تأملی در بسنده‌انگاری فضایل عقلانی در کسب معرفت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشگاه قم

چکیده

نقض‌های گتیه به تعریف «باور صادق موجّه»، معرفت‌شناسان را بر آن داشت تا درصدد ارائه تعریفی جامع و مانع برآیند. در رویکرد نوینِ معرفت‌شناسی فضیلت‌محور، ادعا می‌شود که تنها اگر در فرآیند معرفت از فضایل عقلانی و معرفتی مدد گرفته شود، عامل معرفتی به حقیقت دست می‌یابد و معرفت یعنی: «باور برآمده از فعالیت فضایل عقلانی». این رویکردِ نوپا و سرایت دادن نظریه فضیلت به ساحت معرفت‌شناسی، با چالش‌های فراوانی روبروست؛ برخی از این اشکالات مربوط به اصلِ به‌کارگیری فضایل است که از آن جمله می‎توان به ابهام در کم و کیف فضایل عقلانی، عدم ارائه راهکار برای حالت تعارض این فضایل، دلایل ناکافی در تفکیک فضایل عقلانی از فضایل اخلاقی و ابهام در کارکرد معرفتی قوه حکمت عملی اشاره نمود. از سوی دیگر، این ادعا که به‌کارگیری فضایل عقلانی متناسب با هر موقعیت معرفتی، چراغ هدایت به صدق است، هم به صورت ادعای اجمالی و هم به صورت ادعای انحصاری محل مناقشه است. گذشته از محاسن این نظریه، دلایل نقضی و حلّی حاکی از آن است که بسنده‎انگاری در کارکرد فضایل عقلانی برای نیل به صدق باورها ناصواب است. این مقاله با گزارش مختصری از این رهیافت به تقریر زگزبسکی، این ادعا را که کارکرد فضایل عقلانی برای کسب معرفت، لازم و کافی باشند، به چالش می‎کشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Reflection on Regarding Intellectual Virtues as Adequate to Acquire Knowledge

نویسنده [English]

  • Gholam Hussein Jawadpoor
PhD of philosophy of religion and modern theological issues, Qom University
چکیده [English]

Gettier’s objections to the definition of “true justified belief” compelled the epistemologists to think about and provide an inclusive and exclusive definition of knowledge. In the new approach of virtue-based epistemology, it is claimed that the epistemic agent achieves the truth just if the intellectual and epistemic virtues are resorted to in the process of acquiring knowledge, thus knowledge is defined as “a belief resulted from the act of intellectual virtues”. This new approach and the transmitting the theory of virtue into the realm of epistemology faces many challenges, some of which are related to the principle of applying the virtues including ambiguity in the quantity and quality of the intellectual virtues, not providing a solution for contradiction between these virtues, inadequate reasons for separating intellectual virtues from moral virtues and ambiguity in the epistemic function of the faculty of practical wisdom. On the other hand, the claim that the application of intellectual virtues corresponding to each and every epistemic circumstance guides to truthfulness is disputable both as a general claim and as an inclusive one. Aside from the advantages of this theory, the constructive and destructive reasons indicate that it is incorrect to regard the function of intellectual virtues as adequate to achieve the truthfulness of the beliefs. Providing a brief review of this approach to Zagzebski’s account, the present paper criticizes the claim that the function of intellectual virtues would be necessary and sufficient to acquire knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • virtue-based epistemology
  • intellectual virtues
  • Gettier
  • regarding as adequate
  • acquiring knowledge
  • Zagzebski

مراجع

  1. جوادپور، غلامحسین و محسن جوادی، 1393، «چیستی فضایل عقلانی و نسبت­سنجی آنها با فضایل اخلاقی»، پژوهشنامه اخلاق، ش 23.
  2. جوادپور، غلامحسین و محمدعلی مبینی، 1393، «داوری معرفتی بین خداباوری و الحاد براساس فضیلت­گرایی معرفتی»، اندیشه نوین دینی، ش38.
  3. فرانکنا، ویلیام، 1386، فلسفه اخلاق، چاپ دوم، ترجمه هادی صادقی.قم، طه.
  4. وین رایت، ویلیام، 1385، عقل و دل، ترجمه محمدهادی شهاب، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    1. Alston, William, 2000, “Virtue and Knowledge” in Philosophy and Phenomenological Research, vol. 60.
    2. ــــــــــــ, 2005, Beyond "justification", Cornell University Press.
    3. Baehr, Jason, 2005, “Character In Epistemology”, in Philosophical Studies.
    4. Greco, John, 2000, “Two Kinds of Intellectual Virtue”, Philosophy and Phenomenological Research, vol. 60.
    5. Plantinga, Alvin, 2000, Warranted Christian Belief. New York: Oxford niversity Press.
    6. ــــــــــــ , 1997, Faith and Rationality: Reason and Belief in God, New York: Oxford University Press.
    7. Zagzebski, Linda, 1996, Virtues of the Mind. An Inquiry into the Nature of Virtue and the Ethical Foundations of Knowledge. New York, Cambridge University Press.
    8. ــــــــــــ  , 2009a,“Exemplarist Virtue Theory”. in Virtue and Vice, Moral and Epistemic, ed. byHeather Battaly, Blackwell Publishing,
    9. ــــــــــــ, 2009b, On Epistemology. Belmont, CA: Wadsworth / Broadview Press.
    10. ــــــــــــ, 2012, Epistemic Authority, A Theory of Trust, Authority, and Autonomy in Belief. Oxford University Press
    11. ــــــــــــ, 2000 , “Responses,” in Philosophy and Phenomenological Research, vol. 60.
    12. ــــــــــــ , 1999, “What is Knowledge?” in Blackwell Guide to Epistemology, ed. by Ernest Sosa, Blackwell Publishing.
    13. ــــــــــــ , 1993, “Religious Knowledge and Virtues of the Mind”. in Rational Faith, Catholic Responses  to Reformed Epistemology, Notre Damw, Ind.:  University of Notre Dame Press.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار