهبی سلیمان و اسامه عموره، دمشق: دار الفکر، الطبعة الاولی.
    14. فارابی، محمد ابن محمد (1907). عیون المسائل، مصر: مطبعة ستاره.
    15. ------ (1996). کتاب السیاسة المدنیة، بیروت: دار و مکتبة الهلال، الطبعة الاولی.
    16. ------ (2002). آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
    17. فخر رازی، محمد ابن عمر (1364). النفس والروح و شرح قواهما، تحقیق:محمد صغیر حسن المعصومی، تهران: بی‌نا.
    18. ------ (1407). المطالب العالیة، بیروت: دار الکتاب العربی، الطبعة الاولی.
    19. ------ (1429/2008). التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الاولی، ج1، 3، 4، 6، 7، 8، 11.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار