مبانی و ویژگی‌های اصلی فلسفۀ تحلیلی دین

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فلسفۀ دین، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

 
در این مجال، به دنبال کشف مبانی و ویژگی‌های اصلی «فلسفۀ تحلیلی دین» هستیم؛ رویکردی که می‌کوشیم آن را به عنوان واکنش متفکران تحلیلی دین‌باور، نسبت به فضای الحادی و لاادری‌گرایانه نیمۀ دوم قرن بیستم معرفی کنیم. جهت‌گیری اصلی این مقاله، به سمت اثبات سه ویژگی عمده برای این رویکرد است: 1. تلاش برای وضوح حداکثری کلمات و در نظر گرفتن ارزش معرفتی برای فهم عرفی به جای اتمیسم منطقی؛ 2. توجه به دستاوردهای علوم تجربی جدید و در نظر گرفتن ارزش معرفتی برای تجربۀ دینی به جای پوزیتیویسم منطقی؛ 3. تلاش در جهت ارزیابی عقلانی گزاره‌های دینی و ارائۀ ملاک صدق و کذب برای آنها. از همین رهگذر، زمینه‌های عمدۀ چالش‌ساز برای فلسفۀ دین و نیز حوزه‌های اصلی فلسفۀ تحلیلی که در فلسفۀ دین به کار گرفته شدند، به عنوان دو خاستگاه اصلی که منجر به پیدایش این رویکرد فکری با سه ویژگی فوق شده است شناسایی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Main Basis and Features of Analytical Philosophy of Religion

نویسندگان [English]

  • Faeze Barzegar Tabrizi 1
  • Hamid Reza Ayatollahi 2
چکیده [English]

In this article we intend to find out the main basis and features of analytical philosophy of religion, an approach raised by religious analytical philosophers against the movement of atheism and agnosticism in the second half of the twentieth century. This article mainly moves toward proving three features for this approach: 1. Trying to reach maximum clarity in language and endorsing common sense instead of logical atomism. 2. Paying attention to the achievements of new empirical sciences and validating the value of religious experience instead of logical positivism. 3. Trying to examine religious statements rationally and offering a criterion for their truth and falsity. As a result, the main challenging grounds of philosophy of religion and the parts of analytic philosophy used in philosophy of religion will be detected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • analytical philosophy of religion
  • philosophy of religion
  • analytical philosophy

مراجع

  1. استرول، آوروم، 1387، فلسفۀ تحلیلی در قرن بیستم، ترجمه: فریدون فاطمی، تهران، نشر مرکز.
  2. اکبری، رضا، 1386، ایمان گروی (نظریات کرکگور، ویتگنشتاین و پلنتینگا)، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  3. آلن، پی. اف.، 1387، تاریخ فلسفۀ دین (1980-1875)، حمید‌رضا آیت‌اللهی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  4. پترسون، مایکل؛ هاسکر، ویلیام؛ رایشنباخ، بروس؛ بازینجر، دیوید، 1383، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه: احمد نراقی، ابراهیم سلطانی، تهران، طرح نو.
  5. پلنتینگا، الوین، 1384، فلسفۀ دین؛ خدا، اختیار و شر، ترجمه و توضیح: محمد سعیدی مهر، قم، مؤسسۀ فرهنگی طه.
  6. پلنتینگا، الوین؛ اوکیف، تری؛ لامنت، جان، 1380، جستارهایی در فلسفۀ دین، ترجمه: مرتضی فتحی‌زاده، قم، اشراق.
  7. پورحسن، قاسم، 1385، «ویتگنشتاین از زبان تصویری تا زبان تألیفی»، در: پژوهش‌نامۀ علوم انسانی، ش49، ص127-148.
  8. سویین‌برن، ریچارد، 1381، آیا خدایی هست؟، ترجمه: محمد جاودان، قم، دانشگاه مفید.
  9. گیسلر، نورمن، 1384، فلسفه دین، حمید‌رضا آیت‌اللهی، تهران، حکمت.
  10. میثمی، سایه، 1386، معنا و معرفت در فلسفۀ کواین، تهران، نگاه معاصر.
    1. Barrett, Cyril, 2005, "The Wittgensteinian Revolution", in: Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the Philosophy of Religion), pp. 61-70.
    2. Harris, Harriet A., 2005, "Does Analytical Philosophy Clip our Wings? Reformed Epistemology as a test case", in: Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the Philosophy of Religion), pp. 100-118.
    3. Harris, Harriet A.,; Insole, Christopher J., (eds.), 2005, Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the Philosophy of Religion), Hants: Ashgate Publishing Limited.
    4. Holder, Rodney D., 2007, "Is the Universe Designed?", in: The Faraday Papers, No. 10.
    5. Lauritzen, Paul, 1984, "Philosophy of Religion and the Mirror of Nature: Rorty’s Challenge to Analytic Philosophy of Religion", in: International Journal for Philosophy of Religion, No. 16, pp. 29-39.
    6. Loads, Ann, 2005, "Philosophy of Religion: Its Relation to Theology", in: Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the Philosophy of Religion), pp. 136-147.
    7. Long, Eugene Thomas, 2005, Twentieth-century Western Philosophy of Religion, 1900-2000, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
    8. Mitchell, Basil, 2005, "Staking a Claim for Metaphysics", in: Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the Philosophy of Religion), pp. 21-32.
    9. Swinburne, Richard, 2005, "The Value and Christian Roots of Analytical Philosophy of Religion", in: Faith and Philosophical Analysis (The Impact of Analytical Philosophy on the of Religion), pp. 33-45.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار