برابری عصیان و تجرّی در نقض قانون اراده

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه مفید، قم، ایران

چکیده

تاریخ دریافت:  ۱۶/۱۰/۱۳۹۶         |           تاریخ پذیرش:  ۲۴/۰۷/۱۳۹۷
این نوشته ناظر است به نسبت تجرّی [= گستاخی، بی‌پروایی] با قانون اراده و این‌که آیا در موارد تجرّی قانون اراده نقض شده است یا به تعبیر دیگر، آیا در تجرّی، از قانون اراده سرپیچی، عصیان و تمرّد شده است. این نوشته بر موقعیت فعل خارجی که تجرّی در ضمن آن واقع شده است، متمرکز نیست. از این‌رو، می‌توان بحث حاضر را در مواردی جاری دانست که اصلاً فعل خارجی صورت نگرفته است؛ موقعیتی که مکلّف به دلیل یک مانع خارجی از انجام دادن عمل برخلاف قانون دست می‌کشد و تجرّی را تا حیطۀ خارج از نفس خود امتداد نمی‌دهد. نشان داده خواهد شد که بی‌شک، در منطقۀ جدل و ستیزۀ طبیعی، نقض قانون اتفاق نیفتاده است؛ همان‌طور که در موارد عصیان از قانون مسلماً این نقض به فعلیّت رسیده است. در این میان، نقض فاعلی قانون موارد تجرّی را از نظر حکمی به عصیان ملحق می‌سازد، بلکه می‌توان گفت متجرّی در نقض فاعلی قانون هیچ تفاوتی با عاصی و متمرّد از قانون ندارد.




🞕 دیوانی، امیر. (۱۳۹۸). برابری عصیان و تجرّی در نقض قانون اراده. فصلنامه پژوهش‌های فلسفی۔کلامی. ۲۱  (۷۹)  ۴۷۔۷۰.
 https://doi.org/ 10.22091/pfk.2017.1678.1530

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Equality of Tajarri and ‘Isyan in Violating the Law of Will

نویسنده [English]

  • Amir Divani
Associate Prof., Department of Philosophy, Mofid University, Qom, Iran
چکیده [English]

Received: 06/01/2018       |       Accepted: 16/10/2018
This article focuses on the relation between Tajarri (insolence, audacity) and the Law of Will: has the Law of Will been violated in instances of Tajarri or, in other words, has the Law of Will been disobeyed, broken and defied? This article does not focus on the circumstance of the external act in which Tajarri has occurred. Therefore, one can consider the present discussion to apply to instances where an external act has not taken place, a circumstance that the agent abstains from committing an act against the law due to the presence of obstacles and in doing so does not extend Tajarri to the domain outside of his self. It will be shown that in the area of natural dispute and conflict, there has certainly been no violation of the law, in the same way that in instances of ‘Isyan (transgression), there has absolutely been a breach of the law; in this case, the violatation of the law by the agent in instances of Tajarri is linked with the violation of the law by the agent in instances of ‘Isyan in terms of ruling; rather, it can be said that the violation of the law by the agent in instances of Tajarri has no difference from that of ‘Isyan.
 



 

🞕 Divani, A., (2019). The Equality of Tajarri and ‘Isyan in Violating the Law of Will. The Journal of Philosophical - Theological Research, 21(79), 47۔70. https://doi.org/10.22091/pfk.2017.1678.1530.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Law of Will
  • duty
  • natural dispute
  • Tajarri
  • ‘Isyan
فهرست منابع
-    خراسانی، محمد کاظم (آخوند خراسانی). (1427 ق). کفایة الاصول. (ج2). (چاپ دوم). قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
-    خویی، سید ابوالقاسم. (1409 ق)، مصباح الاصول. (ج1). قم: مکتبة الداوری.
-    سبزواری، ملاهادی. (1386). شرح المنظومة فی المنطق والحکمة. (ج1). قم: انتشارات بیدار.
-    شیرازی، محمد ابن ابراهیم (ملاصدرا). ( 1368). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. (ج9). (چاپ دوم). قم: منشورات مصطفوی.
-    طباطبایی، سید محمد حسین (علامه طباطبایی).( 1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: بوستان کتاب.
-    قمی، ابوالقاسم. (1431 ق). القوانین المحکمة فی الاصول المتقنة. (ج3 و4). قم: مؤسسة احیاء الکتب الاسلامیة.
-    کانت، ایمانوئل. (1369). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق. (ترجمه: حمید عنایت و علی قیصری). تهران: انتشارات خوارزمی.
-    کلینی، محمد بن یعقوب. (1424 ق). اصول الکافی. (ج1). (چاپ چهارم). قم: دار الاسوة.
-    لاهیجی، عبدالرزاق. (1364). سرمایه ایمان، قم: انتشارات الزهراء.
-    مظفر، محمد رضا. (بی‌تا). اصول الفقه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-    نائینی، محمد حسین. (1432 ق). فوائد الاصول.( ج3). (چاپ دهم). قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
-    نراقی، احمد. (1392). معراج السعادة. (چاپ دوم). مشهد: به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی).
 
CAPTCHA Image