ناهمخوانی ابطال‌گرایی با واقع‌گرایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی

چکیده

ابطال‌گرایی پوپر نظریه‌ای درباره روش‌شناسی علمی ‌و معیاری برای جداسازی گزاره‌های علمی ‌از غیر‌علمی است که برخلاف روش استقرایی با تکیه بر بداهت روان‌شناختی گزاره‌های مشاهدتی و به اصطلاح پایه در پی اثبات صدق قطعی یا حتی غیرقطعی و احتمالاتی نظریه‌های علمی نیست. از این‌رو نظریه‌ها همواره در حد حدس و گمان باقی می‌مانند. اما اگرچه آنها حدس‌هایی قطعاً صادق یا احتمالاً صادق نیستند، می‌توانند گمان‌هایی تقریباً صادق باشند. مفهوم "صدق تقریبی" یا "تقرّب بیشتر به صدق" پیوندی تنگاتنگ با مسئله تقویت گزاره‌ها و درجه واقع‌نمایی یا حقیقت‌نمایی و پیشرفت علمی دارد. این اندیشه نیز دست‌کم مستلزم پذیرش آموزه­ مطابقت صدق و واقع‌گرایی درباره وجود عالم و هویات علمی مستقل از اذهان آدمیان است. اما منتقدان مدعی‌اند ابطال‌گرایی و واقع‌گرایی علمی پوپری با یکدیگر ناسازگارند و عملاً یکی قربانی دیگری می‌شود. برخی واقع‌گرایی را درنهایت بیشتر با اثبات‌گرایی سازگار می‌دانند و گروهی دیگر ابطال‌گرایی را مستلزم نفی ذات‌گرایی و درنتیجه مستلزم ابزارگرایی ناواقع‌گرایانه می‌پندارند. تبیین این مدعاها هدف جستار کنونی است.
 



 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Incompatibility between Falsificationism and Realism

نویسنده [English]

  • Morteza fsthizadh
چکیده [English]

Popper's falsificationism is a theory on scientific methodology and a criterion to separate scientific propositions from unscientific ones. Contrary to inductive method, it does not seek to prove the conclusive truth or even inconclusive and probable truth of scientific theories based on psychological self-evidence of observable and so-called basic propositions. Therefore, theories always remain at the level of conjecture and guessing. However, they can be approximately true guessing, although they are not absolutely or probably true conjectures. The concept of "approximate truth" or "more approximation to truth" is closely related to the reinforcement of propositions, degree of reality-showing or truth-showing, and scientific progress. Such an idea at least necessitates accepting the doctrine of correspondence between truth and realism about the existence of universe and scientific identities independent from men's minds. However, critics claim that Popperian falsificationism and scientific realism are incompatible and one is actually given up at the expense the other. Some scholars believe that realism is at most more compatible with positivism and others hold that falsificationism necessitates the rejection of essentialism and as a result necessitates unrealistic instrumentalism. The present paper tries to elaborate on these claims.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • realism
  • falsificationism
  • reality-showing
  • approximation to truth
  • Popper

مراجع

  1.  

    1. Early, Darren T., 1999, The Tension Between Falsificationism and Realism: A Critical Examination of A Problem in The Philosophy of Karl Popper, Thesis submitted to the Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University.
    2. Hume, David, 1896, A Treatise of Human Nature, reprinted from the Original Edition in three volumes and edited, with an analytical index, by L.A. Selby-Bigge, M.A., Oxford: Clarendon Press.
    3. Keynes, John Maynard, 1921, A Treatise on Probability, London: Macmillan abd Co., Limited.
    4. O’Hear, Anthony, 1982, Karl Popper: The Arguments of the Philosophers, Edited by TedHonderich, London: Routledge and Kegan Paul.
    5. Popper, Karl, 1965, Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, 2d ed., London: Routledge and Kegan Paul.
    6. Popper, Karl, 1968, the Logic of Scientific Discovery, Rev. ed., London: Hutchinson.
    7. Popper, Karl, 1972, Objective Knowledge: An Evolutionary Approach, Oxford: Oxford University Press.
    8. Popper, Karl, 1974, “Replies to My Critic”, in: The Philosophy of Karl Popper, Edited by Paul Arthur Schilpp, the Library of Living Philosophers, Vol. 14. Bks. 1 and 2, La Salle, Ill.: Open Court.
    9. Reichenbach, Hans, 1930, “Causality and Probability”, in: Selected Writings, 1978, 2 volumes, M. Reichenbach and R. S. Cohen (eds.), Dordrecht-Boston: Reidel. Principal translations by E. Hughes, Schneewind, further translations by L. Beauregard, S. Gilman, M. Reichenbach, and G. Lincoln (1991).

     

     

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار